Κερδισμένα χρόνια ζωής: Αυτός είναι ο πρώτος απολογισμός του «crash test» στο πεδίο της πρόληψης, με τα δεδομένα να αποτυπώνουν τα οφέλη του προσυμπτωματικού ελέγχου.
Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του προγράμματος «Φώφη Γεννηματά» βρέθηκαν ευρήματα (δηλαδή καρκίνος του μαστού σε πρώιμο στάδιο) σε 4.700 γυναίκες, γεγονός που αποτελεί το πρώτο αποφασιστικό βήμα για να λάβουν έγκαιρα θεραπεία με στόχο να βγουν νικήτριες στη μάχη για την υγεία τους.
Παρ’ όλα αυτά, από τα ίδια δεδομένα προκύπτει πως χρειάζεται μια πιο αποτελεσματική καμπάνια ενημέρωσης και «πειθούς» του πληθυσμού, καθώς από τα 1,3 εκατ. sms που έχουν αποσταλεί σε ισάριθμες γυναίκες (δικαιούχους του προγράμματος) έχουν ανταποκριθεί λιγότερες από 80.000.
Τα παραπάνω παρουσίασε ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, σε εκδήλωση για το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου στο Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα για το… χαμένο έδαφος που πρέπει να κερδηθεί. Ο ίδιος άλλωστε προειδοποίησε πως αναμένεται έξαρση κρουσμάτων καρκίνου τα επόμενα χρόνια, γεγονός που εντείνει την ανάγκη να εδραιωθεί και στη χώρα μας ένα ολιστικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου που θα εστιάζει στις νεοπλασίες (και όχι μόνον).
Υπενθυμίζεται πως μόλις τον περασμένο Νοέμβριο διεθνής ομάδα ογκολόγων με επικεφαλής τον καθηγητή Mark Lowler στο Πανεπιστήμιο «Queen’s» του Μπέλφαστ δημοσίευσαν στην ιατρική επιθεώρηση «The Lancet Oncology» άρθρο που εκτιμά πως στα χρόνια της πανδημίας 1 εκατ. διαγνώσεις «χάθηκαν» στην Ευρώπη. Και επεσήμαναν τον κίνδυνο να ξεσπάσει μια νέα ευρωπαϊκή επιδημία καρκίνου εντός της επόμενης δεκαετίας.
Το αισιόδοξο στις ζοφερές αυτές προβλέψεις είναι πως «η χώρα μας για πρώτη φορά αποκτά πρόγραμμα πρόληψης, υπό την έννοια πως η πολιτεία εκπονεί ολοκληρωμένα προγράμματα προληπτικών εξετάσεων αναζητώντας τον πολίτη» πρόσθεσε ο Θ. Πλεύρης.
Προσωπικοί γιατροί
Μάλιστα, κομβικό ρόλο στο νέο αυτό «κεφάλαιο» αναμένεται να παίξουν και οι προσωπικοί γιατροί, αλλάζοντας σταδιακά τη νοοτροπία των πολιτών. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι γιατροί της Πρωτοβάθμιας Υγείας θα αποτελέσουν το κύριο «καύσιμο» για να ενεργοποιηθεί η συνταγογράφηση εξετάσεων σε πέντε περίπου εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες ηλικίας 30-70 και ετών ώστε να εκτιμηθεί ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου.
Παράλληλα, τις επόμενες εβδομάδες ξεκινά και το πρόγραμμα του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, «ξεκλειδώνοντας» την αποστολή sms σε 2,5 εκατ. γυναίκες ηλικίας 21-65 ετών. Ετσι, με τα παραπεμπτικά που θα παραλαμβάνουν στο κινητό τους ή στο προσωπικό τους e-mail θα μπορούν να εκτελέσουν δωρεάν σε ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα μια σειρά εξετάσεων (τεστ ΠΑΠ, HPV, DNA test, κολποσκόπηση, αλλά και βιοψία).
Καταιγίδα sms
Σύμφωνα δε με το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου Υγείας έπεται μια… καταιγίδα sms σε ακόμη 3,8 εκατ. άνδρες και γυναίκες 50-70 ετών για δωρεάν έλεγχο (κολονοσκόπηση) για τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Στοίχημα όμως παραμένει η συμμόρφωση του πληθυσμού ώστε να αποτυπωθεί το προσδοκώμενο όφελος. Είναι ενδεικτικό πως, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ετησίως καταγράφονται εντός των συνόρων 3.000 νέα περιστατικά. Εάν όμως η διάγνωση γίνει έγκαιρα, τα ποσοστά επιτυχούς αντιμετώπισης ξεπερνούν ακόμη και το 90%.
Κατά τη διάρκεια της ίδιας συζήτησης, εν τούτοις, οι επιστήμονες στάθηκαν και στις βλαβερές συνέπειες του τσιγάρου, που ενοχοποιείται για τον καρκίνο του πνεύμονα. Στο πλαίσιο αυτό, ο Θ. Πλεύρης αποκάλυψε πως αξιολογούνται προτάσεις για να μειωθεί η επίπτωση του καπνού αλλά και του ατμίσματος, με έμφαση και στον εφηβικό πληθυσμό.
Και καθώς εκτιμάται πως ετησίως καταγράφονται στη χώρα μας περί τις 10.000 νέες περιπτώσεις (στοιχεία 2020), σχεδιάζεται να εφαρμοστεί και πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα, που θα περιλαμβάνει δωρεάν εξέταση αξονικής τομογραφίας χαμηλής δόσης. Παρ’ όλα αυτά και σύμφωνα με πληροφορίες, σε πρώτη φάση το πρόγραμμα θα είναι πιλοτικό εστιάζοντας σε πληθυσμούς-στόχο, όπως οι καπνιστές.
Εν τω μεταξύ, για τη θεμελίωση ενός ολιστικού πλάνου για την αντιμετώπιση του καρκίνου – υιοθετώντας το πρότυπο του Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Καταπολέμηση του Καρκίνου (EU beating Cancer Plan) – σημαντικές παρεμβάσεις αποτελούν το πρόγραμμα κατ’ οίκον νοσηλείας (που θα ξεκινήσει πιλοτικά φροντίζοντας ασθενείς μεγάλων ογκολογικών νοσοκομείων, όπως ο «Αγιος Σάββας») αλλά και η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου υπηρεσιών ανακουφιστικής φροντίδας.