Τα μηνύματα των πρώην

Ο πρώτος μίλησε από το βήμα της Βουλής, κατά τη συζήτηση της πρότασης δυσπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ. Ο δεύτερος βρέθηκε σε ένα γεμάτο αμφιθέατρο, στο ινστιτούτο Γκαίτε, σε ένα κοινό που ήταν αντιπολιτευόμενο μεν, μεικτό δε. Στο τέλος, τόσο ο Γιώργος Παπανδρέου όσο και ο Ευάγγελος Βενιζέλος σκιαγράφησαν δύο «πράσινες» απαντήσεις απέναντι στις υποκλοπές -απαντήσεις με διακριτά σημεία μεν, με καθαρά παραταξιακό χαρακτήρα δε. Ξεκινώντας με μια αναφορά στον πατέρα του, ο Παπανδρέου έβαλε ιδεολογικό πρόσημο στην εργαλειοποίηση των θεσμών, με αναφορές στα ιστορικά πεπραγμένα της συντηρητικής παράταξης -επαναφέροντας ακόμα και το ακρώνυμο ΚΥΠ, αντί για ΕΥΠ.

«Η Δημοκρατία απειλείται ξανά. Όμως υπάρχει μια διαφορά σήμερα σε σχέση με την δικτατορία. Τότε η κατάργηση των δημοκρατικών θεσμών ήταν τόσο ξεκάθαρη, αλλά και τόσο εύκολο να τη διαγνώσει κανείς. Ο αγώνας για την αποκατάστασή της κατανοητός», είπε συγκρίνοντας εκείνη την περίοδο με την σημερινή, κάνοντας λόγο για «ύπουλες μεθόδους υπονόμευσης», στις οποίες η σημερινή ΝΔ «αποδεικνύεται ο «καλύτερος μαθητής».

Παράλληλα, περιέγραψε ένα σοσιαλδημοκρατικό μοντέλο, στο οποίο θα υπάρχει σοβαρό εθνικό σχέδιο για την αντιμετώπιση των κρίσεων, με διαβούλευση, συμμετοχή της περιφέρειας, όλων των πολιτών και όλων των παραγωγικών τάξεων, χωρίς ανακοινώσεις έργων μόνο για προεκλογικούς λόγους. Στο πλαίσιο της διαχωριστικής γραμμής που χάραξε με τη ΝΔ άσκησε επίθεση στο επιτελικό κράτος, μιλώντας για «ένα σύστημα διακυβέρνησης που υπονομεύει κάθε θεσμό δημοκρατικό. Που υπονομεύει κάθε τι που ελέγχει την εκτελεστική εξουσία και εμποδίζει την πρόθεσή σας για κυριαρχία, πελατειακή διαχείριση του κράτους, για υπερ-συγκέντρωση, ιδιοποίηση και νομή της εξουσίας».

«Πυρά» και στον ΣΥΡΙΖΑ

Ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ, πάντως, έμεινε έξω από το κάδρο κριτικής του Παπανδρέου, που στάθηκε στα πεπραγμένα του την περίοδο που βρισκόταν στην εξουσία και στην απουσία μιας αξιοκρατικής εκτίμησης εκείνης της περιόδου από τα στελέχη του -ας μην ξεχνάμε πως τα μέλη της τελευταίας κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ και ο ίδιος ο Παπανδρέου δέχονταν για χρόνια έντονα αντιμνημονιακά πυρά από την Κουμουνδούρου. «Συμφωνούμε με την πρόταση δυσπιστίας που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Όμως, αναμένουμε και μια γενναία αυτοκριτική από σας. Γιατί όταν αναλάβατε την εξουσία, θεωρήσατε ότι “ήρθε η επανάσταση” και λειτουργήσατε “επαναστατικώ δικαίω”. Αψηφώντας θεσμούς και λειτουργίες ελέγχου της εξουσίας – άρα και της δικής σας εξουσίας. Αντίληψη, που ακολουθεί ιστορικά την παραδοσιακή Αριστερά. Μια αντίληψη, σύμφωνα με την οποία, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Παπανδρέου, επί της ουσίας κατηγορώντας την προηγούμενη κυβέρνηση για «χαλάρωση» των θεσμικών διαδικασιών.

«Δεν βρίσκουν δυο λέξεις για τις υποκλοπές»

Λίγη ώρα αργότερα, στο Γκαίτε, ούτε ο Ευάγγελος Βενιζέλος «ξέχασε» τα τελευταία δεκατρία χρόνια, αναφέροντας ακόμα και την υπόθεση Novartis. Κυρίως, όμως, απάντησε σε εκείνους που του άσκησαν κριτική για την παρουσία του στην εκδήλωση με τον τίτλο «Μένουμε Ευρώπη;», με αναφορές στο κόμμα του: «Πρέπει να σιωπώ επιστημονικά για τις υποκλοπές προκειμένου να μην “επωφεληθεί” ο ΣΥΡΙΖΑ; Το ΠΑΣΟΚ, ο πρόεδρος του οποίου είναι θύμα υποκλοπών, δικαιούται να επικαλείται αυτά που λέω ή είναι ύποπτη και η σχέση με το κόμμα του οποίου υπήρξα αρχηγός και το οποίο ακρωτηριάστηκε σηκώνοντας τραγικά δυσανάλογο βάρος για την αντιμετώπιση της κρίσης;», αναρωτιόταν, κερδίζοντας το χειροκρότημα του κοινού.

«Οφείλω επιπλέον ιστορικά να πω ότι το «Μένουμε Ευρώπη» ως θεμελιώδης εθνική στρατηγική και απόφαση, δεν προέκυψε τον Ιούλιο του 2015. Προέκυψε όταν το 2010 ο Γιώργος Παπανδρέου ανέλαβε το βάρος της αποδοχής του πρώτου μνημονίου. Όταν το 2011 απέκρουσα την πρόταση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για Grexit, όταν λίγους μήνες αργότερα, μετά τις Κάννες, δήλωσα ότι δεν νοείται δημοψήφισμα για τη θέση της Ελλάδας στο ευρώ και την Ευρώπη, όταν το 2012 σχηματίσαμε την τρικομματική κυβέρνηση και το 2013 την κυβέρνηση Σαμάρα – Βενιζέλου», τόνισε.

Απαντώντας στην σχετική φημολογία, τους προέτρεψε όλους να μην κρίνουν εξ ιδίων τα αλλότρια -ξεκαθαρίζοντας πως, όπως δεν μετακόμιζε πολιτικά στη ΝΔ επειδή ο Μητσοτάκης τον πρότεινε για μια σημαντική θέση για το Συμβούλιο της Ευρώπης, έτσι δεν συνεργάζεται και με τον ΣΥΡΙΖΑ επειδή ο Αλέξης Τσίπρας συμφωνεί με την κριτική του στο ζήτημα των υποκλοπών. «Θα κατανοούσα τις αντιδράσεις για το ερωτηματικό στο “Μένουμε Ευρώπη”, υπό την προϋπόθεση ότι όποιος ή όποια έσπευσε να υπερασπιστεί την ακεραιότητα του “Μένουμε Ευρώπη”, τελεία και παύλα, εύρισκε να πει δυο λέξεις και για το απόστημα των υποκλοπών. Για την οργανωμένη εκστρατεία αποτροπής των ελέγχων της ΑΔΑΕ και συκοφάντησης του προέδρου της, λαμπρού δικαστικού λειτουργού Χρήστου Ράμμου που επιλέχθηκε το 2018 από τη Διάσκεψη των Προέδρων, με αυξημένη πλειοψηφία 4/5 και με πρωτοβουλία του ΠΑΣΟΚ και όχι του ΣΥΡΙΖΑ», είπε, μιλώντας με θερμά λόγια για τον πρόεδρο της ΑΔΑΕ και θυμίζοντας το τηλέφωνό του στον τότε πρόεδρο της Βουλής, Νίκο Βούτση, ο οποίος ήταν ανάμεσα στα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που βρισκόταν στο κοινό. Επισήμως, ο ΣΥΡΙΖΑ εκπροσωπήθηκε από τον Μιχάλη Καλογήρου, την Πόπη Τσαπανίδου, βουλευτές και στελέχη του κόμματος, ενώ από το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ εκεί βρέθηκαν, μεταξύ άλλων, ο Κώστας Σκανδαλίδης και ο γραμματέας Ανδρέας Σπυρόπουλος.