Με τα αμερικανικής κατασκευής Abrams και τα γερμανικής κατασκευής Leopards να κατευθύνονται πλέον προς την πρώτη γραμμή έπειτα από μήνες διαφωνιών μεταξύ των δυτικών συμμάχων, οι υπεύθυνοι για τον στρατιωτικό σχεδιασμό στο Κίεβο στρέφουν τώρα την προσοχή τους σε αυτό που θεωρούν ως το λογικό επόμενο βήμα στην προσπάθειά τους να αποκρούσουν τους ρώσους εισβολείς: τις αποστολές σύγχρονων μαχητικών αεροσκαφών.
Οι Ουκρανοί γνωρίζουν συγκεκριμένα τι θέλουν – μαχητικά τέταρτης γενιάς, όπως τα αμερικανικά F-16. «Το επόμενο μεγάλο αίτημα είναι τώρα τα μαχητικά αεροσκάφη», δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ο Γιούρι Σακ, σύμβουλος του ουκρανού υπουργού Αμυνας Ολέξι Ρεζνικόφ.
Η Πολεμική Αεροπορία της Ουκρανίας διαθέτει έναν στόλο γερασμένων μαχητικών αεροσκαφών σοβιετικής εποχής που βγήκαν από τη γραμμή συναρμολόγησης προτού καν το Κίεβο ανακηρύξει την ανεξαρτησία του πριν 31 χρόνια. «Αν αποκτήσουμε δυτικά μαχητικά αεροσκάφη, τα πλεονεκτήματα στο πεδίο της μάχης θα είναι τεράστια», πρόσθεσε. «Δεν είναι μόνο τα F-16. Αεροσκάφη τέταρτης γενιάς, αυτά θέλουμε».
Εσωτερική συζήτηση
Συνομιλίες που είχαν δημοσιογράφοι του Politico με δυτικούς στρατιωτικούς αξιωματούχους και διπλωμάτες επιβεβαιώνουν ότι βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη μια εσωτερική συζήτηση σχετικά με τον εφοδιασμό της Ουκρανίας με μαχητικά αεροσκάφη, η οποία προωθείται από ουκρανούς αξιωματούχους με την υποστήριξη των κρατών της Βαλτικής.
Η συζήτηση αυτή θα αποδειχθεί πιθανότατα ακόμη πιο αμφιλεγόμενη από τη διαμάχη για την προμήθεια αρμάτων μάχης. Στην Ευρώπη, πολλοί αξιωματούχοι και διπλωμάτες δήλωσαν ότι οι κυβερνήσεις τους δεν θεωρούν πλέον την ιδέα ως ανέφικτη, αλλά ότι οι φόβοι για κλιμάκωση παραμένουν μεγάλοι.
«Οχι, προς το παρόν»
Η Ουάσιγκτον έχει ενημερώσει το Κίεβο ότι η προμήθεια αεροσκαφών είναι ένα «όχι, προς το παρόν», δήλωσε αμερικανός διπλωμάτης προσθέτοντας: «Υπάρχει μια κόκκινη γραμμή εκεί – αλλά το περασμένο καλοκαίρι είχαμε μια κόκκινη γραμμή για τα HIMARS, τους πολλαπλούς εκτοξευτές πυραύλων, και αυτή μετακινήθηκε. Μετά ήταν τα άρματα μάχης, και αυτή η κόκκινη γραμμή τώρα κινείται». Ενας δεύτερος διπλωμάτης από ευρωπαϊκή δύναμη τόνισε επίσης την ταχύτητα με την οποία κλιμακώνεται η προμήθεια δυτικού οπλισμού. «Τα μαχητικά είναι εντελώς αδιανόητα σήμερα», εξηγεί, «αλλά μπορεί να έχουμε αυτή τη συζήτηση σε δύο, τρεις εβδομάδες».
Οι υπουργοί Αμυνας των συμμαχικών χωρών της Ουκρανίας πρόκειται να πραγματοποιήσουν μια νέα σύνοδο κορυφής τον επόμενο μήνα στη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στο Ράμσταϊν, στη Νοτιοδυτική Γερμανία, όπου η αεροπορία και η αεροπορική υποστήριξη αναμένεται να αποτελέσουν βασικό σημείο συζήτησης. Ο ολλανδός υπουργός Εξωτερικών Βόπκε Χέκστρα είπε μιλώντας στο ολλανδικό κοινοβούλιο την περασμένη εβδομάδα ότι το υπουργικό του συμβούλιο θα εξετάσει την προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών F-16, εάν το Κίεβο τα ζητήσει. «Είμαστε ανοιχτόμυαλοι, δεν υπάρχουν ταμπού», τόνισε. Η τοποθέτηση αυτή ακολούθησε τα σχόλια του υπουργού Εξωτερικών της Σλοβακίας Ραστισλάβ Κάτσερ τον περασμένο μήνα, ο οποίος δήλωσε ότι η κυβέρνησή του ήταν «έτοιμη» να παραδώσει μαχητικά αεροσκάφη MiG-29 της σοβιετικής εποχής στο Κίεβο και συζήτησε με τους εταίρους στο ΝΑΤΟ και τον ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να γίνει αυτό.
Το αποκλείει ο Σολτς
Κάποιοι ηγέτες δεν είναι τόσο ενθουσιασμένοι. Ο γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς απέκλεισε την Τετάρτη την παράδοση μαχητικών αεροσκαφών, επικαλούμενος την ανάγκη να αποτραπεί περαιτέρω στρατιωτική κλιμάκωση. «Δεν θα υπάρξουν παραδόσεις μαχητικών αεροσκαφών στην Ουκρανία», δήλωσε. «Αυτό έγινε σαφές πολύ νωρίς, μεταξύ άλλων και από τον αμερικανό πρόεδρο».
Ορισμένοι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι η συζήτηση του επόμενου μήνα στο Ράμσταϊν θα επικεντρωθεί επομένως περισσότερο στην εκπόνηση ενός σχεδίου έκτακτης ανάγκης, σε περίπτωση που τα μαχητικά αεροσκάφη χρειαστούν επειγόντως σε κάποιο μελλοντικό σημείο, παρά στην επίτευξη συμφωνίας για τις βραχυπρόθεσμες παραδόσεις. Οι ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουκρανίας προβλέπουν μια σύγκρουση που θα μπορούσε να διαρκέσει ακόμη τρία έως πέντε χρόνια, ή και περισσότερο, και υπάρχουν ανησυχίες ότι η Δύση βρίσκεται κοντά στο όριο των δυνατοτήτων που μπορεί να παράσχει χωρίς να προκαλέσει ακραία αντίδραση από τη Μόσχα.
Η στρατηγική της Δύσης ήταν μια αργή αλλά σταθερά ανοδική τάση στην οπλική υποστήριξη της Ουκρανίας, από τα αντιαρματικά Javelins και τα φορητά συστήματα αεράμυνας όπως τα Stingers μέχρι τα HIMARS και πιο πρόσφατα τους πυραύλους επιφανείας – αέρος Patriot, τα άρματα μάχης και τα τεθωρακισμένα οχήματα. Αρα, προβλέπει δυτικός διπλωμάτης, η παράδοση αεροσκαφών είναι «μόνο θέμα χρόνου».
