Οι εορτασμοί για τα 200 χρόνια από την εύρεση της εικόνας της Παναγίας στην Τήνο έχουν αρχίσει από χθες το μεσημέρι. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο του εορτασμού, το εικόνισμα κατεβαίνει το μεσημέρι της παραμονής από τον κυρίως ναό στον ναό της Ευρέσεως. Κατά τις 6 ακολουθεί Εσπερινός στο χωριό Φαλατάδο – από όπου καταγόταν ο εργάτης που με την αξίνα του βρήκε την εικόνα στις 30 Ιανουαρίου 1823 – και προς το σούρουπο γίνεται λαμπαδηφορία, τα πρώτα Φαναράκια, ένα έθιμο που αναβιώνει την αντίδραση των κατοίκων, οι οποίοι είχαν βγει νύχτα στους δρόμους να πανηγυρίσουν την εύρεση της εικόνας της Μεγαλόχαρης.
Η παράδοση λέει πως μετά το όραμα που είχε η μοναχή Πελαγία στο κελί της, όπου η Παναγία τής αποκάλυψε το ακριβές σημείο – στο χωράφι του Δοξαρά – όπου είναι θαμμένη η εικόνα, οι κάτοικοι ξεκίνησαν ανασκαφές και, μήνες μετά, έφεραν την εικόνα στο φως.
Τα παιδιά των Τηνιακών μεγαλώνουν με αυτήν την ιστορία από τους παππούδες τους, λαχταρώντας να έρθει η 30ή Ιανουαρίου, να ακούσουν τις καμπάνες να χτυπούν από νωρίς χαρμόσυνα, να λάβουν μέρος στην περιφορά της εικόνας στη Χώρα και στις 18.30, ντυμένα γιορτινά, να ανάψουν τα φαναράκια τους, ακολουθώντας την εικόνα, υπό τους ήχους της μπάντας του Ιδρύματος, που γεμίζει τα σημαιοστολισμένα σοκάκια με πανηγυρικά εμβατήρια.
«Από μικροί ακούγαμε αυτήν την ιστορία, ότι όταν βρέθηκε η εικόνα, οι κάτοικοι πήραν τα φαναράκια που φώτιζαν τα σπίτια τους και βγήκαν στους δρόμους να γιορτάσουν», λέει η Μαρία Μωραΐτη, 39 ετών, κάτοικος και επιχειρηματίας στο νησί, στον κλάδο του τουρισμού και της εστίασης. «Ολοι λαχταρούν κάθε χρόνο να έρθουν στο νησί τέτοια μέρα. Για εμάς, εκτός από θρησκευτική γιορτή, είναι και μια μέρα που σηματοδοτεί τη νέα πορεία που χάραξε το νησί μας, προσελκύοντας επισκέπτες από όλα τα μέρη του κόσμου που έρχονται να προσκυνήσουν την Παναγία. Ολο αυτό έδωσε σε εμάς τους νέους την ευκαιρία να μπορούμε να οραματιζόμαστε επαγγελματικά κάτι πέρα από τις ασχολίες των παππούδων μας στα χωράφια και τα καΐκια».
Αλλαξαν όλα
«Το νησί μας απόψε είναι φωτόλουστο. Λάμπουν τα σπίτια, λάμπουν τα πλοία, λάμπουν τα πάντα. Είναι η μέρα του νησιού μας, η μέρα που άλλαξε η εύρεση της αγίας εικόνας τη ζωή μας», έλεγε από τα μεγάφωνα, κατά τη διάρκεια παλαιότερου εορτασμού, ο έπαρχος (2002-2010) Ραφαήλ Μωραΐτης, 73 ετών σήμερα (πατέρας της Μαρίας), ο οποίος εξηγεί στα «ΝΕΑ» πώς τα Φαναράκια άλλαξαν τη ζωή των Τηνιακών που από γεωργοί, κτηνοτρόφοι, μελισσοκόμοι, αλιείς και μαρμαροτεχνίτες έγιναν σταδιακά επιχειρηματίες με δραστηριότητες γύρω από την εστίαση και τον τουρισμό.
«Η εικόνα που βρέθηκε, μεσούσης της Επαναστάσεως, δεν άλλαξε μόνο τη φυσιογνωμία της οικονομικής δραστηριότητας των κατοίκων, άλλαξε όλη την ιστορία της Τήνου. Ο ναός της Παναγίας είναι το πρώτο δημόσιο κτίριο που χτίστηκε το 1821. Από το 1823 και μετά, που ξεκίνησε το προσκύνημα και αμέσως έγινε πανελλήνιο, και πλέον παγκόσμιο, είχε στηθεί η ζωή του νησιού γύρω από τον θρησκευτικό τουρισμό.
Τα τελευταία χρόνια έχει διευρυνθεί η οικονομία έχοντας αποκτήσει και επιπλέον πόλους έλξης, με σημαντικό αριθμό επισκεπτών να έρχονται στο πλαίσιο του καλλιτεχνικού τουρισμού – στο νησί έχουμε γλύπτες, ζωγράφους, τον Χαλεπά, τον Γύζη, τον Λύτρα, τη Σχολή Καλών Τεχνών. Σε συνδυασμό με τη θαυμάσια ενδοχώρα της Τήνου, έχουν προστεθεί και άλλου είδους επισκέπτες, αλλάζοντας κατά πολύ το μείγμα του τουριστικού ρεύματος που καταφθάνει στο νησί. Ο θρησκευτικός τουρισμός παραμένει, αλλά έχει ανέβει πολύ και η νεολαία. Δεν έχουμε, δηλαδή, πια μόνο τον τουρισμό που ερχόταν κάποτε για την Παναγία από τη Σμύρνη και την Αίγυπτο. Αυτά όλα έχουν αλλάξει».
«Είναι μια μέρα – ορόσημο που μας υπενθυμίζει τη διαχρονική αξία της παράδοσης, της ορθοδοξίας και εν γένει του χριστιανισμού, την αστείρευτη δύναμη της πίστης. Αποτελεί μια ευκαιρία να ξαναδούμε από πού προερχόμαστε, ποιες είναι οι ρίζες μας, τι είναι αυτό που μας ενώνει, τι είναι αυτό που διαμορφώνει τη συλλογική μας ταυτότητα», σημειώνει από την πλευρά του ο δήμαρχος Τήνου Γιάννης Σιώτος.