«Θέλουμε να δρομολογήσουμε μια νέα αρχή στην πολιτική μετανάστευσης και ενσωμάτωσης, η οποία θα ανταποκρίνεται σε μια σύγχρονη μεταναστευτική χώρα». Αυτόν τον στόχο έθεσε ο συνασπισμός Σοσιαλδημοκρατών – Πρασίνων – Φιλελευθέρων στην προγραμματική κυβερνητική συμφωνία. Στους 14 μήνες που βρίσκεται στην εξουσία, η αρμόδια υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ έκανε τα πρώτα νομοθετικά βήματα, υπό την πίεση κυρίως των παραγόντων της οικονομίας. Διότι οι γερμανικές επιχειρήσεις, εκτός από την ενεργειακή κρίση, έχουν να αντιμετωπίσουν το εξίσου σοβαρό πρόβλημα της έλλειψης εργατικού δυναμικού. Μια αλυσίδα αρτοποιείων του Βερολίνου με παράδοση 90 χρόνων κλείνει όχι εξαιτίας του φυσικού αερίου, αλλά γιατί δεν βρίσκει πωλητές και πωλήτριες, εξηγούσε ο ιδιοκτήτης του στις κάμερες τον περασμένο Δεκέμβριο.
Το παράδοξο
«Το πρόβλημα δεν ήρθε από τον ουρανό, αλλά πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να το αντιμετωπίσουμε», λέει στα «ΝΕΑ» ο Στέφαν Μόσκο, διευθυντής προσωπικού της Siemens, πρόεδρος της Ενωσης Επιχειρηματικών Συνδέσμων Βερολίνου – Βρανδεμβούργου. Ο Μόσκο μιλάει για «το παράδοξο των ειδικευμένων εργατών» και εξηγεί: μέχρι το 2040 θα εξαφανιστούν 3,6 εκατομμύρια σημερινές θέσεις εργασίας στη Γερμανία εξαιτίας της ψηφιακής μετάλλαξης της οικονομίας. Ταυτόχρονα θα χρειαστούν περίπου άλλοι τόσοι απασχολούμενοι σε νέες θέσεις που θα δημιουργηθούν με την ψηφιοποίηση – σύνολο 7 εκατομμύρια. Σε αυτούς αθροίζονται και εκείνοι που θα συνταξιοδοτηθούν, περίπου 1,7 εκατομμύρια σημερινοί απασχολούμενοι από τις γενιές που είχαν υψηλό αριθμό γεννήσεων. «Αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε μία τεράστια αλλαγή της αγοράς εργασίας», λέει ο Μόσκο, «μόνο για να κρατηθεί η σημερινή ισορροπία στην αγορά εργασίας, η Γερμανία χρειάζεται μία ετήσια μετανάστευση 400.000 ατόμων».
Οι δύο καινοτομίες
Για τον σκοπό αυτό, η γερμανική κυβέρνηση προβαίνει σε δύο καινοτομίες. Πρώτον, απευθύνεται σε τρίτες χώρες, εκτός ΕΕ. Δεύτερον, χαλαρώνει πολύ τα κριτήρια εισόδου στη Γερμανία. Πλέον δεν θα είναι απαραίτητη ούτε η γνώση γερμανικών ούτε η υποβολή κάποιας εργασιακής σύμβασης πριν από την εγκατάσταση στη χώρα. Αλλες αλλαγές είναι η χορήγηση υπηκοότητας στα 5 και όχι στα 8 χρόνια που ισχύει σήμερα, διπλή υπηκοότητα και για χώρες εκτός ΕΕ, άμεση πολιτογράφηση 135.000 προσφύγων που είναι πάνω από 5 χρόνια στη χώρα, έχουν λευκό ποινικό μητρώο και σέβονται το Σύνταγμα της χώρας. «Ο νόμος μας θα είναι ο πιο φιλελεύθερος στην Ευρώπη», λέει ο υπουργός Οικονομίας και Κλίματος Ρόμπερτ Χάμπεκ.
Τα θολά νερά της Ακροδεξιάς
Το μήνυμα ότι η Γερμανία είναι μεταναστευτική χώρα έχει φτάσει από καιρό στην οικονομία. Οχι όμως στην ηγεσία της Χριστιανικής Ενωσης και τον πρόεδρο του CDU Φρίντριχ Μερτς, o οποίος ανέσυρε ξανά τον μπαμπούλα της «μετανάστευσης στο κοινωνικό κράτος της Γερμανίας» για να ψαρέψει στα θολά νερά του ακροδεξιού AfD. Αυτός συγχέει επίτηδες τη μεταναστευτική πολιτική με τις προσφυγικές κρίσεις που έφεραν στη Γερμανία σχεδόν ένα εκατομμύριο πρόσφυγες με τον πόλεμο στη Συρία το 2015 και 1,1 εκατομμύρια την περασμένη χρονιά με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Για αυτούς πρέπει να αναζητηθούν ευρωπαϊκές λύσεις. Η προσέλκυση εργατικού δυναμικού είναι εθνική υπόθεση για κάλυψη εθνικών αναγκών.
Ορος επιβίωσης
Ο Μόσκο ανήκει κομματικά στη Χριστιανοδημοκρατική Ενωση (CDU/CSU). Αλλά θεωρεί «ένα σωστό βήμα μπροστά» την επιλογή της κεντροαριστερής κυβέρνησης Σολτς να καταργήσει διάφορους περιορισμούς ειδικευμένου εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες, να διευκολύνει την απόκτηση βίζας, να αναγνωρίσει τίτλους σπουδών και επαγγελματικής εκπαίδευσης άλλων χωρών. «Θα έπρεπε να έχουν γίνει πολύ νωρίτερα», λέει ο Μόσκο, «η βασική επιδίωξη να γίνει ευκολότερη η μετανάστευση στη Γερμανία είναι εκ των ων ουκ άνευ όρος επιβίωσης για τη γερμανική οικονομία».
