Μπορεί η αντιπολίτευση να γκρεμίσει τον Σουλτάνο;

«Η ταραγμένη δημοκρατία της Τουρκίας συμπλήρωσε 100 χρόνια από την ίδρυσή της. Ολα θα φαίνονταν καλά στη χώρα, αν έπαιρνε κανείς στα σοβαρά τη διάθεση εορτασμού της ημέρας που θα εορταζόταν στις 29 Οκτωβρίου 2022. Oι εορτασμοί για την εκατονταετηρίδα της Τουρκικής Δημοκρατίας είχαν να κάνουν με την “υπερηφάνεια και την πρόοδο”» έγραψε ο τούρκος δημοσιογράφος Γιαβούζ Μπαϊντάρ.

«Υπερηφάνεια; Αλήθεια; Πρόοδος; Πώς; Καθώς μια τεράστια συστημική κρίση έχει βυθίσει τη χώρα σε σημείο συλλογικού κώματος, ροκανίζοντας τις αρχές του κράτους, πολλά αφορούν μια μεγάλη ψευδαίσθηση».

Ο τούρκος δημοσιογράφος δεν είναι ο μόνος που φοβάται ότι η αντιπολίτευση της Τουρκίας, αυτό το λεγόμενο «τραπέζι των έξι», δηλαδή ο συνασπισμός των έξι ετερόκλητων κομμάτων που συνασπίστηκαν με μοναδικό σκοπό να εκδιώξουν τον Ταγίπ Ερντογάν από την προεδρία, δεν οδεύει προς τη σωστή κατεύθυνση. Απέναντι στη σαρωτική στρατηγική του Ερντογάν στέκεται, γράφει το Politico, «ένα συγκεχυμένο, κατακερματισμένο, δήθεν “κεντρώο” μπλοκ της αντιπολίτευσης που κρατά μια αποφασιστική πολιτική δύναμη σε αποξένωση: το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών, το HDP. Με αυτόν τον τρόπο, η συμμαχία της αντιπολίτευσης παραμένει ευάλωτη».

Ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης, με το επίσημο όνομα Εθνική Συμμαχία, αποτελείται κυρίως από εθνικιστικά και συντηρητικά κόμματα, όπως είναι άλλωστε και το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης: η εξωτερική του πολιτική δείχνει να απομακρύνεται σταδιακά από τη Δύση. Αλλο ένα πρόβλημα που προκύπτει από το κεμαλικό κόμμα είναι ότι ο επικεφαλής του, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, επιμένει να λάβει εκείνος το χρίσμα ώστε να διεκδικήσει την προεδρία.

Ολες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως ο Κιλιτσντάρογλου έχει πολύ λιγότερες πιθανότητες να νικήσει τον Ερντογάν, σαφώς λιγότερες από τον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου και τον δήμαρχο της Αγκυρας Μανσούρ Γιαβάς, που προέρχονται από το ίδιο κόμμα.  Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται και το όνομα του υποψηφίου της αντιπολίτευσης για την προεδρία θα ανακοινωθεί στις 13 Φεβρουαρίου – μόλις τρεις μήνες πριν από τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές της 14ης Μαΐου.

Στο «Τραπεζι των Εξι» συμμετέχουν το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, το Καλό Κόμμα της Μεράλ Ακσενέρ, η οποία είχε αποχωρήσει από τους εθνικιστές, το ισλαμιστικό Κόμμα της Ευτυχίας με επικεφαλής τον Τεμέρ Καραμολάογλου, το συντηρητικό Κόμμα των Δημοκρατών του Γκιουλτεκίν Ουισάλ, καθώς και δύο νέα κόμματα που προέκυψαν από αποχωρήσεις από το ΑΚΡ δύο πρώην στενών συνεργατών του Ερντογάν: το κόμμα του Μέλλοντος του πρώην πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου και το κόμμα DEVA του πρώην υπουργού Εξωτερικών Αλί Μπαμπατζάν.

Στις αρχές της εβδομάδας η αντιπολίτευση παρουσίασε στην Αγκυρα το πρόγραμμά της, ένα έγγραφο 240 σελίδων που περιέχει περισσότερους από 2.300 στόχους, με κυριότερο τον περιορισμό των διευρυμένων εξουσιών του προέδρου, καταργώντας έτσι τη σημερινή παντοδυναμία του αξιώματος, ενώ ο πρωθυπουργός θα εκλέγεται από το κοινοβούλιο. Από το πρόγραμμα δεν μπορούσαν βέβαια να λείπουν μέτρα για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και του πληθωρισμού που φθάνει το 85%.

«Ο κύριος στόχος μας», ανέφεραν εκπρόσωποι του συνασπισμού, «είναι να μειώσουμε τον πληθωρισμό σε μονοψήφιο ποσοστό εντός δύο ετών. Θα βάλουμε τέλος στο κόστος ζωής. Θα αυξήσουμε τον ρυθμό ανάπτυξης πάνω από το 5%. Θα δημιουργήσουμε τουλάχιστον 5 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας σε 5 χρόνια. Δεν θα επιβαρύνουμε την Κεντρική Τράπεζα με άλλες αρμοδιότητες εκτός από τη διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας». Και για να δώσουν ένα στίγμα λιτότητας σε σύγκριση με τα φαραωνικά έργα του Ταγίπ Ερντογάν υποσχέθηκαν ότι θα βγάλουν στο σφυρί τόσο το χλιδάτο παλάτι του προέδρου στην Αγκυρα – που έχει περισσότερα δωμάτια ακόμα και από το Κρεμλίνο ή τον Λευκό Οίκο, καθώς και τα υπερπολυτελή αεροσκάφη της προεδρίας.

Τα έξι κόμματα συμφώνησαν, εάν πάρουν την εξουσία, να προχωρήσουν σε νέα  αναθεώρηση του Συντάγματος που θα καταργήσει τα προεδρικά διατάγματα ενώ υπόσχονται πως κάθε δίωξη σε βάρος πολιτικού κόμματος με στόχο την απαγόρευσή του θα πρέπει να έχει το πράσινο φως του κοινοβουλίου. Επίσης κάνουν λόγο για στροφή προς την Ευρώπη και για περισσότερη «δημοκρατία».

Οι αναλυτές κοιτούν με σκεπτικισμό το πρόγραμμα. Σε εκείνο που συμφωνούν όλοι είναι πως τα έξι κόμματα θα πρέπει να καταβάλουν πολύ μεγάλη προσπάθεια – τόσο για να κερδίσουν τις εκλογές και ακόμα περισσότερη εάν τις κερδίσουν.