Δυο ισχυρές σεισμικές δονήσεις με διαφορά μερικών ωρών στάθηκαν αρκετές για να ρίξουν στα γόνατα την Τουρκία.
Ο αγώνας για την ανεύρεση επιζώντων μπορεί να έλαβε τέλος, ωστόσο η περισυλλογή των νεκρών χωρίς τάφο μόλις τώρα ξεκινά.
Δίπλα στους 22.000 Τούρκους, που έχασαν τη ζωή τους στη χειρότερη τραγωδία που έχει χτυπήσει τη γειτονική χώρα (ο τελικός απολογισμός εκτιμάται στα 50.000 άτομα), οι ψυχροί αριθμοί της οικονομίας προοιωνίζουν ότι το κακό θα έχει μακρά συνέχεια.
Τεράστια καταστροφή
Όπως λέει ο Μπάκι Ντεμιρέλ, καθηγητής οικονομικών στο πανεπιστήμιο Yalova, «πρόκειται για μια τεράστια καταστροφή. Η σημαντικότερη τραγωδία είναι η ανθρώπινη, αλλά σύντομα αυτή θα πυροδοτήσει έναν οικονομικό όλεθρο».
Η Τουρκία πριν το χτύπημα των δίδυμων σεισμών αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα, έναν πληθωρισμό στα ύψη και μια λίρα στα τάρταρα που είχαν πλήξει σοβαρά όλα τα νοικοκυριά της. Οι υψηλές ενεργειακές τιμές, η πανδημία του Covid-19 και ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία είχαν συνεισφέρει στη δύσκολη κατάσταση.
Καθοδόν προς τις εκλογές όμως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, του οποίου η εμμονή στη μείωση των επιτοκίων ενάντια σε κάθε οικονομική λογική φέρει μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τα οικονομικά δεινά της χώρας του, κατάφερε με τα πετροδολάρια που πήρε από τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να ισορροπήσει την κατάσταση. Η Τουρκία εξάλλου είναι μια χώρα που έχει αποδείξει πολλές φορές τα δυνατά οικονομικά αντανακλαστικά της στο παρελθόν.
Κόστος στα ύψη
Ωστόσο σήμερα μετά τον σεισμό των 7.8 Ρίχτερ και των 7.7 Ρίχτερ που ακολούθησε, το μόνο δεδομένο είναι η ανατροπή των πάντων. Σύμφωνα με το Οβγκούν Αχμέτ Ερκάν, διάσημο σεισμολόγο «το κόστος της καταστροφής θα κυμανθεί ανάμεσα στα 35-50δισ. δολάρια».
Ανάλογη είναι και η πρόβλεψη του Γεωλογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ (USGS),που εκτιμά την συνολική οικονομική ζημία στο 6% του τουρκικού ΑΕΠ ή σε απόλυτα ποσά στα 51 δισ. δολάρια.
Όπως σημειώνει το αμερικανικό ινστιτούτο, ο πληθυσμός στην περιοχή που χτυπήθηκε από τους σεισμούς διέμενε σε έωλα κτίρια. Συνεπώς το κόστος της ανοικοδόμησης των κατοικιών τους, αλλά και των γενικότερων υποδομών, θα είναι τεράστιο, κι αυτό χωρίς να υπολογιστεί το επιπρόσθετο βάρος άλλων κινδύνων, όπως είναι για παράδειγμα οι κατολισθήσεις.
Να σημειωθεί ότι το Bloomberg έκανε λόγο για δαπάνες που μπορεί να φτάσουν το 5,5% του ΑΕΠ, το οποίο αγγίζει τα 819 δισ. δολάρια, ενώ πιο μετριοπαθής ήταν η εκτίμηση του οίκου Fitch που υποστήριξε ότι η οικονομική ζημιά θα ξεπεράσει τα 2 ίσως και 4 δισ. δολάρια.
Επιπρόσθετοι κίνδυνοι
Αν στα παραπάνω συνυπολογιστεί ότι παρότι οι 10 περιοχές που επλήγησαν είναι αυτό που λέμε η άλλη Τουρκία (οι ανεπιθύμητοι από το καθεστώς άνθρωποι Αραβικής και Κουρδικής καταγωγής), κάποιες απ’ αυτές συνιστούν έναν βιομηχανικό και αγροτικό διάδρομο με καθοριστικό ρόλο για την ευημερία της Κωνσταντινούπολης και άλλων μεγάλων πόλεων, γίνεται κατανοητό γιατί η Oxford Economics προέβλεψε μείωση του ΑΕΠ κατά 0,3% έως 0,4%.
Και όλα αυτά χωρίς να υπολογιστούν οι επιπλέον δαπάνες για την μακροχρόνια στήριξη των πληθυσμών τους, που σύμφωνα με την Bank of America, μεταφράζεται σε άλλα 2 με 3 δισ. δολάρια.
Με απλά λόγια τα δύσκολα για την Τουρκία είναι ακόμα μπροστά της…