Αναζήτηση
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η νίκη και η ήττα σε έναν πόλεμο φαντάζει εύκολο να προσδιοριστεί και μοιάζει «οφθαλμοφανής». Υπάρχουν και περιπτώσεις όπου όλα γίνονται «ζήτημα προοπτικής». Αυτό φαίνεται να γίνεται σταδιακά και στην περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία.
Και αυτό γιατί η αρχική θέση της Δύσης, που αποφεύγει ακόμη και τώρα να θέτει ως στόχο την κατάπαυση του πυρός και διαπραγματεύσεις με ορίζοντα έναν συμβιβασμό, ήταν ότι έπρεπε να ηττηθεί η Ρωσία και να νικήσει η Ουκρανία, με την τελευταία να ορίζει μέχρι τώρα ως νίκη την πλήρη ανάκτηση των περιοχών που έχουν καταλάβει οι ρωσικές δυνάμεις – και έχουν ενσωματώσει στη ρωσική επικράτεια – συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας και των περιοχών του Ντονμπάς που βρέθηκαν υπό τον έλεγχο των φιλορώσων αυτονομιστών στο 2014.
Βολοντίμιρ Ζελένσκι – «Πήραμε δεσμεύσεις για προμήθεια μαχητικών»
Όμως, τώρα φαίνεται ότι υπάρχουν σημάδια μετατόπισης με βάση και το πώς εξελίσσονται τα πράγματα στο ίδιο το πεδίο των συγκρούσεων.
Η ενίσχυση των ρωσικών δυνάμεων μέσα από τη μερική επιστράτευση φαίνεται πώς έχει διαμορφώσει διαφορετικό συσχετισμό καθηλώνοντας σημαντικό μέρος των Ουκρανικών δυνάμεων σε συγκεκριμένες περιοχές, την ώρα που η Ρωσία εξακολουθεί να μπορεί να έχει σταθερή τροφοδοσία με οπλισμό και πυρομαχικά.
Ακόμη και η ενίσχυση των ουκρανικών δυνάμεων με εξελιγμένα βαριά άρματα μάχης και με πυραύλους με μεγαλύτερο βεληνεκές, δεν φαντάζει αυτή τη στιγμή ότι θα μπορούσε να φέρει μεγάλη ανατροπή, την ώρα που το ζήτημα με τα μαχητικά αεροσκάφη έχει βάθος χρόνου και ως προς την πολιτική απόφαση και ως προς την επαρκή εκπαίδευση των χειριστών τους.
Και βέβαια, η Δύση, πρώτα και κύρια οι ΗΠΑ μπορεί να έχουν συνεισφέρει – και να συνεχίζουν να συνεισφέρουν – με πολύ μεγάλα πακέτα εξοπλιστικής βοήθειας αλλά γνωρίζουν ότι εάν δυτικές δυνάμεις εμπλακούν άμεσα στη σύγκρουση θα είναι δύσκολο να αποφευχθεί μια σύγκρουση με ορίζοντα ακόμη και τη χρήση πυρηνικών όπλων.
Η αναζήτηση ενός νέου ορισμού της «νίκης»
Μια πρόσφατη έκθεση της RAND Corporation, ενός από τα σημαντικότερα think tank στις ΗΠΑ επεσήμανε ότι ένας παρατεταμένος πόλεμος θα προκαλούσε στις ΗΠΑ περισσότερα κόστη και προβλήματα από οφέλη. Αυτή η θέση και ανάλυση είναι αντίθετη σε μια στρατηγική που φαινόταν κάποια στιγμή να κυριαρχεί στις ΗΠΑ υπέρ ενός παρατεταμένου πολέμου που υποτίθεται ότι στο τέλος θα «γονάτιζε» την Ρωσική οικονομία, κοινωνία και τελικά τον ίδιο τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Επιπλέον, η έκθεση επισημαίνει ότι τυχόν κλιμάκωση της σύγκρουσης σε τέτοιο βαθμό που η Ρωσία θα επέλεγε να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα, θα μπορούσε να έχει καταστροφικές και απρόβλεπτες συνέπειες και να αποδιαρθρώσει την τρέχουσα δυτική συμμαχία.
Και βέβαια η έκθεση επισημαίνει ότι η παράταση του πολέμου και η ολοένα και μεγαλύτερη εμπλοκή των ΗΠΑ σε αυτή ενέχει τον κίνδυνο να υποτιμήσουν άλλες σημαντικές γεωπολιτικές προκλήσεις και κυρίως τον συνολικότερο ανταγωνισμό με την Κίνα.
Σε αυτό το πλαίσιο, η έκθεση καλεί για έναν αναπροσδιορισμό της έννοιας της νίκης, επισημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει μια «απόλυτη νίκη» και ουσιαστικά προκρίνει μια προσπάθεια για μεσοπρόθεσμο τερματισμό του πολέμου, παρά τα εμπόδια που υπάρχουν σε αυτή την κατεύθυνση, σε συνδυασμό με εγγυήσεις για την ασφάλεια αλλά και για την ουδετερότητα της Ουκρανίας μεταπολεμικά, μαζί με όρους για το πώς θα μπορούσαν στο μέλλον να αρθούν οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας.
Τα όρια της αμερικανικής αμυντικής βιομηχανίας
Μια άλλη έκθεση, αυτή τη φορά από το Center for Strategic and International Studies, γραμμένη από τον Σεθ Τζόουνς που στο παρελθόν ήταν αναλυτής της Rand Corporation, επισημαίνει μια άλλη παράμετρο που ολοένα και περισσότερο θα παίζει ρόλο στις αποφάσεις των ΗΠΑ σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Αυτή είναι το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή η αμυντική βιομηχανική βάση των ΗΠΑ δεν είναι σε θέση πραγματικά να υποστηρίξει το σύνολο των γεωπολιτικών προκλήσεων και ανταγωνισμών που καλούνται να αντιμετωπίσουν, αυτό που περιγράφει ως το «ανταγωνιστικό περιβάλλον ασφάλειας» που έχει διαμορφωθεί.
Σε απλά λόγια: αυτή τη στιγμή η αμερικανική αμυντική βιομηχανία δεν μπορεί να υποστηρίξει ένα μεγάλο και παρατεταμένο πόλεμο των ΗΠΑ, την ώρα που το θεσμικό πλαίσιο με το οποίο οι ΗΠΑ μπορούν να προσφέρουν εξοπλιστικά προγράμματα σε άλλες χώρες δύσκολα μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του νέου περιβάλλοντος που διαμορφώνουν συγκυρίες όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Η παραδοχή των ορίων
Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί ήδη υπάρχουν μηνύματα από την αμερικανική κυβέρνηση ως προς τα όρια της σύγκρουσης στην Ουκρανία. Για παράδειγμα, στελέχη του Πενταγώνου που ενημέρωσαν την Επιτροπή Ενόπλων Δυνάμεων της Βουλής των Αντιπροσώπων υπογράμμισαν ότι είναι απίθανο να μπορέσουν οι ουκρανικές δυνάμεις να ανακαταλάβουν την Κριμαία. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη θέση της κυβέρνησης Ζελένσκι ότι νίκη σημαίνει και ανακατάληψη όλων των περιοχών του Ντονμπάς και της Κριμαίας.
Ούτε ήταν τυχαίο ότι ο επικεφαλής της επιτροπής Ρεπουμπλικάνος βουλευτής Μάικ Ρότζερς υποστήριξε ότι «ο πόλεμος πρέπει να τελειώσει αυτό το καλοκαίρι» και ότι πρέπει επειγόντως το Κίεβο να διαμορφώσει ένα περίγραμμα του πώς θα τελειώσει η σύγκρουση, άλλη μια ένδειξη ότι στην Ουάσιγκτον αναζητούν τρόπους να επαναπροσδιορίσουν τη «νίκη» και να αποφύγουν μια παρατεταμένη και κλιμακούμενη πολεμική αναμέτρηση.
