Η συμμαχία των έξι κομμάτων της αντιπολίτευση στην Τουρκία επρόκειτο να ανακοινώσει χθες τον κοινό υποψήφιο που θα διεκδικήσει την προεδρία της χώρας από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις επερχόμενες εκλογές. Ομως ο καταστροφικός σεισμός που σημειώθηκε μια εβδομάδα πριν, και έχει μέχρι στιγμής περισσότερα από 35.000 θύματα σε Τουρκία και Συρία, οδήγησε στην αναβολή της συνάντησης και έθεσε υπό αμφισβήτηση τον χρόνο διεξαγωγής των εκλογών του Μαΐου.
Πηγές του κυβερνώντος κόμματος αλλά και του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης αναφέρουν ότι ο Ερντογάν θα καθυστερήσει τις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές οι οποίες θα διεξάγονταν πρόωρα στις 14 Μαΐου. «Τα πράγματα αλλάζουν – όχι μόνο για την κυβέρνηση, αλλά και για την αντιπολίτευση» δήλωσε ο Μπερκ Εσέν, επίκουρος καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Σαμπαντζί της Κωνσταντινούπολης.
Ο σεισμός της 6ης Φεβρουαρίου, και σίγουρα οποιαδήποτε καθυστέρηση της ψηφοφορίας, θα μπορούσε να μεταμορφώσει το πολιτικό τοπίο, παρουσιάζοντας τόσο στον Ερντογάν – ο οποίος εξελέγη για πρώτη φορά πρόεδρος το 2003 – όσο και στους αντιπάλους του νέες ευκαιρίες και κινδύνους, λένε οι ειδικοί.
Περισσότερος χρόνος
Αδυνατώντας να συμφωνήσουν σε έναν κοινό υποψήφιο εδώ και περισσότερους από 12 μήνες, οι αντίπαλοι του Ερντογάν διαθέτουν τώρα περισσότερο χρόνο προκειμένου να καταλήξουν σε συναινετική απόφαση, καθώς η χθεσινή συνάντηση αναβλήθηκε επ’ αόριστον. Πρέπει να χρησιμοποιήσουν αυτόν τον χρόνο με σύνεση, λένε οι αναλυτές, προσπαθώντας να αξιοποιήσουν την οργή της κοινής γνώμης για το μνημειώδες μέγεθος της καταστροφής χωρίς να φαίνεται ότι επιδιώκουν πολιτικό όφελος από την τραγωδία. «Τα φρικτά γεγονότα έχουν δώσει στην πολιτική αντιπολίτευση νέα πυρομαχικά εναντίον της κυβέρνησης, πυρομαχικά που προωθούνται από την οργή και το παράπονο του κοινού» σχολιάζει ο Αντονι Σκίνερ, πολιτικός σύμβουλος.
Ο πρόεδρος Ερντογάν δεν έχει πει λέξη για εκλογές μετά τον σεισμό, αλλά εμφανίζεται στην τηλεόραση πολλές φορές την ημέρα, αγκαλιάζοντας επιζώντες και παρηγορώντας το έθνος. Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, θεωρείται εδώ και καιρό ως ο επικρατέστερος υποψήφιος της εξακομματικής συμμαχίας. Ομως η Μεράλ Ακσενέρ του εθνικιστικού κόμματος Iyi (Καλό Κόμμα) αντιδρά στην υποψηφιότητα αυτή και υποστηρίζει τον δημοφιλή δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου.
Διάχυτες οι διαιρέσεις
«Η αντιπολίτευση βρισκόταν ήδη σε πολύ λεπτή θέση, καθώς οι διαιρέσεις ήταν διάχυτες» παρατηρεί ο Εσεν, ο οποίος προσθέτει ότι πλέον είναι πιο πιθανό από ποτέ να γίνει ο Κιλιτσντάρογλου ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης, διότι «θα είναι πολύ δύσκολο» για κάποιον άλλον να κάνει ανοιχτή εκστρατεία την ώρα της εθνικής θλίψης.
Οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν ότι πλέον δεν μπορεί να γίνουν εκλογές τον Μάιο, αλλά ίσως θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν τον Ιούνιο, την τελευταία ημερομηνία μέχρι την οποία πρέπει να γίνουν εκλογές σύμφωνα με το Σύνταγμα. Ο Ερντογάν δεν μπορεί να αναβάλει τις εκλογές πέραν του Ιουνίου χωρίς να αλλάξει το Σύνταγμα, και για κάτι τέτοιο θα χρειαζόταν πλειοψηφία 2/3 στο κοινοβούλιο. Αυτό απαιτεί 400 ψήφους. Ο Ερντογάν και οι ακροδεξιοί εθνικιστές σύμμαχοί του, δηλαδή το κόμμα του Μπαχτσελί, διαθέτουν μόνο 333, πράγμα που σημαίνει ότι θα χρειαζόταν την υποστήριξη της αντιπολίτευσης για μεγαλύτερη αναβολή. Ο Σινέμ Ανταρ, συνεργάτης του Κέντρου Εφαρμοσμένων Τουρκικών Μελετών στο Βερολίνο, δηλώνει ότι ένας πυλώνας της στρατηγικής της αντιπολίτευσης θα πρέπει να είναι να διασφαλίσει ότι οι εκλογές θα γίνουν μέχρι τον Ιούνιο.
Δεν έχουν κοινή στάση
Εν τω μεταξύ, η αντιπολίτευση δεν φαίνεται να τηρεί μια κοινή στάση όσον αφορά τις αντιδράσεις στον σεισμό. Η Ακσενέρ επέλεξε να παραμείνει σιωπηλή και να αποφύγει τις σεισμόπληκτες περιοχές τις πρώτες ημέρες, λέγοντας ότι δεν θέλει να αποτελέσει εμπόδιο στις προσπάθειες διάσωσης. Ο Κιλιτσντάρογλου επισκέφθηκε γρήγορα τις πληγείσες περιοχές, κατακεραυνώνοντας τον Ερντογάν και κατηγορώντας τον ότι δεν προετοίμασε την Τουρκία για τους σεισμούς.
Ο Ανταρ θεωρεί ότι ο σεισμός μπορεί να φέρει στην επιφάνεια τις ρωγμές μεταξύ της αντιπολίτευσης που εκδηλώνονται σε διαφωνίες σχετικά με τον υποψήφιο και τους ρόλους που θα διαδραματίσει το κάθε κόμμα. Από την πλευρά του ο Εσεν προειδοποιεί ότι δεν πρέπει να βγουν διαφορετικά συμπεράσματα από τις διαφορετικές αντιδράσεις, δεδομένου ότι είχε περάσει μόνο μια εβδομάδα από τον σεισμό, τονίζει όμως πως όλα αυτά δείχνουν έλλειψη συντονισμού μεταξύ των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
