«Καλή τύχη με αυτό», σχολιάζει σκωπτικά ο Στίβεν Κόλινσον, πολιτικός ρεπόρτερ του CNN, αναφερόμενος στις προσπάθειες που καταβάλλουν τα κράτη της Δύσης να πείσουν τον ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν, ότι χάνει τον πόλεμο.
Όπως αναφέρει σε πρόσφατη ανάλυσή του ο δημοσιογράφος του CNN, ενόψει της συμπλήρωσης ενός χρόνου από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ και οι δυτικοί ηγέτες έχουν στόχο την προβολή ισχύος και ενότητας που θα αποδείξει άπαξ δια παντός ότι το ΝΑΤΟ δεν πρόκειται να εξαντληθεί από τη συνέχιση του πολέμου, αλλά είναι αποφασισμένο να συνεχίσει μέχρι την ήττα της Μόσχας.
«Η Ρωσία έχει ήδη χάσει – έχει χάσει στρατηγικά, επιχειρησιακά και τακτικά», υποστήριξε ο επικεφαλής του γενικού επιτελείου στρατού των ΗΠΑ, Μαρκ Μάιλι, την Τρίτη. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, προειδοποίησε από την πλευρά του την Τετάρτη ότι «ο Πούτιν πρέπει να καταλάβει ότι δεν μπορεί να νικήσει», καθώς εξηγούσε τη λογική της προμήθειας των ουκρανικών δυνάμεων με όπλα και πυρομαχικά. Και η μόνιμη αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, Τζούλιαν Σμιθ δήλωσε στο CNN ότι η Ουάσιγκτον κάνει ό,τι μπορεί για να «συνεχίσει να ασκεί πιέσεις στη Μόσχα που θα επηρεάσουν τους στρατηγικούς υπολογισμούς του Πούτιν».
Σε συνέντευξή του στο CNN, ο πρώην αρχηγός της CIA Ντέιβιντ Πετρέους επισήμανε από την πλευρά του ότι η σύγκρουση θα λήξει έπειτα από διαπραγματεύσεις, όταν ο Πούτιν συνειδητοποιήσει ότι ο πόλεμος δεν είναι βιώσιμος στο πεδίο της μάχης, αλλά ούτε και στο εσωτερικό της χώρας του.
Επομένως, ο Κόλινσον εκτιμά ότι η δυτική ρητορική, αλλά και οι διπλωματικές επιθέσεις θα ενταθούν καθώς η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Καμάλα Χάρις, κατευθύνεται προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του Μονάχου αυτή την εβδομάδα. Την ίδια στιγμή, ο αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, θα επισκέπτεται την Πολωνία επιθυμώντας να επιβεβαιώσει, σύμφωνα με τον αρθρογράφο του CNN, ότι αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό ηγέτη της βορειοατλαντικής συμμαχίας μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Ο πόλεμος μέσα από τα μάτια του Πούτιν
Ο Κόλινσον επισημαίνει ότι βάσει των περισσότερων αντικειμενικών κριτηρίων, ο Πούτιν φαίνεται ήδη να ηττάται στην Ουκρανία. Ο ρώσος πρόεδρος δεν έχει καταφέρει να στερήσει από την πρώην σοβιετική δημοκρατία την εθνική κυριαρχία της, ούτε να καταλάβει το Κίεβο, ούτε να ρίξει την κυβέρνηση, ούτε να αποδείξει τη ρωσική ισχύ, αλλά ούτε και να διαταράξει τις σχέσεις του Κιέβου με τη Δύση. Αντιθέτως. Η Ρωσία είναι που μετατράπηκε σε κράτος – παρίας, με την οικονομία της να δέχεται βαρύ πλήγμα από τις διεθνείς κυρώσεις. Ο Πούτιν χαρακτηρίστηκε εγκληματίας πολέμου. Και αντί να αποκοπεί από τη Δύση, η Ουκρανία έχει καταστεί ουσιαστικά εξαρτημένο κράτος («κράτος-πελάτης») των ΗΠΑ και την Ευρώπη, με την επιβίωσή της ακόμη και έπειτα από την όποια εκεχειρία να απαιτεί πιθανότατα δεκαετίες δυτικής υποστήριξης.
Όμως, όπως παρατηρεί ο δημοσιογράφος του CNN στην ανάλυσή του, ο Πούτιν εδώ και πολύ καιρό βλέπει τον κόσμο από διαφορετική στρατηγική και ιστορική σκοπιά. Πολλοί ξένοι παρατηρητές, εξάλλου είχαν πειστεί πριν την εισβολή ότι η Ρωσία δεν είχε κανένα όφελος από μια τέτοια κίνηση. Όμως ο Πούτιν επέλεξε να την κάνει. Προς το παρόν δεν δείχνει να έχει αποθαρρυνθεί από έναν ολόκληρο χρόνο γεμάτο ήττες, ούτε και από τις διαρκείς αφίξεις προηγμένων νατοϊκών όπλων στην Ουκρανία. Στέλνει ανεκπαίδευτους στρατιώτες, τους οποίους έχει αντλήσει από τις φυλακές, κατευθείαν στον θάνατό τους, με προελάσεις που θυμίζουν περισσότερο τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρόλο που η Ρωσία ήδη έχει υποστεί τεράστιες απώλειες.
Αυτός ο πόλεμος, τονίζει ο Κόλινσον, δεν είναι μια απλή εδαφική διαμάχη, την οποία ο Πούτιν θα μπορούσε να εγκαταλείψει με ευκολία. Έχει γεννηθεί από την πεποίθησή του ότι η Ουκρανία δεν είναι πραγματική χώρα και θα πρέπει να απορροφηθεί από τη Ρωσία. Επιπλέον, σε περίπτωση που η ήττα του γίνει ορατή, η εξουσία του θα μπορούσε να κινδυνεύει. Και αν και η Δύση υποστηρίζει ότι είναι προετοιμασμένη για έναν μακρύ πόλεμο, ο Πούτιν είναι σε εμπόλεμη κατάσταση με την Ουκρανία ήδη από το 2014, έπειτα από την προσάρτηση της Κριμαίας.
Αν ο πόλεμος «παγώσει» για πολλά ακόμη χρόνια και η Ουκρανία δεν καταφέρει να επανενωθεί, ο Πούτιν ενδέχεται να είναι ευχαριστημένος από το αποτέλεσμα. Ήδη έχει δείξει ότι δεν τον αφορούν οι τεράστιες ανθρώπινες απώλειες. Και κρίνοντας από τη ρητορική του, επισημαίνει ο Κόλινσον, φαίνεται ότι πιστεύει πως είναι αναγκασμένος να εμπλακεί σε μια κολοσσιαία γεωπολιτική διαμάχη με το ΝΑΤΟ για να περισώσει το κύρος της Ρωσίας. Το ερώτημα είναι αν και η Δύση είναι εξίσου πρόθυμη να παλέψει για όσο καιρό χρειαστεί.
Μια κρίσιμη φάση του πολέμου
Όλα αυτά εξηγούν τους λόγους που οι δυτικοί αναλυτές θεωρούν κρίσιμη την επόμενη φάση του πολέμου, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις ετοιμάζονται εμφανώς για μια ανοιξιάτικη επίθεση και η Ουκρανία αναμένει τα δυτικά τανκς που ελπίζει ότι θα τη βοηθήσουν να ανατρέψει τις ισορροπίες.
Η ενότητα του ΝΑΤΟ και η προθυμία του να συνεχίσει έχει ξαφνιάσει τους σκεπτικιστές, σε που την αποδίδουν σε μεγάλο βαθμό στην ηγεσία Μπάιντεν. Όμως οι πολιτικές συνθήκες δεν είναι στατικές και θα μπορούσαν να αλλάξουν εντελώς τον τρόπο που σκέφτεται ο Μπάιντεν.
Για παράδειγμα, κάποια μέλη της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας του αμερικανικού κοινοβουλίου έχουν τις αντιρρήσεις τους. Την περασμένη εβδομάδα, ο ρεπουμπλικανός βουλευτής από τη Φλόριντα, Ματ Γκετς, απαίτησε να δοθεί τέλος στην υποστήριξη προς την Ουκρανία και οι ΗΠΑ να ζητήσουν από όλα τα στρατόπεδα «την άμεση σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας». Τόσο στο κοινοβούλιο όσο και στη γερουσία υπάρχει διακομματική πλειοψηφία που υποστηρίζει τις προσπάθειες διάσωσης της Ουκρανίας. Όμως δεν είναι βέβαιο ότι ο Μπάιντεν μπορεί να εγγυάται τεράστια πακέτα ανθρωπιστικής και στρατιωτικής βοήθειας αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων για πάντα. Και η αμερικανική βοήθεια δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα συνεχίσει να φτάνει στην Ουκρανία αν το 2024 εκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ ή κάποιος άλλος Ρεπουμπλικάνος.
Επομένως, τη στιγμή που οι υποστηρικτές της Ουκρανίας ελπίζουν σε θετικές εξελίξεις στο πεδίο της μάχης, το πιθανότερο είναι οι αιματηρές μάχες θα συνεχιστούν για αρκετούς μήνες ακόμη.
Πρόσφατο ρεπορτάζ του CNN ανέφερε ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους πιστεύουν πως η επερχόμενη επίθεση των Ρώσων δεν θα φέρει σημαντικά κέρδη στο πεδίο της μάχης. «Είναι περισσότερο φιλόδοξη παρά ρεαλιστική», δήλωσε υψηλόβαθμος αμερικανός αξιωματούχος. Υπάρχουν επίσης αμφιβολίες κατά πόσον οι ουκρανικές δυνάμεις είναι σε θέση να προκαλέσουν σημαντικό πλήγμα στη ρωσική άμυνα στα χαρακώματα στα νότια και τα ανατολικά της χώρας, με τρόπο που να απειλεί τη χερσαία γέφυρα που δημιούργησε ο Πούτιν προς την Κριμαία. Και ο Στόλτενμπεργκ δήλωσε την Τετάρτη σε σύνοδο υπουργών άμυνας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες ότι η σύγκρουση μετατρέπεται σε έναν «εξαντλητικό πόλεμο φθοράς», καλώντας τους συμμάχους να αποστείλουν ταχύτερα εξοπλισμό στην Ουκρανία.
Ο Πούτιν δεν πιστεύει ότι χάνει
Ο υπόλοιπος κόσμος γνωρίζει ότι ο Πούτιν δεν σκέφτεται ούτε την ήττα, ούτε τη λήξη του πολέμου, εξαιτίας της πλήρους απουσίας οποιουδήποτε διπλωματικού πλαισίου για διαπραγματεύσεις που θα μπορούσαν να φέρουν την εκεχειρία.
Την Τετάρτη, ο Στόλτενμπεργκ εκτίμησε πως δεν υπάρχει προοπτική βελτίωσης αυτής της κατάστασης στο άμεσο μέλλον.
«Ο πρόεδρος Πούτιν δεν δείχνει κανένα σημάδι προετοιμασίας για την ειρήνη. Αντιθέτως, εξαπολύει νέες επιθέσεις και θέτει στο στόχαστρο τον άμαχο πληθυσμό, πόλεις και κρίσιμες υποδομές», δήλωσε στις Βρυξέλλες.
Η Φιόνα Χιλ, ειδικός σε ζητήματα που αφορούν τη Ρωσία και τον Πούτιν, που έχει εργαστεί στον Λευκό Οίκο επί προεδρίας Τραμπ, δήλωσε στην Επιτροπή Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας την Τετάρτη ότι υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις υποχώρησης της αποφασιστικότητας του ρώσου προέδρου.
«Νομίζω ότι η εικόνα είναι ιδιαιτέρως δύσκολη, εν μέρει επειδή ο Πούτιν δεν αποθαρρύνθηκε εξ αρχής», υποστήριξε η Χιλ μιλώντας στο CNN. «Το άλλο ζήτημα είναι ότι ο Πούτιν αισθάνεται επίσης ότι έχει πολλή υποστήριξη από τον υπόλοιπο πλανήτη, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας. Ίσως χρειαστεί να ασκήσουν πίεση στη Ρωσία χώρες όπως η Κίνα, προκειμένου να μειωθεί έστω και λίγο η αποφασιστικότητα του Πούτιν».
Η προοπτική η Κίνα να αναγκάσει τον Πούτιν να δώσει τέλος στον πόλεμο ήταν μάλλον απίθανη ήδη πριν την κατάρριψη του κινεζικού αερόστατου στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ και την περαιτέρω επιδείνωση των σινοαμερικανικών σχέσεων.
Και ακόμη και αν το Πεκίνο δεν αισθάνεται ικανοποιημένο από τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία, πέρσι οι δυο χώρες ανακοίνωσαν συνεργασία «άνευ ορίων», ενώ ενδέχεται η Κίνα να βρίσκει τον πόλεμο χρήσιμο αντιπερισπασμό, τη στιγμή που επιχειρεί να υποσκελίσει τις ΗΠΑ ως η χώρα με τη μεγαλύτερη ισχύ στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού.
Η υφυπουργός εξωτερικών, Γουέντι Σέρμαν, ωστόσο, προειδοποίησε το Πεκίνο την Τετάρτη ότι το μόνο που θα καταφέρει ποντάροντας στον Πούτιν θα είναι να απογοητευτεί – αν και παραδέχτηκε ότι η ενίσχυση των σινορωσικών δεσμών είναι ανησυχητική, δεδομένων και των τρεχουσών σχέσεων των ΗΠΑ και με τις δυο χώρες.
«Οι ουκρανοί θα επιφέρουν στρατηγική ήττα στον Πούτιν. Και αυτό θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα για όλους όσοι υποστηρίζουν τη συνέχιση αυτής της ανίερης εισβολής».
Το πρόβλημα είναι ότι μέχρι τώρα ο Πούτιν δεν μοιάζει να συμφωνεί.
