Μια έκρηξη που καταγράφηκε στην επιφάνεια του Ήλιου στις 24 Φεβρουαρίου χάρισε στους κατοίκους της Βρετανίας ένα σπάνιο υπερθέαμα, με το βόρειο σέλας να κατεβαίνει νότια μέχρι το Λονδίνο και το Στόουνχεντζ.

Πολλοί έσπευσαν το Σαββατοκύριακο και τη Δευτέρα να φωτογραφίσουν τα πολύχρωμα πέπλα, ορατά συνήθως μόνο στα γεωγραφικά πλάτη της Αρκτικής.

«Δεν το πίστευα πόσο τυχερός ήμουν» δήλωσε στo Space.com ο Ίβαν Μπόις, ερασιτέχνης φωτογράφος στη Βόρεια Ιρλανδία (εικόνα πάνω).

«Αγόρασα φωτογραφική μηχανή στη διάρκεια των lockdown της πανδημίας και έκτοτε ήθελα να απαθανατίσω το σέλας. Είναι μάλλον δύσκολο στη Βόρεια Ιρλανδία, δεδομένου ότι βρισκόμαστε πολύ νότια σε σχέση με τις περιοχές όπου κανονικά εμφανίζεται.

Το βόρειο και το νότιο σέλας δημιουργούνται από σωματίδια –ηλεκτρόνια, πρωτόνια και άλλα ιόντα- που πηγάζουν από τον Ήλιο. Τα φορτισμένα αυτά σωματίδια παγιδεύονται στο μαγνητικό πεδίο της Γης και εκτρέπονται προς τους πόλους, όπου διεγείρουν μόρια οξυγόνου και αζώτου στην ατμόσφαιρα. Η διέγερση του οξυγόνου δίνει πράσινες ή καφεκόκκινες λάμψεις, ανάλογα με την ενέργεια της σύγκρουσης, ενώ το άζωτο δίνει μπλε ή κόκκινες.

Σύμφωνα με τη βρετανική μετεωρολογική υπηρεσία, η ασυνήθιστη εμφάνιση του σέλατος στη Βρετανία ήρθε ως αποτέλεσμα δύο φαινομένων.

Το πρώτο ήταν μια «στεμματική εκπομπή μάζας» (CME), ουσιαστικά μια έκρηξη στην επιφάνεια του Ήλιου που εκτοξεύει στο Διάστημα δισεκατομμύρια τόνους σωματιδίων. Η Γη έτυχε να βρεθεί στο δρόμο ενός τέτοιου πίδακα σωματιδίων που εξαπολύθηκε στις 24 Φεβρουαρίου.

Η CME συνδυάστηκε με μια «στεμματική οπή», κάτι σαν τρύπα στο ηλιακό μαγνητικό πεδίο από την οποία πήγασε ένα ταχύ ρεύμα σωματιδίων ή «ηλιακού ανέμου».

Αυτή τη φορά όμως ο καταιγισμός ήταν τόσο έντονος ώστε αρκετά σωματίδια κατάφεραν να φτάσουν μέχρι το γεωγραφικό πλάτος του Λονδίνου στην Ευρώπη και της πολιτείας της Νέας Υόρκης στις ΗΠΑ.

Σε ακραίες γεωμαγνητικές καταιγίδες, όπως αυτή του 1859, το σέλας μπορεί θεωρητικά να κατέβει νότια μέχρι το πλάτος της Ελλάδας, ή ακόμα και στους τροπικούς.

Δεδομένου ότι ο Ήλιος πλησιάζει τώρα το λεγόμενο ηλιακό μέγιστο, το αποκορύφωμα στον 11ετή κύκλο αυξομείωσης της δραστηριότητάς του, μια τέτοια ασυνήθιστη διόγκωση του σέλατος θα μπορούσε να επαναληφθεί τα επόμενα χρόνια.