Ωρες εθνικού πένθους και συλλογικού πόνου, περνά η Ελλάδα με τις σκέψεις όλων να βρίσκονται στους συγγενείς των θυμάτων, στους αγνοούμενους και στους τραυματίες, ειδικά όσους είναι βαριά.
Κι αν η πολιτική ηγεσία ορκίζεται ότι θα ερευνήσει τα αίτια για την τραγωδία στα Τέμπη, κι αν όλοι οι Ελληνες θέλουν να επιτέλους στη χώρα αυτή να χυθεί άπλετο φως, να φτάσει το μαχαίρι στο κόκαλο, να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι και να διορθωθούν τα λάθη, ένα είναι το δεδομένο:
Οι Ελληνες πολίτες δεν αισθάνονται ασφαλείς. Δεν εμπιστεύονται τη μεταφορά τους με τον σιδηρόδρομο και γνωρίζουν εδώ και πολύ καιρό ότι κάτι σάπιο υπάρχει στο «βασίλειο» των τρένων.
Και δεν μπορούν να κυκλοφορούν τα τρένα όσο κακοφορμίζει η χαίνουσα πληγή των ελληνικών σιδηρόδρομων.
Οι συγκλονιστικές καταγγελίες που έρχονται στο φως της δημοσιότητας, τα έγγραφα φωτιά που αποκαλύπτουν ότι όλοι γνώριζαν τα προβλήματα ασφάλειας των τρένων αλλά δεν έκαναν τίποτε, επιβεβαιώνουν κι όσους υποστηρίζουν ότι εδώ και τώρα ο σιδηρόδρομος στην Ελλάδα πρέπει να βάλει λουκέτο, να ανεβάσει χειρόφρενο.
Να πάψει να λειτουργεί μέχρι να γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να υπάρξουν δεσμεύσεις προς τους πολίτες ότι η μεταφορά τους θα είναι ασφαλής και δεν θα ξαναθάψουμε νέους ανθρώπους.
Εδώ και τώρα, κι όχι μόνο για σήμερα, για αύριο ή για μια εβδομάδα, η άλλοτε ΤΡΑΙΝΟΣΕ και νυν ιδιωτική Hellenic Train, που έχει περάσει στα χέρια των Ιταλών, πρέπει να βάλει χειρόφρενο.
Ακόμη και για πάντα, αν οι υπεύθυνοι, κράτος και εταιρεία, δεν προχωρήσουν στον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου.
Στην εποχή της απόλυτης τεχνολογικής επανάστασης, την ώρα που η τηλεματική σε όλο τον κόσμο έχει αλλάξει τις μεταφορές κι όχι μόνο, δε νοείται στην Ελλάδα του 2023 να λειτουργούν τα τρένα όπως στην εποχή του… καρβουνιάρη.
Και είναι προκλητικό να ακούμε κάθε λίγο και λιγάκι για «ασημένιο βέλος» που θα τρέχει με ασύλληπτες ταχύτητες και θα κάνει το ταξίδι Αθήνα – Θεσσαλονίκη σε 2-3 ώρες όταν δεν υπάρχουν βασικές υποδομές ασφαλείας.
Το ανθρώπινο λάθος και οι ευθύνες
Αν στην τραγωδία των Τεμπών έγινε ένα τραγικό λάθος από έναν σταθμάρχη, αυτό δεν αναιρεί τις ευθύνες συνολικά της εταιρείας διαχείρισης και του κράτους.
Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να πέσει η ευθύνη στον σταθμάρχη και στο τραγικό ανθρώπινο λάθος. Το πρόβλημα δεν είναι ο άνθρωπος κι αν υπάρχει μια άτυχη στιγμή κάποιου να… γυρίσει το «κλειδί» της γραμμής.
Το πρόβλημα είναι ότι υπήρξαν δραματικές καθυστερήσεις σε επενδύσεις που έπρεπε να έχουν γίνει τόσο στο σύστημα ασφάλειας και στη σηματοδότηση όσο και στο σύστημα επικοινωνίας το οποίο είναι απαρχαιωμένο.
Όταν σε άλλες χώρες ο σιδηρόδρομος έχει εκσυγχρονιστεί και μιλούν όλοι για ταχύτητες ακόμη και πάνω από 600 χιλιόμετρα την ώρα, στην Ελλάδα μιλάμε για κομμένα καλώδια, για κλοπή καλωδίων από Ρομά, για έλλειψη συνεννόησης των σταθμαρχών, για σβησμένους σηματοδότες, για βραχυκυκλώματα που δημιουργούν καθημερινές καθυστερήσεις, για έλλειψη αισθητήρων που θα έπρεπε να έχουν τοποθετηθεί στις γραμμές εδώ και καιρό, για σύστημα τηλεματικής ανύπαρκτο, για μικρότερο ανθρώπινο δυναμικό στην εταιρεία.
Ούτε καν, λοιπόν, δικλείδες ασφαλείας ώστε να αποφευχθεί η τραγωδία ακόμη κι αν ο σταθμάρχης έκανε λάθος.
Το χαστούκι της Κομισιόν
Κι αν όλα αυτά τα έχουν καταγγείλει οι εργαζόμενοι ή κάποιοι… απογοητευμένοι και εξοργισμένοι διευθυντές και μπορεί να μην τους πιστεύουμε, δεν θα έπρεπε να πιστέψουμε και να κινητοποιηθούμε με την καταδίκη της Ελλάδας από την Κομισιόν και την παραπομπή της στο Ευρωδικαστήριο, κυρίως για θέματα ασφάλειας των τρένων;
Μόλις στις 15 Φεβρουαρίου με επιστολή της η Κομισιόν αναφέρει: «Η Ελλάδα δεν εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει της οδηγίας για τη δημιουργία ενιαίου ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού χώρου. «Η συγκεκριμένη οδηγία διευκρινίζει ότι τα κράτη μέλη έπρεπε να εξασφαλίσουν τη σύναψη συμβατικής συμφωνίας μεταξύ της εθνικής αρμόδιας αρχής και του διαχειριστή σιδηροδρομικής υποδομής το αργότερο έως τις 16 Ιουνίου 2015 και τη δημοσίευσή της εντός ενός μηνός», επεσήμαινε στην ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Υπογράμμιζε, μάλιστα, με τον πλέον μσαφή και κατηγορηματικό τρόπο πως «η σύναψη και δημοσίευση της εν λόγω συμφωνίας είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη διαφάνεια των επικείμενων έργων στο δίκτυο σιδηροδρομικής υποδομής».
Ξεκάθαρα, λοιπόν. Είναι αδιανόητο εκατοντάδες ανθρώπινες ζωές – επιβάτες στα ελληνικά τρένα να κρέμονται από ένα… ανθρώπινο λάθος. Είναι αδιανόητο να ρίξουμε την ευθύνη σε έναν άνθρωπο όταν έχουν προηγηθεί τραγικά λάθη που θα μπορούσαν να έχουν σώσει τις ζωές των επιβατών της μοιραίας αμαξοστοιχίας.
Η μόνη λύση είναι να… πάρουν τα κλειδιά των τρένων και να τα παρκάρουν μέχρι να υπάρξει μια συνολική επένδυση που θα φέρει τον ελληνικό σιδηρόδρομο στη νέα εποχή.