Με το αρχικό σοκ να μην έχει ξεπεραστεί ακόμη, ειδικοί και συγγενείς ψάχνουν απαντήσεις σχετικά με τα αίτια του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη.
«Αν λειτουργούσαν τα συστήματα ασφαλείας, θα είχε αποφευχθεί η σύγκρουση», ακούμε συνεχώς τις τελευταίες δραματικές ώρες. Τα συστήματα ασφαλείας που θα έπρεπε να λειτουργούν ώστε να αποφεύγονται οι επικίνδυνες καταστάσεις στο σιδηροδρομικό δίκτυο και ειδικά το Ευρωπαϊκό Σύστημα Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS).
Τα μοιραία λάθη, ο ανθρώπινος παράγοντας, τα συστήματα ασφαλείας και τα μεγάλα προβλήματα του σιδηροδρομικού δικτύου έρχονται στο προσκήνιο, όσο ξετυλίγεται το κουβάρι των γεγονότων.
Τα αναπάντητα ερωτήματα
Σε αυτά τα 20 χλμ. που λέγεται ότι διένυσαν οι δύο αμαξοστοιχίες μέχρι να γίνει η μοιραία σύγκρουση στο ύψος του Ευαγγελισμού των Τεμπών δεν υπήρχε κέντρο κυκλοφορίας όπου θα μπορούσε να εντοπιστεί σε πραγματικό χρόνο το τραγικό σφάλμα;
Το στίγμα δηλαδή δύο τρένων που, αναπτύσσοντας υψηλές ταχύτητες, κινούνταν το ένα κατά πάνω του άλλου στην ίδια γραμμή του άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης.
Του βασικού σιδηροδρομικού άξονα της χώρας, στον εκσυγχρονισμό του οποίου γίνονται επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων την τελευταία δεκαπενταετία.
Η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα ονομάζεται στη σιδηροδρομική γλώσσα ERTMS, σύντομη απόδοση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας.
Πρόκειται για το ενιαίο ευρωπαϊκό σύστημα σηματοδότησης και ελέγχου ταχύτητας που διασφαλίζει τη διαλειτουργικότητα των εθνικών σιδηροδρομικών συστημάτων, εξασφαλίζοντας ένα υψηλό επίπεδο ασφάλειας και μεγαλύτερη χωρητικότητα στην υποδομή.
Με λίγα λόγια περισσότερα τρένα μπορούν να κινούνται με ασφάλεια στο δίκτυο.
Τι είναι το ERTMS
Το ERTMS απαρτίζεται από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Τρένων (ETCS) και το Παγκόσμιο Σύστημα Κινητών Επικοινωνιών για Σιδηροδρόμους (GSM-R).
Ειδικότερα, το ETCS επιτρέπει τη συνεχή επιτήρηση της μέγιστης επιτρεπόμενης ταχύτητας των συρμών, την αυτόματη προστασία έναντι παραβιάσεων ταχύτητας, καθώς και την αυτόματη ακινητοποίηση του συρμού σε περίπτωση παραβίασης ερυθρού φωτοσήματος.
Περιλαμβάνει, ακόμη, την απεικόνιση των ενδείξεων των φωτοσημάτων, που μπορούμε να τα φανταστούμε σαν τα φανάρια στους δρόμους, στον θάλαμο μηχανοδήγησης με ηλεκτρονικά μέσα.
Όσο για το GSM-R, το σύστημα ραδιοκάλυψης, αυτό αποτελεί ένα ψηφιακό σύστημα επικοινωνίας, το οποίο στηρίζεται στο παγκοσμίως διαδεδομένο και αποδεδειγμένα αξιόπιστο σύστημα κινητής τηλεφωνίας GSM, που καλύπτει όλες τις ανάγκες ασφαλούς επικοινωνίας ενός σύγχρονου σιδηροδρομικού δικτύου.
Τι συμβαίνει στον ελληνικό σιδηρόδρομο;
Όμως στις ελληνικές ράγες τα πράγματα μόνο απλά δεν είναι. Η εγκατάσταση των σύγχρονων συστημάτων τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης έχει μπλέξει εδώ και χρόνια στα γρανάζια της ελληνικής σιδηροδρομικής Βαβέλ.
Κατακερματισμένες συμβάσεις με αλληλοκαλύψεις, διαμάχες μεταξύ εργολάβων, χρηματοδοτικά κενά, δικαστικές συγκρούσεις, πόλεμος αποζημιώσεων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι έργα σηματοδότησης και τηλεπικοινωνιών διήρκεσαν ακόμη και 13 χρόνια, ενώ υπάρχουν σε εξέλιξη ακόμα συμβάσεις από το 2005 που μοιάζουν με το γεφύρι της Άρτας και η ολοκλήρωσή τους έχει προγραμματιστεί εντός του τρέχοντος έτους.
Ο δικαστικός πραγματογνώμονας Γ. Περιβολιώτης μιλώντας σε εκπομπή του Star για το τραγικό ατύχημα στα Τέμπη και ο Π. Κουσουλός σε μια προσωπική εκτίμηση λέει πως όλα έγιναν γιατί τα συστήματα δεν λειτουργούσαν επειδή 20 χρόνια δεν τα «βρίσκουν» στις μίζες.
Δεν καταφέραμε να βάλουμε τηλεδιοίκηση
O συνταξιούχος μηχανικός – εκπαιδευτής μηχανοδηγών Νίκος Τσουρίδης μίλησε στην ΕΡΤ καταγγέλλοντας ότι αν υπήρχε τηλεδιοίκηση στο σημείο της σύγκρουσης των τρένων δεν θα θρηνούσαμε τώρα θύματα.
Μιλώντας για την «δικλείδα ασφαλείας» που σε αυτή την περίπτωση διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην μη αποτροπή του ατυχήματος δήλωσε ότι είναι το σύστημα των φωτοσημάτων.
«Ο κάθε σταθμάρχης και ο κάθε μηχανοδηγός έκανε ένα σφάλμα. Αυτό το σφάλμα πρέπει από πίσω του να σέρνει νεκρούς; Από το ’95 και μετά αγωνίζεται ο ΟΣΕ και όλοι οι συνάδελφοι να μπορέσουμε να βάλουμε αυτό το σύστημα που λέγεται τηλεδιοίκηση. Ποτέ δεν τα καταφέραμε. Υπάρχει σε ένα τμήμα μικρό από το Τιθορέα μέχρι το Δομοκό» επισήμανε ο κ. Τσουρίδης.
Κάνοντας λόγο για συντεχνίες ο συνταξιούχος μηχανικός κατήγγειλε την στάση των εργολάβων στην διασπάθιση του έργου και την κωλυσιεργεία μέσω της δικαστικής οδού που οδήγησαν στο να μην είναι εξοπλισμένα τα τρένα στην Ελλάδα με φωτοσήματα και τηλεδιοίκηση και να μην λειτουργούν το 2023 τα συστήματα μεταξύ τους. «Ο σιδηρόδρομος λειτουργεί σήμερα πρώτον, επειδή το θέλουν οι μηχανοδηγοί, δεύτερον, επειδή είναι καλά εκπαιδευμένοι οι σταθμάρχες -ανεξάρτητα αν έγινε ένα μοιραίο λάθος- και μετά το προσωπικό κινήσεως. Αν αυτοί πουν ότι δεν λειτουργεί ο σιδηρόδρομος, παύει να λειτουργεί», κατήγγειλε ο κ. Τσουρίδης.
