Στις 27 Απριλίου 2022 με μια επιστολή – βόμβα, ο Χρήστος Κατσιούλης, πρόεδρος της επιτροπής ETCS, η οποία είναι αρμόδια για τα έργα σηματοδότησης και ασφάλειας στο σιδηροδρομικό δίκτυο, παραιτείται από την ΕΡΓΟΣΕ.
Ο λόγος;
Ο κ. Κατσιούλης χτυπά το καμπανάκι κινδύνου για την ασφάλεια του σιδηροδρομικού δικτύου τονίζοντας ότι διαφωνεί με το γεγονός ότι σε «συγκεκριμένο τμήμα του δικτύου, στο οποίο θα γίνεται «κυκλοφορία τρένων με 200 km/h, χωρίς σε αυτό να υπάρχει καμία ένδειξη της κατάστασης της γραμμής, ακόμα και θραύση αυτής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην ασφάλεια κυκλοφορίας των τρένων».
Αναφέρεται επίσης στη μη τήρηση «του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης 717 και του τρόπου υλοποίησης του ETCS στα τμήματα Αχαρνές – Οινόη, Δομοκός – Λάρισα και Λάρισα – Πλατύ, διότι καταργούνται συμβατικά δρομολόγια και συμβατικές ενδείξεις φωτοσημάτων.
Το έγγραφο αξίζει να σημειωθεί ότι έχει δημοσιευτεί αποκλειστικά στις 6/3 και από τους reporters united και είναι το παρακάτω:
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΟ 16ΣΕΛΙΔΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ
Ακόμη στη «μη τήρηση του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης 717 με την αναίτια αποξήλωση των εν λειτουργία (χρηματοδοτούμενων με ευρωπαϊκά κονδύλια) υφιστάμενων συστημάτων αλληλεξάρτησης στους Σ. Σ.Τανάγρα, Ελεώνα, Θήβα, Σφίγγα, Αλίαρτο, Αλαλκομενές, Λιβαδειά, Δαύλεια και την αντικατάστασή τους με ένα σύστημα αλληλεξάρτησης, διότι επιφέρουν τεράστιες καθυστερήσεις στη σύμβαση του ETCS επί γραμμής.
Την κακοδιαχείριση της σύμβασης ανάταξης της σηματοδότησης στο τμήμα Δομοκός — Λάρισα και τις τεράστιες καθυστερήσεις που αυτή ακόμα επιφέρει στη σύμβαση του ETCS επί γραμμής.
Όλα αυτά έγιναν γνωστά λίγες ώρες μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, και όλοι καταλάβαμε ότι από το 2021 στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, στην ΕΡΓΟΣΕ, στον ΟΣΕ, στην Hellenic Train και σε κάθε άλλο αρμόδιο, γνώριζαν για τα προβλήματα του σιδηροδρομικού δικτύου.
Ένα χρόνο πριν κι αφού ο κ. Κατσιούλης… έβλεπε να έρχεται το κακό αλλά κανείς δεν έκανε κάτι γι’ αυτό. Εξ ου και η παραίτησή του.
Γνώριζαν δύο χρόνια πριν
Όπως τονίζεται, ωστόσο, γνώστες των προβλημάτων ήταν όλοι τους, δύο χρόνια πριν γίνει το δυστύχημα, με υπόμνημα – βόμβα που είχε αποστείλει ο κ. Κατσιούλης ξανά στην ΕΡΓΟΣΕ.
Εκεί ο πρώην πρόεδρος της επιτροπής ETCS, ενημέρωνε για τη σηματοδότηση και τις καθυστερήσεις στη σύμβαση 10005 ETCS. Ενδεχομένως, αν η σύμβαση αυτή είχε ολοκληρωθεί, αν η σηματοδότηση και τα συστήματα ασφαλείας είχαν τοποθετηθεί παντού, τώρα να μη μιλούσε για τουλάχιστον 57 νεκρούς.
Το υπόμνημα φέρει ημερομηνία 16 Απριλίου 2021, ένα χρόνο πριν από την επιστολή παραίτησής του.
Πρόκειται για αναλυτικό έγγραφο – κόλαφος για τις αναδόχους εταιρείες που το 2014 υπέγραψαν την «μαύρη» σύμβαση 717 για την τηλεδιοίκηση του ελληνικού σιδηροδρόμου. Δηλαδή τις εταιρείες ΤΟΜΗ, εταιρεία που άνηκε κατά 100% στην Ακτωρ, καθώς και στην Alstom.
Ένα τεχνικό κατά βάση κείμενο που πολλοί μπορεί να μην καταλάβουν. Ωστόσο, αυτό που μένει είναι ότι ο κ. Κατσιούλης εντοπίζει κενά ασφάλειας στο δίκτυο, σοβαρές καθυστερήσεις στο έργο από τον ανάδοχο, πλημμελής εποπτεία του έργου από την ΕΡΓΟΣΕ, παράνομη αλλαγή του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης 717 στο τμήμα Οινόη – Τιθορέα.
Στο υπόμνημα γίνεται λόγος επίσης για τη διαχρονική ανοχή των αρμοδίων απέναντι στην ανάδοχο εταιρεία της σύμβασης 717.
Καταγγέλλεται υποβάθμιση της σιδηροδρομικής υποδομής του εν λόγω τμήματος ενώ για το Αδενδρο όπου είχε γίνει το δυστύχημα αναφέρεται ότι δύο φωτοσήματα μετακινήθηκαν κατά 6 μέτρα κατά τη φάση αποκατάστασης των ζημιών. «Θα έπρεπε τα 2 φωτοσήματα να επανατοποθετηθούν στις ίδιες ακριβώς θέσεις προς του δυστυχήματος. Η επιτροπή της Σ. 10005 του ETCS ουδέποτε ειδοποιήθηκε για την προγραμματισμένη αλλαγή θέσης εγκατάστασης των φωτοσημάτων… Στο ερώτημα γιατί δεν καθαιρέθηκαν τα υφιστάμενα σκυροδέματα ώστε να κατασκευαστεί νέα βάση φωτοσημάτων στην ίδια θέση, ήταν ότι… δεν το επέτρεπαν οι πολιτικοί μηχανικοί του έργου Σ. 717»
Τα προβλήματα
Στην αρχή του υπομνήματος τονίζεται ότι «θεωρώ ως πρόεδρος της σύμβασης 10005 του ETCS, να σας παραθέσω τα θέματα που κωλυσιεργούν τη διεκπεραίωσή της, όπως η αλλαγή του φυσικού αντικειμένου Σ. 717 στο τμήμα Οινόη – Τιθορέα, η μη δυνατότητα διέλευσης τρένων με έξοδο παρακαμπτήριο στους σιδηροδρομικούς σταθμούς του τμήματος ΣΚΑ – Οινόη, η μετακίνηση φωτοσημάτων στο Σ.Σ. Αδένδρου και θέματα ασφάλειας που έθεσε ο ανάδοχος της Σ.717.
Ενα σημείο του υπομνήματος πιάνει και τα Τέμπη καθώς αναφέρεται σε θέματα ασφάλειας.
Λέει συγκεκριμένα ότι «σε όλη την κύρια σιδηροδρομική διπλή γραμμή υψηλών ταχυτήτων του άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη (Οινόη-Τιθορέα-Δομοκός-Λάρισα-πΛατύ, μήκους περίπου 400 Km) πλην του τμήματος ΣΚΑ – Οινόη (μήκους 60 Km) όπου είναι γραμμή χαμηλών ταχυτήτων με παλαιούς μεταλλικούς στρωτήρες και μετρητές αξόνων, και πλην του τμήματος Πλατύ – ΤΧ1 (μήκους 37 Κm), όπου συμβατικά προβλεπόταν η κατάργηση εξοπλισμού, υπάρχει τμηματοποίηση της γραμμής κάθε 1.5 Km έως 2 Κm. H ανίχνευση των συρμών πραγματοποιείται με κυκλώματα γραμμής. Η θραύση σιδηροτροχιάς ανιχνεύεται άμεσα και καθιστά το προηγούμενο κύριο φωτόσημα «κλειστό» (κόκκινο). Με το σύστημα ETCS σε λειτουργία, η διέλευση των τρένων πάνω από τη σπασμένη σιδηροτροχιά καθίσταται αδύνατη».
Ο κ. Κατσιούλας εστιάζει στο τμήμα Οινόη – Τιθορέα για το οποίο κάνει λόγο ξεκάθαρα για θέματα ασφάλειας του δικτύου ενώ απορεί για την κατάργηση και αλλαγή του φυσικού αντικειμένου στο τμήμα αυτό και συγκρίνοντάς με το τμήμα Λάρισα – Πλατύ (όπου η κατάσταση των ερμαρίων εξωτερικού χώρου είναι σε παρόμοια κατάσταση όμως εκεί δεν υπήρξε αλλαγή. «Οι λόγοι που δεν το έπραξε ο ανάδοχος θα πρέπει να προβληματίσουν την ΕΡΓΟΣΕ».
Σε άλλο σημείο αναφέρει ότι «μέχρι τη λήξη της 6ης αποκλειστικής προθεσμίας -23/7/2015- ο ανάδοχος δεν είχε εγκεκριμένες μελέτες για το τμήμα Αχαρνές – Οινόη, καθώς δεν είχε υλοποιήσει καμία από τις συμβατικές του υποχρεώσεις για τη σηματοδότηση ορθά… Τα φωτοσήματα είναι καθηλωμένα κόκκινα και αδύνατο να ανοίξουν στο Σ.Σ. Αχαρνών αλλά και στο Σ.Σ. Δεκελείας καθώς και για όλους τους σταθμούς του τμήματος ΣΚΑ-Οινόη…».
Οι κεραυνοί κατά του αναδόχου της σύμβασης 717 συνεχίζονται από τον κ. Κατσιούλη ο οποίος γράφει ότι μέχρι τη λήξη της 6ης αποκλειστικής προθεσμίας, εγείρονταν σοβαρότατα θέματα ικανότητας του αναδόχου να μελετήσει και να κατασκευάσει το έργο Σ.717.
Μάλιστα λέει για την ΕΡΓΟΣΕ ότι ενώ οι μελέτες ήταν λανθασμένες δεν πίεζε τον ανάδοχο να εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις, με τον έλεγχο και την υπογραφή των μελετών «από τον πάροχο δάνειας εμπειρίας. Ο έλεγχος των μελετών από τον πάροχο δάνειας εμπειρίας έγινε 5 χρόνια μετά, αφού επιβλήθηκε πρόστιμο 2.423.816,72 ευρώ από το υπουργείο Οικονομικών.
Καταγγελίες
Από τις καταγγελίες ξεχωρίζουν επίσης τα εξής:
· Ο κ. Κατσιούλης αναφέρει ότι «εκκρεμεί μέχρι σήμερα η επίλυση του ανακύπτοντος ζητήματος ασφαλείας συσκευών τηλεμετρίας TEML32 που έθεσε ο ανάδοχος της Σ.717 με την υπ. 12089/18/26.10.2018 επιστολή του όπου αν ισχύουν τα αναγραφόμενά της, το σύστημα σηματοδότησης επιτρέπει τη σύγκρουση τρένων με ανοικτό φωτόσημα… Το ανακύπτον ζήτημα ασφαλείας δύναται να επιλυθεί μόνον από τις κατασκευάστριες εταιρείες Bombardier και Siemens ή από τον πάροχο δάνειας εμπειρίας. Φήμες που θέλουν προσωπικό της ΕΡΓΟΣΕ να έχει εμπλακεί και επιληφθεί επί του θέματος, έχοντας καταλήξει σε συμπεράσματα, καλό είναι να μην αληθεύουν, διότι στην περίπτωση αυτή εγείρονται σοβαρότατα θέματα εξουσιοδότησης επεμβάσεων σε ασφαλές σύστημα σηματοδότησης και παραβίασης διαδικασίας ανθρώπινης επαφής άνευ γείωσης σε ηλεκτρονική κάρτα…
· Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το τμήμα εκείνο που αφορά στην τμηματοποίηση της γραμμής ώστε να εντοπίζονται ευκολότερα τα προβλήματα με την εγκατάσταση ξεχωριστού ηλεκτρονικού κυκλώματος παρακολούθησης. Κάθε φορά που κόβεται το κύκλωμα αυτό σημαίνει ότι υπάρχει επικίνδυνο σημείο για τα τρένα. Εφόσον είχε εγκατασταθεί και το σύστημα ETCS θα σταματούσε αυτόματα το τρένο σε περίπτωση σοβαρού ζητήματος. Είναι απορίας άξιο πώς η επιβλέπουσα επιτροπή της ΕΡΓΟΣΕ εισηγήθηκε την κατάργηση της τμηματοποίησης».
· Τέλος καταγγέλλεται υποβάθμιση ηλεκτρονικού εξοπλισμού, ενδεχομένως και σκοπίμως. Λέει ο Κατσιούλης ότι καταστράφηκαν 48 ερμάρια εξωτερικού χώρου από τα συνολικά 164 στο τμήμα Οινόπη – Τιθορέα. Κι ενώ θα μπορούσαν να αντικατασταθούν με λιγότερα από 150 χιλιάδες ευρώ αυτά… καταργήθηκαν. «Οι επιβλέποντες τη Σύμβαση 717, παραβλέποντας τα παραπάνω, εισηγήθηκαν την κατάργηση όλων των ερμαρίων και των κυκλωμάτων γραμμής», αναφέρει.