Επιστήμονες σε τέσσερα από τα κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου συνεργάζονται για να διερευνήσουν την προέλευση της ζωής στη Γη – και να αναζητήσουν παρόμοιες βιολογικές διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα αλλού στο Σύμπαν, δηλαδή την εξωγήινη ζωή. Οι αστροβιολόγοι πιστεύουν ότι απλοί οργανισμοί βρίσκονται παντού στο Σύμπαν αλλά οι προηγμένοι πολιτισμοί είναι εξαιρετικά σπάνιοι.
Τα Πανεπιστήμια του Κέιμπριτζ στο Ηνωμένο Βασίλειο, του Χάρβαρντ και του Σικάγου στις ΗΠΑ και το Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (ETH) της Ζυρίχης στην Ελβετία ανακοίνωσαν το Σάββατο, στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ενωσης για την Προώθηση της Επιστήμης στην Ουάσιγκτον, τον σχηματισμό της Ομοσπονδίας Προέλευσης (Origins Federation), γράφουν οι «Financial Times».
«Η ζωή είναι ενσωματωμένη στους νόμους της φυσικής του Σύμπαντος», δήλωσε ο ελβετός νομπελίστας (2019) αστροφυσικός Ντιντιέ Κελό, ένας από τους επικεφαλής της πρωτοβουλίας. Επιστήμονας του Κέιμπριτζ και του ETH, ήταν ένας από εκείνους που ανακάλυψαν τον πρώτο γνωστό εξωπλανήτη – έναν πλανήτη που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο διαφορετικό από τον ήλιο μας – τη δεκαετία του 1990.
Συμπληρωματική έρευνα
Η μακροχρόνια αναζήτηση εξωγήινης ζωής – είτε πρόκειται για απλά μικρόβια είτε για προηγμένους πολιτισμούς – θα ενισχυθεί από τις νέες διαπλανητικές αποστολές στον Αρη και στα φεγγάρια του Δία και από παρατηρητήρια όπως το τηλεσκόπιο James Webb, δήλωσαν οι επιστήμονες. Συμπληρωματική έρευνα θα επικεντρωθεί στην ακόμα μυστηριώδη εμφάνιση της ζωής στην ίδια τη Γη.
«Ζούμε σε μια εξαιρετική στιγμή της Ιστορίας», τόνισε ο Κελό. Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει περισσότερους από 5.000 εξωπλανήτες και πιστεύουν ότι υπάρχουν δισεκατομμύρια μόνο στον γαλαξία μας. «Η ανακάλυψη πολλών διαφορετικών πλανητών είναι η μεγάλη αλλαγή του παιχνιδιού», πρόσθεσε. «Εχουμε βρει μια τεράστια ποικιλία πλανητικών συστημάτων και πολλά από αυτά είναι αρκετά διαφορετικά από το ηλιακό σύστημα».
Η συνάδελφός του εξελικτική βιολόγος στο Τμήμα Ζωολογίας του Κέιμπριτζ Εμιλι Μίτσελ πιστεύει ότι η απλή ζωή θα είναι ευρέως διαδεδομένη σε όλο τον γαλαξία μας, κρίνοντας από την ταχύτητα με την οποία εμφανίστηκαν τα μικρόβια στη νεαρή Γη πριν από περίπου 4 δισ. χρόνια. Το εργαστήριο της Μίτσελ αναζητά στοιχεία για την εξωγήινη ζωή από την πρώιμη βιοχημική εξέλιξη των πρώτων μικροβίων στη Γη. «Καθώς αρχίζουμε να ερευνούμε άλλους πλανήτες», περιγράφει, «οι βιοϋπογραφές θα μπορούσαν να αποκαλύψουν αν η προέλευση της ίδιας της ζωής και η εξέλιξή της στη Γη είναι απλώς ένα ευτυχές ατύχημα ή μέρος της θεμελιώδους φύσης του Σύμπαντος, με όλες τις βιολογικές και οικολογικές πολυπλοκότητές του».
Σύνολα δεδομένων
Αλλά η ανακάλυψη της εξωγήινης ζωής πιθανόν να μην είναι ένα και μόνο ξεκάθαρο γεγονός. «Μια ανακοίνωση για την ανίχνευση ζωής είναι απίθανο να γίνει από ένα μόνο κομμάτι δεδομένων», παρατηρεί η Χέδερ Γκράχαμ, αστροβιολόγος στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Γκοντάρντ της NASA, της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας. «Αν πάρουμε ένα πολύ καλό αποτέλεσμα από ένα όχημα στον Αρη ή από ένα τηλεσκόπιο, θα πρέπει να το εξετάσουμε με άλλο τρόπο για να το επιβεβαιώσουμε. Εχουμε αρχίσει να σκεφτόμαστε την ανίχνευση ζωής και την ανίχνευση βιολογικών υπογραφών ως σύνολα δεδομένων και όχι ως μεμονωμένα κομμάτια δεδομένων».
Η Κέιτ Ανταμάλα στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα ερευνά την προέλευση της ζωής κατασκευάζοντας στο εργαστήριό της απλά συνθετικά κύτταρα. «Η χημεία θέλει να φτιάξει ζωή, αλλά το να φτιάξει έξυπνη ζωή είναι πολύ πιο δύσκολο», αναφέρει. «Στη συνέχεια, το να παραμείνει κανείς ζωντανός ως ευφυής μορφή ζωής μπορεί να είναι πραγματικά δύσκολο». Οι εξωγήινοι πολιτισμοί θα μπορούσαν να αυτοκαταστρέφονται με τις προηγμένες τεχνολογίες τους, συμπληρώνει.
Ο Κελό συμφωνεί ότι, αν και η απλή ζωή πιθανώς διαπερνά το Σύμπαν, οι πολιτισμοί υψηλής τεχνολογίας μπορεί να είναι εξαιρετικά σπάνιοι. «Καθώς αποκτάς περισσότερη γνώση, γίνεται ευκολότερο να αυτοκαταστραφείς. Ισως υπάρχει ένα είδος καταστροφής που μας περιμένει».