Η Νάντια Σαρταουί, διπλωματούχος της ΕΝΑ στο δίκαιο και τη δημόσια διοίκηση, εργάζεται από το 2009 στο υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας. Το 2020 ανέλαβε πολιτιστική ακόλουθος του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος, αρμόδια για τον καλλιτεχνικό προγραμματισμό και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η ίδια δίνει ιδιαίτερη σημασία στα θέματα ισότητας υποστηρίζοντας τις γυναικείες διεκδικήσεις δίνοντας έμφαση στην αυριανή εκδήλωση στο Γαλλικό Ινστιτούτο. Η συζήτησή μας σε έναν χώρο υποδοχής της γαλλικής πρεσβείας στο κέντρο της πόλης γεμάτο προσωπικά αντικείμενα και ταξιδιωτικά λευκώματα ανέσυρε γνώμες και εντυπώσεις για ό,τι ενώνει εμάς τις γυναίκες που ζούμε σε οποιονδήποτε γεωγραφικό παράλληλο. Κοντά της μία ήσυχη γάτα φαίνεται ότι άκουγε τη συνομιλία του απομεσήμερου που στροβιλιζόταν γύρω από τις διακρίσεις που εντοπίζονται στην πρόσληψη, στην επαγγελματική εξέλιξη και στις αμοιβές.

Τι σηματοδοτεί για εσάς η γιορτή της 8ης Μαρτίου;

Επιτρέψτε μου μία διόρθωση. Η 8η Μαρτίου δεν είναι μια γιορτή, είναι μια ημέρα κινητοποίησης. Είναι μια μέρα κατά την οποία χαρτογραφούμε τι έχει επιτευχθεί και πόσο μακριά πρέπει να πάμε ακόμα. Δεν είναι μια μέρα που δίνουμε τριαντάφυλλα στις γυναίκες ή τους κάνουμε έκπτωση σε είδη μακιγιάζ ή αρώματα. Είναι μια μέρα για τις γυναίκες κατά την οποία αναλογίζονται πόσο δρόμο πρέπει να διανύσουμε ακόμη για να έχουμε ισότητα και να ζήσουμε σε μια ισότιμη κοινωνία, έχοντας πλήρη και πλούσια ζωή, όντας πλήρεις πολίτες.

Λέτε ότι πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση με κάποιον τρόπο, αφού δεχόμαστε πιέσεις από τους θεσμούς της πατριαρχίας;

Το ζήτημα της ανδρικής κυριαρχίας έγκειται στην ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Βρίσκεται παντού και αφορά ακόμη και μία γυναίκα που κατέχει θέση εξουσίας. Για να καταλάβει μια γυναίκα μια θέση στο ίδιο επίπεδο με έναν άνδρα, πρέπει να αποδείξει τριπλάσια ή και τετραπλάσια την ικανότητά της για να θεωρηθεί νόμιμη. Μπορείτε να δείτε ότι σε συσκέψεις όπου συμμετέχουν γυναίκες, τις διακόπτουν συνεχώς. Οταν μια γυναίκα λέει το ίδιο πράγμα που λέει και ένας άνδρας, την ακούμε πολύ πιο σοβαρά εμείς οι ίδιες οι γυναίκες. Κι αυτό γιατί έχουμε ένα αίσθημα αδυναμίας, ότι δεν είμαστε νόμιμα στη θέση μας. Αυτό γίνεται παντού στον τομέα της εργασίας. Παρ’ όλο που στην Ευρώπη η κατάστασή μας είναι βέβαια καλύτερη, απέχουμε ακόμη πολύ από το να έχουμε επιτύχει την επαγγελματική ισότητα, την ισότητα στα οικιακά καθήκοντα και στην εκπαίδευση των παιδιών, την ισότητα γενικότερα. Δυστυχώς, βρισκόμαστε ακόμη υπό την κυριαρχία της πατριαρχίας.

Εχετε σκεφτεί τη διοργάνωση κάποιας εκδήλωσης από την πλευρά σας για να ξεκινήσουν συζητήσεις στην Ελλάδα πάνω σε αυτά τα διαρκώς επίκαιρα ζητήματα;

Μεταξύ Γάλλων και Ελλήνων υπάρχει κάτι κοινό: μας αρέσει να συζητάμε, μας αρέσει να διαφωνούμε. Βρισκόμαστε ακριβώς μπροστά από το ελληνικό Κοινοβούλιο και η μισή περιοχή είναι αποκλεισμένη από διαδηλωτές. Ο δημόσιος διάλογος αποτελεί ακρογωνιαία λίθο της δημοκρατίας. Για εμάς, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να δείξουμε στην ελληνική κοινωνία ότι οι ανησυχίες της είναι ίδιες με τις δικές μας και ότι έχουμε ανθρώπους που επίσης σκέφτονται τα ίδια θέματα εδώ και παντού. Η ιδέα είναι να εμπλουτίσουμε αυτή τη σχέση κάνοντας συνεργασίες και στη συζήτηση ιδεών.

Θεωρείτε ότι συζητούμε καλύτερα ή διαφωνούμε έντονα;

Σήμερα, δυστυχώς, τα φαινόμενα των κοινωνικών δικτύων δείχνουν ότι διαφωνούμε πολύ περισσότερο από ό,τι ακούμε ο ένας τον άλλον και γι’ αυτό τον λόγο το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος διοργάνωσε ένα σεμινάριο επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών για τη φιλοσοφία, για να μάθουμε στα παιδιά μας να σκέφτονται. Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό για εμάς, τους Γάλλους. Μαθαίνουμε από το σχολείο πώς να σκεφτόμαστε, πώς να κρατάμε τη δική μας γνώμη, πώς να ξεδιπλώνουμε όλες τις πληροφορίες που έχουμε, πώς να διακρίνουμε τι γίνεται, τι δεν γίνεται, τι είναι ειλικρινές, τι δεν είναι ειλικρινές. Είναι τόσο πολύπλοκη η σημερινή πραγματικότητα και προσπαθούμε ιδιαίτερα για να διακρίνουμε τις ψευδείς και τις αληθινές ειδήσεις ώστε να προστατεύσουμε την ελεύθερη βούληση. Βομβαρδιζόμαστε από το πρωί έως το βράδυ με πληροφορίες. Πώς μπορούμε να οικοδομήσουμε αξίες; Σήμερα, βρισκόμαστε σε μια κοινωνία του συναισθήματος όπου συναίσθημα είναι μια αντίδραση απέναντι στις αξίες, είναι μια κατασκευή. Οφείλουμε να τις διδάξουμε, εφόσον δεν είναι έμφυτες! Να δώσουμε περισσότερη σημασία στη διαδικασία της σκέψης παρά στην απόκτηση γνώσεων.

Νομίζετε ότι είναι καλύτερο για τη φιλοσοφία να μοιάζει σαν παιχνίδι από το να είναι απρόσιτη νοηματικά;

Στη Γαλλία διασταυρώνουμε πολλά πράγματα, οπότε και οι φιλόσοφοί μας σήμερα φορούν πολλά καπέλα, συνδυάζουν κοινωνιολογικές μελέτες γύρω από ένα θέμα, διασταυρώνουν τη σκέψη τους με άλλα πεδία. Διασταυρώνουμε πολλές πληροφορίες για να οικοδομήσουμε τις αξίες μας, προσφεύγοντας στη λογοτεχνία, στην κοινωνιολογία. Προσφεύγουμε σε πολλά πράγματα, οπότε δεν υπάρχει μόνο ο λόγος της φιλοσοφίας.

Η Γαλλία είναι βέβαιο ότι αγαπά την τέχνη και τον πολιτισμό. Ποια η διαπίστωσή σας για τη σχέση των Ελλήνων με αυτά τα αγαθά;

Πιστεύω ακράδαντα ότι η Γαλλία και η Ελλάδα αποτελούν πατρίδες του πνεύματος. Οταν φτάνεις στην Ελλάδα, εντυπωσιάζεσαι από τον αριθμό των πολιτιστικών χώρων, τον αριθμό των πολιτιστικών εκδηλώσεων. Είναι απολύτως εντυπωσιακό. Οταν διοργανώσαμε το φεστιβάλ φιλοσοφίας τον περασμένο Μάιο, υπήρχαν περισσότερες από 600 εκδηλώσεις στην Αθήνα το ίδιο Σαββατοκύριακο. Αυτό που είναι επίσης εντυπωσιακό σε αυτή τη χώρα είναι ότι περιμένεις να βρεις τα αρχαία μνημεία, τον αρχαίο κόσμο, αλλά αντίθετα, υπάρχει πολύ ενδιαφέρον γύρω από το σύγχρονο πολιτιστικό προϊόν που παράγουν τα νέα μουσεία και προσφέρουν οι χώροι τέχνης και άλλοι καλλιτεχνικοί οργανισμοί. Η πολιτιστική προσφορά που υπάρχει σε αυτή τη χώρα είναι πολύ εντυπωσιακή.

Εχετε σκεφτεί τι θα θέλατε να προβάλλετε ιδιαίτερα από τη θέση σας ως πολιτιστική ακόλουθος;

Για εμάς στη Γαλλία η πολιτιστική παραγωγή είναι soft power. Είναι ένα εργαλείο επιρροής. Στόχος μας, φυσικά, είναι να κάνουμε τους ανθρώπους να αγαπήσουν τη Γαλλία, όχι επειδή τρώμε καλύτερο φαγητό, ούτε επειδή το κρασί μας είναι το καλύτερο, ούτε επειδή η μόδα μας είναι η πιο εξαιρετική, ούτε επειδή η κληρονομιά μας είναι υπέροχη. Πρέπει να αγαπήσουν τη Γαλλία για αυτό που αντιπροσωπεύει, δηλαδή για τις αξίες για τις οποίες αγωνιζόμαστε: την ελευθερία, την ισότητα, την αδελφοσύνη. Αξίες που προέκυψαν από τη Γαλλική Επανάσταση, γεννήθηκαν στην αρχαία Ελλάδα και τις οποίες δώσαμε ως δώρο στον υπόλοιπο κόσμο. Ποιες είναι αυτές οι αξίες; Είναι αξίες που επιτρέπουν σε μένα, στα παιδιά μας, να ζήσουμε αύριο σε μια χώρα όπου λαμβάνονται υπόψη, αναγνωρίζονται και προστατεύονται από τον νόμο οι ατομικές ελευθερίες ή τα ανθρώπινα δικαιώματα ή η αποδοχή του άλλου. Είναι ένα μοντέλο που υπερασπιζόμαστε, είναι ένα πρότυπο του Διαφωτισμού σε έναν κόσμο όπου έχουμε μια αύξηση του ριζοσπαστισμού, μια αύξηση των άκρων. Γνωρίζουμε ότι όταν τα άκρα έρχονται στην εξουσία, το πρώτο πράγμα που στοχεύουν είναι οι γυναίκες. Βλέπουμε τον λόγο της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη σήμερα. Η άνοδος της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη σήμερα δεν αποτελεί καλή είδηση για τις γυναίκες, τις οποίες μερικοί θα ήθελαν να επαναφέρουν ανεπιστρεπτί στο σπίτι.

Πιστεύετε ότι οι γυναίκες είναι ανθεκτικές, εξαιτίας όλων αυτών των εμποδίων;

Δεν ξέρω αν είναι δυνατές ή αν είναι εντελώς εξαντλημένες. Νομίζω ότι είναι κάτι τελείως εξαντλητικό, γιατί εκτός από όλα αυτά, πρέπει να έχεις και ένα χαμόγελο. Δηλαδή, ένας άνδρας πηγαίνει σπίτι του και ξεκουράζεται. Μια γυναίκα πηγαίνει σπίτι της και ξεκινάει τη δεύτερη ζωή της. Στη Γαλλία, μέσα σε 20 χρόνια, ο χρόνος ενασχόλησης των ανδρών με τις οικιακές εργασίες αυξήθηκε κατά επτά λεπτά. Εάν αφήσουμε τα πράγματα να ακολουθήσουν τη φυσική τους εξέλιξη, η ισοτιμία των δύο φύλων στις οικιακές εργασίες θα επιτευχθεί το 2460.

Ξέρουμε σήμερα ότι οι άντρες μένουν μέχρι αργά στο γραφείο επειδή έχουν μεγαλύτερο φόρτο εργασίας, αλλά και επειδή το να φτάνεις στις 8 το βράδυ είναι καλό. Τα παιδιά είναι ήδη στο σπίτι, το μαγείρεμα, η μπουγάδα, τα πάντα είναι έτοιμα. Ο άντρας υπάρχει για να παίξει με τα παιδιά του. Μια γυναίκα είναι εκεί για να οργανώσει την υλικοτεχνική υποδομή. Δυστυχώς, έτσι είναι παντού, σε διαφορετικό βαθμό μεν, αλλά εξακολουθούμε να ακολουθούμε αυτά τα μοτίβα όπου η καλοσύνη είναι για εμάς, ο δημόσιος χώρος, η ξεκούραση, οι φίλοι, είναι για αυτούς.

Ποια θα ήταν η λύση;

Να συνειδητοποιήσουν οι γυναίκες ότι αυτή η κατάσταση, στην οποία δεν υπάρχει ισότιμη κατανομή, είναι ανώμαλη. Δεν είμαστε ακόμη ίσες. Εχουμε όλο και περισσότερα δικαιώματα, έχουμε ελευθερίες, αλλά δεν έχουμε επιτύχει την ισότητα. Τα δύο φύλα πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσουν ότι θα επωφεληθούν ισάξια από την εξάλειψη του σεξισμού, καθώς και οι άνδρες υποφέρουν ενίοτε από τον «μύθο της ανδρικής υπεροχής» που εξυμνεί τη δύναμη, τον πόθο για εξουσία, το ένστικτο του κατακτητή και του πολεμιστή, καταδικάζοντας τα συναισθήματα, την ανδρική αδυναμία και θηλυπρέπεια. Ολοι θα πρέπει να πειστούν ότι ο φεμινισμός αποτελεί μία μορφή ανθρωπισμού, που δεν απελευθερώνει μόνο τις γυναίκες αλλά το σύνολο της ανθρωπότητας.

Τελευταία Νέα