Τα νέα φωτόσημα, δηλαδή οι φωτεινοί σηματοδότες ρύθμισης κυκλοφορίας -σαν τα φανάρια που έχουμε συνηθίσει στους δρόμους- είχαν παραδοθεί στον σταθμό Λάρισας στα μέσα Νοεμβρίου 2022 από την ΕΡΓΟΣΕ και την ΑΛΣΤΟΜ (ALSTOM), αλλά δεν λειτουργούσαν πάντα σωστά.

Τα νέα φωτοσήματα είχαν προβλήματα

Κάποιες στιγμές και η νέα φωτεινή σηματοδότηση παρουσίαζε προβλήματα, ενώ για περισσότερα από 6-7 χρόνια και στην άνοδο και στην κάθοδο, δεν λειτουργούσαν τα φανάρια και ήταν μόνιμα κόκκινα.

Την μοιραία νύκτα της 28ης Φεβρουαρίου, με το δυστύχημα στα Τέμπη,  δεν υπήρξε ενημέρωση στην επιθεώρηση για βλάβη στην φωτεινή σηματοδότηση ώστε στη συνέχεια να διαβιβαστεί στην Διεύθυνση κυκλοφορίας και στις εταιρείες ΕΡΓΟΣΕ και ALSTOM. Σύμφωνα με τα πρωτόκολλα του ΟΣΕ ο εκάστοτε υπεύθυνος σταθμάρχης οφείλει να ενημερώσει για τη βλάβη την επιθεώρηση. Ενδεχομένως να προέκυψε η βλάβη την στιγμή της αναχώρησης της αμαξοστοιχίας Intercity 62. Τότε ο σταθμάρχης οφείλει να επιδώσει στον μηχανοδηγό το υπόδειγμα 1001 είτε εγγράφως είτε προφορικά – αν έχει φόρτο εργασίας- και ο μηχανοδηγός να επαναλάβει ώστε να διασφαλιστεί ότι η εντολή έγινε κατανοητή.

Είχε πρόβλημα και ο νέος πίνακας κυκλοφορίας;

Όμως, μαζί με τα νέα φωτόσημα στα μέσα Νοεμβρίου 2022 παραδόθηκε και ο ηλεκτρικός πίνακας κυκλοφορίας, όπου ο σταθμάρχης έχει τη δυνατότητα να ελέγχει τα κλειδιά είτε χειροκίνητα, είτε με χάραξη. 

«Δηλαδή πατάει δύο μπουτόν ένα από την αριστερή πλευρά του πίνακα και ένα από την δεξιά και όλες οι αιχμές που βρίσκονται μεταξύ των δύο μπουτόν, έρχονται σε μία ευθεία. Κάθε αιχμή στον πίνακα απεικονίζεται με ένα μπουτόν. Όταν γυρίσει η αιχμή, χειροκίνητα και ασφαλίσει, ανάβει η αντίστοιχη λυχνία στον πίνακα κυκλοφορίας και δείχνει την ένδειξη που έδωσε εντολή ο σταθμάρχης. Όταν ασφαλίζει το κλειδί η λυχνία είναι κίτρινη. Όταν παρουσιάζεται πρόβλημα η λυχνία είναι κόκκινη και ο σταθμάρχης δίνει εντολή στον κλειδούχο να πάει να ελέγξει τις αιχμές», καταθέτει ο επιθεωρητής Νικολάου, ο οποίος έσπευσε να πάρει «μαϊμού» αναρρωτική για να μην τεθεί σε αργία όπως ανακοίνωσε ο ΟΣΕ.

Δεν ερωτάται, όπως έχει προκύψει από την κατάθεσή του εάν και ο νέος πίνακας είχε προβλήματα. Σε κάθε περίπτωση ο 59χρονος σταθμάρχης έχει καταθέσει ότι η λυχνία «φλασάρει», δηλαδή εντοπίζεται κάποιο πρόβλημα στη λειτουργία διαχείρισης των κλειδιών (αιχμών). Αν οφείλεται στον πίνακα ή στη λειτουργία των κλειδιών απομένει να διευκρινιστεί. Πάντως, μέχρι τώρα, δεν είχε παρουσιαστεί πρόβλημα με το κλειδί στα Τέμπη,όπως δηλώνει φύλακας διάβασης. 

Στον πίνακα, σύμφωνα με όσα έχουν κατατεθεί στην δικαστική έρευνα αλλά και με δηλώσεις έμπειρων στελεχών του ΟΣΕ, ο σταθμάρχης μπορεί να δει τη διαδρομή του τρένου για περίπου 5 χιλιόμετρα και να αντιληφθεί σε ποιά γραμμή κινείται. Αλλά, όπως προκύπτει, ο 59χρονος  δεν το έκανε.

Η απειρία του σταθμάρχη και «νέος» οδηγός στην γραμμή.

Ο 59χρονος σταθμάρχης ήταν άπειρος και ίσως«έπαθε βέρτιγκο», όπως δήλωσε έμπειρο σιδηροδρομικό στέλεχος. Δηλαδή, είχε να διαχειριστεί ταυτόχρονα 6 αμαξοστοιχίες και τα έχασε, έπαθε σύγχυση.  Ακόμη και από τις συνομιλίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας φαίνεται πως βρίσκεται σε σύγχυση. Άλλωστε, και ο ίδιος στην καταθεσή του δηλώνει πως δεν ανατιλήφθηκε τι έγινε και πως δεν θυμάται και μιλά συνεχώς για φόρτο εργασίας. Αν δεν πρόκειται για νομική γραμμή υπεράσπισης – γιατί αργότερα μπορεί να θυμηθεί – είναι ενδεικτική η κατάσταση που βρέθηκε.

Ο μηχανοδηγός του Intercity, δεν εργαζόταν το τελευταίο χρονικό διάστημα στην γραμμή Αθήνα – Θεσσαλονίκη και επανήλθε πρόσφατα. Ήταν μεν έμπειρος, αλλά από την άλλη δεν ήταν εξοικειωμένος με την διαδρομή, με τα τοπόσημα, τα φανάρια, υπονόησε στην κατάθεσή του ο επιθεωρητής.

Τα λάθη στην επικοινωνία μηχανοδηγού – σταθμάρχη

«Ο σταθμάρχης μέσω ραδιοτηλεφώνου, επικοινωνεί με τον μηχανοδηγό της αμαξοστοιχίας και τον ενημερώνει για την έξοδο της αμαξοστοιχίας με ερυθρό φωτόσημο και κυκλοφορεί επί της γραμμής ανόδου ή καθόδου μέχρι τον εκατέρωθεν σταθμό εισόδου», όπως κατέθεσε ο επιθεωρητής Νικολάου.

Όμως, ο 59χρονος σταθμάρχης παρέλειψε κρίσιμες πληροφορίες στην εκφώνηση του τηλεγραφήματος 47 προς τον μηχανοδηγό του τραγικού Intercity 62.

«Επικοινώνησε με τον μηχανοδηγό της αμαξοστοιχίας 62 και του είπε ότι έχει γραμμή ελεύθερη μέχρι το φωτόσημο είσοδο των Νέων Πόρων, δίχως να του αναφέρει αν κινείται στη γραμμή ανόδου ή καθόδου».

Ο σταθμάρχης θα έπρεπε να εκφωνήσει προς τον μηχανοδηγό το υπόδειγμα 1001 (δελτίο ειδοποίησης) που θα ανέφερε τα εξής: «Προς αμαξοστοιχία τάδε, υπερβείτε το κόκκινο φωτόσημο εξόδου του σιδηροδρομικού σταθμού Λάρισας. Κυκλοφορείτε επί της γραμμής ανόδου ή καθόδου (ανάλογα με την κατεύθυνση της αμαξοστοιχίας). Έχετε γραμμή ελεύθερη μέχρι το φωτόσημο εισόδου του επόμενου σταθμού», όπως καταθέτει ο επιθεωρητής Νικολάου στην ανακρίτρια.

Ο μηχανοδηγός όφειλε να εκφωνήσει το τηλεγράφημα, κάτι που ακόμη δεν έχει ξεκαθαρίσει εάν έκανε, και θα έπρεπε να αντιληφθεί ότι κινείται στην γραμμή καθόδου. Δηλαδή, όταν υπάρχει διπλή γραμμή, ενώ θα έπρεπε να κινείται στην δεξιά – αν εκεί είναι η άνοδος- βρισκόταν στην αριστερή. Τότε θα έπρεπε να ελέγξει και πάλι με τον σταθμάρχη αφού δεν έχει λάβει το υπόδειγμα 1001, αν κινείται στην σωστή γραμμή ή για να το περιγράψουμε με όρους που έχουμε συνηθίσιει στη σωστή λωρίδα κυκλοφορίας.

Όμως, ο μηχανοδηγός, φέρεται να έψαχνε τον σταθμάρχη στα τηλέφωνα και δεν απαντούσε. Δεκαεπτά κλήσεις έκανε από το κινητό του.

Προφανώς, οι δικαστικές αρχές θα ζητήσουν άρση τηλεφωνικού απορρήτου για να συλλέξουν επιπλέον στοιχεία και να φωτίσουν την υπόθεση.

Οι συνομιλίες καταγράφονται και απ΄όσα έχουν προκύψει έως τώρα δεν υπήρξε τέτοια επικοινωνία, αν δεν υπάρχει κοπτοραπτική σε όσα δημοσιεύονται.

Η κοπάνα του έμπειρου σταθμάρχη

Μεταξύ 22:00 και 23:00, υπήρχαν και υπηρετούσαν ταυτόχρονα τρεις σταθμάρχες, με επικεφαλής τον Π. ως αρχαιότερο στην υπηρεσία. Ο συγκεκριμένος σταθμάρχης είχε βάρδια το πρωί με βάση το πρόγραμμα, αλλά την άλλαξε. Ο δεύτερος ήταν ο Χ. και ο τρίτος ο 59χρονος. Οι δύο αρχαιότεροι και εμπειρότεροι την «κοπάνησαν» πριν τελειώσει η βάρδια τους, όπως κατέθεσε ο 59χρονος και όπως εκ των υστέρων ενημέρωσε τον επιθεωρητή. Ο Π., που δηλώνει ότι έκανε κανονικά τη βάρδια του, είχε λάβει εντολή από τον σταθμάρχη Παλαιοφαρσάλων κ. Γεώργιο Ζήνδρο να παραμείνει στον σταθμό της Λάρισας έως την άφιξη της αμαξοστοιχίας 62, σύμφωνα με τον επιθεωρητή Νικολάου, αλλά δεν το έκανε. Αν είχε μείνει έστω και έως την διευθέτηση της αναχώρησης της αμαξοστοιχίας 2597, ίσως να μην είχαμε το ατύχημα, λέει ο επιθεωρητής. Και ένα πιο δυνατό ίσως, αν είχε φροντίσει και την 62 που αναχώρησε μόλις 4 λεπτά μετά την λήξη της επίσημης βάρδιας του.

Αλλά με εάν και ίσως δεν γυρνούν πίσω οι νεκροί, ούτε διαγράφονται οι ευθύνες των Διοικητών, των πολιτικών και των κυβερνώντων.

.