Ορθια βγήκε θεωρητικά χθες το βράδυ, στο πέρας μιας θυελλώδους συνεδρίασης, η κυβέρνηση της Ελιζαμπέτ Μπορν από τη γαλλική Εθνοσυνέλευση, αφού και οι δύο προτάσεις μομφής που είχαν κατατεθεί εναντίον της επειδή προσέφυγε στο άρθρο 49:3 του Συντάγματος ώστε να περάσει την αμφιλεγόμενη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση που προωθούσε, παρακάμπτοντας την Εθνοσυνέλευση, ναυάγησαν – η μία ξεκάθαρα, η άλλη οριακά.
Αυτή, ακριβώς, ωστόσο, είναι η πύρρειος νίκη του Εμανουέλ Μακρόν για την οποία έκαναν λόγο εδώ και μέρες αναλυτές: δύο στους τρεις Γάλλους, ποσοστό 68%, δήλωναν στους δημοσκόπους πως νιώθουν οργισμένοι με την προσφυγή στο άρθρο 49:3, και πως ήθελαν να περάσει μία πρόταση μομφής, ώστε να πέσει η κυβέρνηση Μπορν. Με την οργή αυτή να έχει όλο και πιο βίαια ξεσπάσματα στους δρόμους, οι επόμενες ημέρες, ή και εβδομάδες, προδιαγράφονται δύσκολες για τη χώρα. Οσο για τον ίδιο τον γάλλο πρόεδρο, η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση που θέλησε υιοθετήθηκε χθες οριστικά – μένει μόνο να ξεπεραστούν οι σκόπελοι του Συνταγματικού Δικαστηρίου και της απόπειρας διοργάνωσης «δημοψηφίσματος με κοινή πρωτοβουλία». Ομως το πλήγμα στην ηγεσία του, και στη μεταρρυθμιστική του ατζέντα, είναι βαρύ.
Καμία ελπίδα
Η πρόταση μομφής που είχε καταθέσει η Εθνική Συσπείρωση, το κόμμα της Μαρίν Λεπέν, δεν είχε εξαρχής καμία ελπίδα. Συγκέντρωσε μόνο 94 ψήφους, έξι περισσότερες από τους βουλευτές που διαθέτει. Λίγο νωρίτερα, ωστόσο, συνολικά 278 βουλευτές, μόλις εννέα λιγότεροι από όσους χρειάζονταν για την απόλυτη πλειοψηφία, υπερψήφισαν τη «διακομματική» πρόταση μομφής που είχε καταθέσει η κεντρώα ομάδα Liot, και είχε συνυπογράψει η Nupes, η συμμαχία της Αριστεράς.
Ανάμεσά τους, πέραν της Αριστεράς και του Κέντρου, και η Ακροδεξιά καθώς και 19 από τους συνολικά 61 βουλευτές των Ρεπουμπλικανών, της γαλλικής Δεξιάς, που πήγαν κόντρα στην επίσημη θέση του κόμματος ότι δεν έπρεπε «να προστεθεί χάος στο χάος». Είναι ένας αριθμός σαφώς υψηλότερος από ό,τι αναμενόταν, λίγο-πολύ όλη η ομάδα των ανταρτών που είχαν αρνηθεί, εξαρχής, να υπερψηφίσουν τη σταδιακή αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη, ωθώντας την κυβέρνηση να προσφύγει στο άρθρο 49:3. Επί εβδομάδες τους κανάκευε η κυβερνητική πτέρυγα – τις τελευταίες ημέρες, τους κανάκευε όλη η υπόλοιπη αντιπολίτευση.
Μέχρι και ότι δεν θα κατέβαζε υποψήφιους απέναντί τους στις εκλογικές τους περιφέρειες, σε περίπτωση διάλυσης της Εθνοσυνέλευσης, τους έταξε η Λεπέν. Τρεις Ρεπουμπλικανοί βουλευτές υπερψήφισαν μάλιστα τη δική της πρόταση μομφής. Ο διχασμός στις τάξεις της Δεξιάς μοιάζει να βρίσκεται πλέον σε οριακό σημείο – όσο και αν προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις ο ηγέτης του κόμματος, Ερίκ Σιοτί.
Λαϊκή οργή
«Συνεχίζουμε», έγραφαν σε κάθε περίπτωση τα πανό που υψώθηκαν στην πτέρυγα της Nupes μόλις καταψηφίστηκε η «διακομματική» πρόταση μομφής. Η αντιπολίτευση είχε ήδη προαναγγείλει ότι θα προσφύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο και θα επιδιώξει τη διοργάνωση δημοψηφίσματος κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης – αν και η Ελιζαμπέτ Μπορν ανακοίνωσε πως η ίδια η κυβέρνηση θα ζητήσει από το Δικαστήριο να εξετάσει άμεσα το κείμενο. Σε κάθε περίπτωση, η οργή που εξέφρασαν χθες από το βήμα της Εθνοσυνέλευσης, πριν από τις ψηφοφορίες, οι πρόεδροι των αντιπολιτευόμενων κοινοβουλευτικών ομάδων αποτυπώνει με ακρίβεια το λαϊκό αίσθημα.
«Το θάρρος, ο σεβασμός των θεσμών θα έπρεπε να είχαν οδηγήσει σε μία ψηφοφορία» στην Εθνοσυνέλευση επί της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης, δήλωσε ο κεντρώος Σαρλ ντε Κουρσόν, καταγγέλλοντας «έλλειμμα δημοκρατίας». «Η κυβέρνησή σας είναι ήδη νεκρή», διακήρυξε η Ανυπότακτη Γαλλίδα Ματίλντ Πανό. «Μεταρρύθμιση ναι, κοινωνική ρήξη όχι», δήλωσε από την πλευρά του ο δεξιός Ολιβιέ Μαρλέξ, κατηγορώντας τον Μακρόν πως δεν διδάχθηκε τίποτα από την κρίση των Κίτρινων Γιλέκων. Φοβούμενες νέα επεισόδια, οι Αρχές είχαν κλείσει από νωρίς πολλούς σταθμούς του Μετρό κοντά στην Εθνοσυνέλευση. Ομως τα πρώτα δακρυγόνα έπεσαν στο Παρίσι πριν καν ολοκληρωθεί η κοινοβουλευτική συνεδρίαση – και όσο έπεφτε η νύχτα, τα επεισόδια πολλαπλασιάζονταν.
Πλήθος επεισοδίων
Διαδηλώσεις χωρίς έγκριση των Αρχών, βανδαλισμοί πολιτικών γραφείων βουλευτών, βίαιες επεμβάσεις της αστυνομίας… Τις τελευταίες ημέρες, η αμφισβήτηση της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης συνοδεύεται από ολοένα και μεγαλύτερη ένταση. Από τη στιγμή που η κυβέρνηση αποφάσισε να την περάσει παρακάμπτοντας την Εθνοσυνέλευση, η δυσφορία μετασχηματίστηκε, τόπους τόπους, σε εκρήξεις αγανάκτησης.
Σε αυτό το κλίμα διοργανώνουν την Πέμπτη τα συνδικάτα την ένατη κατά σειρά «εθνική ημέρα δράσης. Από τους πιο μετριοπαθείς μέχρι τους πιο σκληροπυρηνικούς, οι επικεφαλής των συνδικάτων προειδοποιούν για τον κίνδυνο ριζοσπαστικοποίησης των διαδηλωτών. Τις δικές τους προειδοποιήσεις, όμως, απηύθυναν χθες στον Μακρόν τόσο η Moody’s όσο και η Barclays: αμφότερες, επεσήμαναν πως η απόφαση της κυβέρνησής του να προσφύγει στο άρθρο 49:3 του Συντάγματος θα δυσκολέψει την υιοθέτηση μελλοντικών μεταρρυθμίσεων και μπορεί, εφόσον συνεχιστούν για εβδομάδες οι διαμαρτυρίες, να επηρεάσει αρνητικά τη γαλλική οικονομία.
