Από τις πρώτες του μέρες στην πρώτη γραμμή της εξουσίας στη Γαλλία, ο Εμανουέλ Μακρόν δίνει αγώνα για να αποτινάξει από πάνω του την ταμπέλα του «προέδρου των πλουσίων».
Δεν τα καταφέρνει όμως και πολύ καλά, γιατί η μεσαία τάξη στη χώρα βαρυγκωμά από τις πολιτικές του, αφού πολλοί Γάλλοι υποχρεώθηκαν να αφήσουν το Παρίσι λόγω των υψηλών ενοικίων με δική του παραίνεση και σήμερα λόγω των φόρων σε βενζίνη και ντίζελ δεν μπορούν να πάνε στις δουλειές τους και βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση.
Τρίτη και φαρμακερή απόφαση για τους πολίτες της Γαλλίας, που όπως δείχνει η φλεγόμενη από τα επεισόδια πρωτεύουσα δεν πρόκειται να γίνει δεκτή, η περιβόητη μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό, που ο Μακρόν έχει παρουσιάσει σαν τον ακρογωνιαίο λίθο της δεύτερης θητείας του.
Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα
Επί της ουσίας, αν δεν «περάσει» η αύξηση του κατώτατου ορίου ηλικίας από τα 62 στα 64 έτη, θα πρέπει για να βγουν στην κυβέρνηση του τα «νούμερα» να αυξήσει τους φόρους στους πλουσίους.
Και όλοι θυμούνται πόσο καλά πήγε αυτό την τελευταία φορά που το έκανε ο Φρανσουά Ολάντ και παραλίγο να ξεμείνει η Γαλλία από Γάλλους πλουσίους και διάσημους και ο λόγος δεν γίνεται μόνο για τον άγριο Ζεράρ Ντεπαρντιέ.
Όλα δείχνουν ότι ο Μακρόν χάνει το παιχνίδι στους δρόμους της χώρας, αλλά και αυτό των εντυπώσεων, εξαιτίας του πανάκριβου ρολογιού με το οποίο βρήκε να μιλήσει για τις συντάξεις στη Γαλλία, ένα FP Journe αξίας 80.000 ευρώ, που εξαφανίστηκε μυστηριωδώς από το χέρι του μετά από λίγα λεπτά.
Όπως έγραψε ένας από τους δεκάδες αντιπολιτευόμενους λογαριασμούς, που έχουν αυτές τις μέρες οργιάσει στα social media, «ο πρόεδρος των υπερπλουσίων αφαίρεσε διακριτικά το ρολόι αξίας 80.000 ευρώ που πληρώθηκε με τις συντάξεις σας» και ο νοών νοείτω.
Σε μια προσπάθεια να εξηγήσει το μεγάλο κακό που μαρτυρά όλος ο κόσμος σε μια χώρα πρότυπο, ο Guardian ψάχνει τους λόγους, που η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση πυροδότησε τον μεγάλο θυμό στη Γαλλία.
Ο ρόλος του Μακρόν – Η συνέντευξη της έντασης
Την Τετάρτη, ο Μακρόν έκανε μια ζωντανή τηλεοπτική εμφάνιση για να υπερασπιστεί το σχέδιό του να αυξήσει το επίσημο όριο συνταξιοδότησης στη Γαλλία από τα 62 στα 64, και αν κάποιος από τους αντιπάλους του ή τους Γάλλους πολίτες ήλπιζε σε ένα μήνυμα συμβιβασμού απογοητεύτηκε οικτρά.
Ο Μακρόν απέκλεισε οποιαδήποτε αλλαγή στην βαθιά αντιλαϊκή μεταρρύθμιση του, που το 72% των Γάλλων θεωρεί αναποτελεσματική για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος, ενώ απέρριψε τις εκκλήσεις για ανασχηματισμό της κυβέρνησής του ή την παραίτηση της πρωθυπουργού του, Ελίζαμπεθ Μπορν.
Η μόνο εκδήλωση μετάνοιας από τον συνήθως έντονο στις εκφράσεις και τις κινήσεις του Γάλλο πρόεδρο, ήταν όταν είπε: «λυπάμαι, που δεν κατάφερα να πείσω τους ανθρώπους για την αναγκαιότητα αυτής της μεταρρύθμισης».
Και μπορεί στην αρχή του πρόβλημα των Γάλλων να ήταν μόνο ότι ένας πρόεδρος θέλει να εφαρμόσει μια απόφαση με την οποία δεν συμφωνεί κανείς, αλλά τώρα όλοι είναι εξοργισμένοι με το γεγονός ότι θέλει να την επιβάλλει χωρίς ψήφο, γεγονός που αφήνει πολλά ερωτήματα για την κατάσταση της γαλλικής δημοκρατίας σήμερα.
Από αυτή την άποψη δεν προκαλεί έκπληξη ότι σύμφωνα με άλλη δημοσκόπηση, το 69% των Γάλλων βρίσκουν τον Μακρόν «αλαζονικό» και «αυταρχικό» και το 65% τον θεωρεί κακό πρόεδρο.
Οι διαδηλώσεις – Βανδαλισμοί και δακρυγόνα
Οι διαμαρτυρίες στους δρόμους της Γαλλίας,από τότε που ο Μακρόν προωθεί με το ζόρι την πολιτική του για τις συντάξεις, κινούνται σε δύο άξονες: το πρωί είναι ειρηνικές και το βράδυ μοιάζουν με την κόλαση του… Δάντη.
Η μεγάλη διαμαρτυρία της Πέμπτης, με τη συμμετοχή 119.000 ατόμων σύμφωνα με την αστυνομία και 800.000 κατά τα συνδικάτα, ακολούθησε και πάλι αυτό το μοτίβο.
Όπως έγραψε το BBC «μόλις εμφανίστηκε η αστυνομία, [όλα] ξεκίνησαν». Εκτός από την πυρκαγιά στο Μπορντό, υπήρξαν συγκρούσεις στο Παρίσι, καθώς άτομα με μάσκες κατέστρεψαν στάσεις λεωφορείων και περίπτερα εφημερίδων, έσπασαν τζάμια και πέταξαν πέτρες στους αστυνομικούς, οι οποίοι χρησιμοποίησαν δακρυγόνα για να τους διαλύσουν.
Μάλιστα στη Ρουέν, μια γυναίκα φέρεται να έχασε μέρος του χεριού της από μια χειροβομβίδα δακρυγόνων. Όπως είναι λογικό και επόμενο, οι δύο πλευρές δεν συμφωνούν για το ποιος ευθύνεται για τα εκτεταμένα επεισόδια, με την κυβέρνηση να κατηγορεί τους νέους και την άκρα αριστερά, ενώ τα συνδικάτα να επιρρίπτουν την ευθύνη στην κυβερνητική αδιαλλαξία.
Το αξιοσημείωτο στα χθεσινά συμβάντα είναι ότι ήταν η διαμαρτυρία κατά του Μακρόν και της προεδρίας του με τη μεγαλύτερη συμμετοχή των Γάλλων, αλλά και αυτή στην οποία μέχρι και οι κεντρώοι, που διακατέχονται από μετριοπάθεια, στράφηκαν μαζικά εναντίον του.
Το συνταξιοδοτικό σχέδιο – Τι λέει ο Μακρόν και οι άλλοι
Να σημειωθεί ότι δεν πρόκειται για την πρώτη φορά που ο Μακρόν προσπαθεί να αλλάξει το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας. Το 2019, κατά την πρώτη του θητεία, είχε παρουσιάσει ένα διαφορετικό σχέδιο για την ενοποίηση του.
Τότε είχε υποστηρίξει ότι η απαλλαγή από τα 42 ειδικά καθεστώτα για τους τομείς που κυμαίνονται από τους εργαζόμενους στους σιδηροδρόμους και την ενέργεια έως τους δικηγόρους, ήταν ζωτικής σημασίας για να διατηρηθεί οικονομικά βιώσιμο το συνταξιοδοτικό σύστημα. Δεν επιδίωκε όμως αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης.
Οι διαμαρτυρίες ενάντια στις προτάσεις, αυτές είχαν διαρκέσει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη απεργία είχε παραλύσει τη Γαλλία από τον Μάη του 1968, με αποτέλεσμα να μπουν στο «ράφι» στην αρχή της πανδημίας του κοροναϊού το 2020.
Σήμερα ο Μακρόν ακολουθεί μια πιο απλή προσέγγιση στο «καυτό» ζήτημα. Αντί να επιδιώξει ξανά την ενοποίηση των 42 διαφορετικών ειδικών καθεστώτων, επιχειρηματολογεί ότι αν οι Γάλλοι δεχτούν να δουλέψουν δύο χρόνια περισσότερο, το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας θα πάρει σημαντική παράταση ζωής.
Ο Μακρόν, ο οποίος δεν μπορεί να διεκδικήσει ξανά το προεδρικό αξίωμα, επιμένει ότι οι αλλαγές είναι κρίσιμες και αξίζουν τη «θυσία» της ήδη μειωμένης δημοτικότητάς του. Οι υποστηρικτές του επισημαίνουν ότι οι Γάλλοι άνδρες συνταξιοδοτούνται δύο χρόνια νωρίτερα από τον μέσο όρο της ΕΕ και οι Γαλλίδες ένα χρόνο νωρίτερα.
Και απορρίπτουν τις προαναφερθείσες αυξήσεις φόρων ως εναλλακτικό μοντέλο, ισχυριζόμενοι ότι η Γαλλία έχει ήδη μια ασυνήθιστα υψηλή φορολογική επιβάρυνση, τονίζοντας ότι οι δημογραφικές αλλαγές καθιστούν αναπόφευκτη κάποια αλλαγή: ενώ υπήρχαν 2,1 εργαζόμενοι για κάθε συνταξιούχο το 2000, η αναλογία ήταν 1,7 το 2020 και αναμένεται να φτάσει το 1,2 έως το 2070.
Από την άλλη πλευρά, οι Γάλλοι είναι ιδιαίτερα προστατευτικοί προς το συνταξιοδοτικό σύστημα, που θεωρείται ο ακρογωνιαίος λίθος του λατρεμένου μοντέλου κοινωνικής προστασίας της Γαλλίας.
Σε αντίθεση με το σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου που καθοδηγείται από την αγορά, η Γαλλία διαθέτει ένα συνταξιοδοτικό σύστημα, που έχει δεχθεί τα εύσημα γι αυτό που οι πολιτικοί αποκαλούν «αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών» . Σύμφωνα με αυτό, οι εργαζόμενοι καταβάλλουν υποχρεωτικά ασφαλιστικές εισφορές για να χρηματοδοτήσουν αυτούς που συνταξιοδοτούνται. Όλοι οι Γάλλοι εργαζόμενοι λαμβάνουν κρατική σύνταξη.
Επιπλέον, η Γαλλία διαθέτει το χαμηλότερο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης μεταξύ των βασικών ευρωπαϊκών οικονομιών, ταυτόχρονα όμως δαπανά σημαντικά ποσά για την υποστήριξη του συστήματος. Δηλαδή, ο ενεργά εργαζόμενος πληθυσμός καταβάλλει υψηλές μισθολογικές εισφορές και βλέπει τις συντάξεις ως το θεμέλιο λίθο του τρόπου λειτουργίας της κοινωνίας.
Για το λόγο αυτό, κάθε Γάλλος πρόεδρος τα τελευταία 40 χρόνια έχει προσπαθήσει να περάσει αλλαγές στους νόμους περί συνταξιοδότησης, προκαλώντας κατά κανόνα την οργή των πολιτών και επαναλαμβανόμενες διαδηλώσεις στους δρόμους της χώρας.
Τέτοια γεγονότα πρόκειται να συμβούν και σε άλλες πρωτεύουσες τα επόμενα χρόνια, γράφει ο Guardian επικαλούμενος την πρόβλεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ότι ο πληθυσμός άνω των 60 ετών θα διπλασιαστεί μέχρι το 2050.
Ποια θα είναι η επόμενη μέρα – Χωρίς γοργή λύση
Όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι διαδηλωτές είναι σε απόλυτη συμφωνία με την πλειοψηφία του γαλλικού λαού εναντίον του Μακρόν.
Μια από τις πλέον πρόσφατες δείχνει ότι τα δύο τρίτα των Γάλλων υποστηρίζουν τους διαδηλωτές, ενώ το ποσοστό αποδοχής του Γάλλου προέδρου έχει πέσει 28%. Η απόφαση του Μακρόν να επιβάλει το σχέδιό του μέσω του κοινοβουλίου χωρίς ψήφο, βρίσκει εναντίον του το 82% των ψηφοφόρων, ενώ το 65% αυτών επιθυμεί να συνεχιστούν οι διαμαρτυρίες ακόμη και αν οι προτάσεις γίνουν νόμος.
Ο Μακρόν πάντως δεν δείχνει κανένα σημάδι υποχώρησης αυτή τη φορά και οι αναλυτές εκτιμούν ότι θα επιχειρήσει μαζί με τους συμβούλους του να εκμεταλλευτεί τα επεισόδια για να δημιουργήσει ρήγμα μεταξύ του κινήματος διαμαρτυρίας και όλων των υπόλοιπων Γάλλων.
Επειδή όμως αυτή τη φορά… υπερέβη τα εσκαμμένα, κοινή εκτίμηση των προαναφερθέντων είναι ότι η γαλλική κοινωνία θα ορθώσει ανάστημα απέναντι του και ακόμα κι αν ο Γάλλος πρόεδρος καταφέρει να την προσπεράσει, είναι βέβαιο ότι το υπόλοιπο της παραμονής του στην εξουσία θα αποδειχτεί μεγάλη πρόκληση.