Κλιμακώνεται η αντιπαράθεση Ρωσίας – ΗΠΑ, με την Ουάσιγκτον να καλεί όλους τους Αμερικανούς που βρίσκονται στη Ρωσία να αναχωρήσουν αμέσως. Είχε προηγηθεί η σύλληψη του αμερικανού ανταποκριτή της εφημερίδας «Wall Street Journal» στη Μόσχα Εβαν Γκέρσκοβιτς.
Λίγες ώρες αργότερα, ρωσικό δικαστήριο αποφάσισε ότι πρέπει να κρατηθεί για σχεδόν δύο μήνες ως ύποπτος για κατασκοπεία υπέρ της Ουάσιγκτον. Πρόκειται για την πιο σοβαρή κίνηση κατά ξένου δημοσιογράφου στη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Η αμερικανική κυβέρνηση χαρακτήρισε «γελοίες» τις κατηγορίες για κατασκοπεία στον δημοσιογράφο και η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου υπενθύμισε ότι η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει και στο παρελθόν παρόμοιες τακτικές.
Η ρωσική υπηρεσία ασφαλείας FSB ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε ποινική υπόθεση εναντίον του Γκέρσκοβιτς ως ύποπτου για κατασκοπεία, προσθέτοντας ότι «πιάστηκε στα πράσα». Ο Γκέρσκοβιτς, ο οποίος εργάζεται για τη «WSJ» εδώ και έναν χρόνο, δήλωσε στο δικαστήριο ότι είναι αθώος.
Εκπρόσωπος της εφημερίδας ανέφερε ότι η υπόθεση εναντίον του, που πιστεύεται ότι είναι η πρώτη ποινική υπόθεση κατασκοπείας εναντίον ξένου δημοσιογράφου στη μετασοβιετική Ρωσία, βασίστηκε σε ψευδή ισχυρισμό. Η κατασκοπεία, σύμφωνα με τη ρωσική νομοθεσία, μπορεί να επιφέρει ποινή κάθειρξης έως και 20 ετών.
Η υπόθεση αναμένεται να επιδεινώσει περαιτέρω τις ήδη άσχημες σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες είναι ο μεγαλύτερος στρατιωτικός υποστηρικτής της Ουκρανίας και έχουν επιβάλει κυρώσεις στη Μόσχα.
Το στρατιωτικό εργοστάσιο
Η FSB κατηγόρησε τον Γκέρσκοβιτς, γιο εβραϊκής οικογένειας που μετανάστευσε από την ΕΣΣΔ στις ΗΠΑ, ότι συγκέντρωσε πληροφορίες που χαρακτηρίζονται ως κρατικό απόρρητο για ένα στρατιωτικό εργοστάσιο. Δεν κατονόμασε το εργοστάσιο ούτε ανέφερε πού βρισκόταν, αλλά ανακοίνωσε ότι συνέλαβε τον 31χρονο δημοσιογράφο στην πόλη Εκατερίνμπουργκ στα Ουράλια, καθώς προσπαθούσε να αποκτήσει απόρρητες πληροφορίες. Οι Αρχές δεν έδωσαν στη δημοσιότητα ντοκουμέντα ή βίντεο που να αποδεικνύουν την ενοχή του.
«Διαπιστώθηκε ότι ο Γκέρσκοβιτς, ενεργώντας κατόπιν εντολής της αμερικανικής πλευράς, συγκέντρωνε πληροφορίες που χαρακτηρίζονται ως κρατικό μυστικό σχετικά με τη δραστηριότητα μιας από τις επιχειρήσεις του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος της Ρωσίας», ανέφερε η ανακοίνωση της FSB. Η «Wall Street Journal» ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι «ανησυχεί βαθύτατα» για την ασφάλεια του 31χρονου και ότι «αρνείται έντονα τους ισχυρισμούς της FSB και ζητά την άμεση απελευθέρωση του έμπιστου και αφοσιωμένου δημοσιογράφου μας».
Η προηγούμενη φορά που συνελήφθη αμερικανός πολίτης υψηλού προφίλ στη Ρωσία ήταν η σταρ του μπάσκετ Μπρίτνεϊ Γκράινερ, με την κατηγορία ότι μετέφερε λάδι κάνναβης, μία εβδομάδα πριν από την εισβολή στην Ουκρανία.
Η Γκράινερ απελευθερώθηκε δέκα μήνες αργότερα έπειτα από έντονο διπλωματικό παρασκήνιο και ανταλλάχθηκε με ρώσο κρατούμενο στις ΗΠΑ. Πολιτικοί αναλυτές σχολίασαν ότι η υπόθεση θυμίζει εκείνη του αμερικανού δημοσιογράφου Νίκολας Ντάνιλοφ, ο οποίος συνελήφθη και κατηγορήθηκε για κατασκοπεία από τη Σοβιετική Ενωση το 1986, προτού αφεθεί ελεύθερος και επιστρέψει στην πατρίδα του χωρίς να του απαγγελθούν κατηγορίες. Ο Ντάνιλοφ είπε ότι τον είχαν παγιδεύσει.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ένας ξένος ο οποίος παρουσιάζεται ως δημοσιογράφος χρησιμοποιείται ως κάλυψη και ότι οι δραστηριότητες του Γκέρσκοβιτς «δεν σχετίζονται με τη δημοσιογραφία».
Η ρωσική νομοθεσία
Ο Γιαροσλάβ Σιρσικόφ, πολιτικός αναλυτής στο Εκατερίνμπουργκ, δήλωσε στο πρακτορείο Ρόιτερ ότι πριν από δύο εβδομάδες τού είχε πάρει συνέντευξη ο Γκέρσκοβιτς και επρόκειτο να τον συναντήσει ξανά χθες. Περιέγραψε ότι ο αμερικανός δημοσιογράφος τον είχε ρωτήσει για τη στάση των ντόπιων απέναντι στη μισθοφορική ομάδα Βάγκνερ που πολεμά στην Ουκρανία και του είχε πει ότι σκόπευε να ταξιδέψει στο Νίζνι Ταγκίλ, μια πόλη στην οποία βρίσκεται ένα μεγάλο εργοστάσιο αρμάτων, προκειμένου να ρωτήσει τους κατοίκους πώς έχουν εξελιχθεί οι απόψεις τους για τη σύγκρουση στην Ουκρανία.
«Το πρόβλημα είναι ότι οι πρόσφατες αλλαγές στη ρωσική νομοθεσία και η ερμηνεία της FSB για την κατασκοπεία επιτρέπουν σήμερα τη φυλάκιση οποιουδήποτε ενδιαφέρεται απλώς για τις στρατιωτικές υποθέσεις», δήλωσε η Τατιάνα Στανόβαγια της εταιρείας πολιτικών αναλύσεων R.Politik. Πρόσθεσε ότι φαίνεται πως η Ρωσία κρατά τον Γκέρσκοβιτς «όμηρο» για μια πιθανή μελλοντική ανταλλαγή κρατουμένων.