Στο αιώνιο σκοτάδι αυτής της τάφρου ανοιχτά της Ιαπωνίας, εκεί όπου η πίεση είναι 800 φορές μεγαλύτερη από ό,τι στην επιφάνεια της θάλασσας, ένα νεαρό ροζ ψάρι πλησιάζει αργά το δόλωμα που κρέμεται από το βαθυσκάφος.
Είναι ένα ψάρι του γένους Pseudoliparis που βιντεοσκοπήθηκε να κολυμπά σε βάθος 8.336 μέτρων, πιο βαθιά από οποιοδήποτε άλλο ψάρι στο παρελθόν, ανακοίνωσαν οι υπεύθυνοι αυστραλο-ιαπωνικής ερευνητικής αποστολής.
Το ρεκόρ καταρρίφθηκε τον Αύγουστο του 2022 στον πυθμένα της Τάφρου Ίζου-Ογκασαβάρα στον βόρειο Ειρηνικό, μια από τις τρεις τάφρους που εξερεύνησε η δίμηνη αποστολή με το ερευνητικό σκάφος DSSV Pressure Drop.
Σε μια άλλη τάφρο, την Τάφρο της Ιαπωνίας, οι ερευνητές κατάφεραν να πιάσουν σε παγίδα δύο συγγενικά ψάρια, του είδους Pseudoliparis belyaevi, σε βάθος 8.022 μέτρων.
Είναι το δεύτερο ρεκόρ που καταρρίπτει η αποστολή, καθώς κανένα άλλο ψάρι δεν είχε πιαστεί στο παρελθόν σε βάθος άνω των 8.000 μέτρων.
Ακόμα και το βαθύτερο σημείο των ωκεανών, η Τάφρος των Μαριαννών με βάθος 10.994 μέτρα, φιλοξενεί μια πληθώρα οργανισμών, από καρκινοειδή και αμφίποδα μέχρι ολοθούρια.
Όμως τα ψάρια δεν μπορούν να ζήσουν σε αυτό το βάθος, καθώς η ακραία πίεση διαταράσσει το σχήμα των πρωτεϊνών τους και εμποδίζει τη λειτουργία βασικών ενζύμων.
Τα ψάρια του γένους Pseudoliparis φαίνεται ότι ζουν στα όρια της αντοχής των ψαριών, λένε οι ερευνητές της τελευταίας αποστολής.
«Οι τάφροι της Ιαπωνίας ήταν καταπληκτικά μέρη για εξερεύνηση. Είναι πλούσια σε ζωή μέχρι τον πυθμένα» σχολίασε ο καθηγητής Άλαν Τζέιμισον, ιδρυτής του Eρευνητικού Κέντρου Βαθιάς Θάλασσας στην Αυστραλία και επικεφαλής της αποστολής στην οποία συνεργάστηκαν το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας και το Πανεπιστήμιο Θαλάσσιων Επιστημών του Τόκιο.
«Έχουμε την τάση να υποτιμάμε το γεγονός ότι [η βαθιά θάλασσα] αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο μέρος της Γης και πρέπει να διαθέσουμε πόρους για να καταλάβουμε πώς λειτουργεί και πως την επηρεάζουμε».
Μέχρι σήμερα, το ρεκόρ βάθους ανήκε σε ένα συγγενικό είδος ψαριού που είχε εντοπιστεί στην Τάφρο των Μαριαννών σε βάθος 8.178 μέτρων.