Ανοιχτή πληγή τα επαγγελματικά δικαιώματα χιλιάδων φοιτητών

Με κεντρικό σύνθημα «Θέλουμε πτυχία με αξία, όχι διαβατήρια για την ανεργία», χιλιάδες φοιτητές σε όλη τη χώρα συμμετέχουν σε κινητοποιήσεις για την κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων τους. Νέοι και νέες με τα δικά τους σχέδια για το μέλλον, βρίσκονται στον αέρα τέσσερα ή πέντε χρόνια μετά την έναρξη των σπουδών τους, αφού ως πτυχιούχοι δεν μπορούν να εργαστούν ούτε στον ιδιωτικό ούτε στον δημόσιο τομέα.

Σπουδαστές από σχολές που ανήκαν σε πρώην ΤΕΙ, μεταξύ άλλων, των μηχανικών, των επιστημόνων υγείας, των εφαρμοσμένων τεχνών και πολιτισμού, των επιστημόνων τροφίμων και των γεωπονικών, εκφράζουν την αγανάκτησή τους για την υποβάθμιση των πτυχίων τους και ζητούν από το υπουργείο Παιδείας να αναλάβει την ευθύνη ώστε να διασφαλιστούν τα επαγγελματικά και εργασιακά τους δικαιώματα και να σταματήσει το μέλλον τους να γίνεται «μπαλάκι» ανάμεσα στα επιμελητήρια και την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ).

Θολό τοπίο για πολλά χρόνια

«Το ¼ των τμημάτων όλης της χώρας, δηλαδή πάνω από 50, δεν έχουν επαγγελματικά δικαιώματα» επισημαίνει στα «ΝΕΑ» η Αφροδίτη Κτενά, καθηγήτρια Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων στο Γενικό Τμήμα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (με έδρα τα Ψαχνά) και υποψήφια βουλευτής με το ΚΚΕ. Οπως εξηγεί, το τοπίο στο ζήτημα αυτό παραμένει θολό εδώ και πολλά χρόνια, πολύ πριν τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα – μετά από αποφάσεις του τότε υπουργείου Παιδείας, με νόμους του 2018 και του 2019 – καταργηθούν και τα τμήματά τους «πανεπιστημιοποιηθούν».

«Ειδικά για τους μηχανικούς το πρόβλημα ξεκινάει από την κόντρα των πολυτεχνείων και των ΤΕΙ για τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων τους. Αλλα τμήματα, που δημιουργήθηκαν μεταγενέστερα, όπως αυτό των Μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, δεν απέκτησαν ποτέ επαγγελματικά δικαιώματα» υπογραμμίζει η Αφροδίτη Κτενά και προσθέτει ότι από το 1990 και έπειτα άρχισαν να ιδρύονται αθρόα πολλά τμήματα ΤΕΙ σε όλη τη χώρα και στη συνέχεια ήρθαν οι «ανωτατοποιήσεις» των ΤΕΙ με αποτέλεσμα προγράμματα σπουδών πολλών ταχυτήτων: «Κανείς ποτέ δεν ασχολήθηκε με το πρόβλημα των επαγγελματικών δικαιωμάτων που απέρρεαν από τα τμήματα που ιδρύονταν. Ετσι σήμερα έχουμε πολλούς τίτλους σπουδών χωρίς επαγγελματική κατοχύρωση».

Η περίπτωση των γεωπονικών τμημάτων

Η πρόχειρη «πανεπιστημιοποίηση» των γεωπονικών τμημάτων με τις διατάξεις των νόμων 4559/2018, 4589/2019 και 4610/2019 αλλά και η κωλυσιεργία των υπουργείων Παιδείας και Αγροτικής Ανάπτυξης, όσο και της ΕΘΑΕΕ, έχει οδηγήσει χιλιάδες φοιτητές των νέων πενταετών γεωπονικών τμημάτων να είναι σήμερα όμηροι των ίδιων των πτυχίων τους, καθώς δεν έχουν δικαιώματα ούτε ως πτυχιούχοι ΤΕΙ αλλά ούτε και ως πτυχιούχοι ΑΕΙ.

Λύση στο… και πέντε έδωσε η ρύθμιση που κατατέθηκε και ψηφίστηκε στη Βουλή στις 30 Μαρτίου και αφορά πτυχιούχους γεωπόνους, δασολόγους και ιχθυολόγους. Πλέον, αναφέρονται ονομαστικά τα τμήματα των γεωπονικών σχολών από τα οποία αποκτούν απευθείας οι πτυχιούχοι τα επαγγελματικά τους δικαιώματα, ενώ προστίθεται και συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο 60 ημερών, μέσα στο οποίο πρέπει το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΓΕΩΤΕΕ) να γνωμοδοτήσει θετικά ή αρνητικά για την απόδοσή τους.

Ωστόσο, όπως υποστηρίζουν καθηγητές και φοιτητές, η τροπολογία δεν δίνει λύση στο πρόβλημα. Μάλιστα, αναφέρουν ότι η διατύπωση είναι συγκεχυμένη και γίνεται διαχωρισμός μεταξύ των γεωπονικών σχολών και των τμημάτων, αφού κάποιες αναφέρονται ονομαστικά και άλλες όχι. «Αναγνωρίζει μεν τα δικαιώματα των υφιστάμενων γεωπονικών τμημάτων πενταετούς φοίτησης, αφήνει όμως έξω τμήματα όπως είναι το Αγροτικής Ανάπτυξης του ΕΚΠΑ που είναι τετραετούς φοίτησης» παρατηρεί η υποψήφια βουλευτής του ΚΚΕ και εκτιμά ότι το πρόβλημα θα οξυνθεί αφού σε λίγο καιρό θα βγουν στην αγορά εργασίας οι πρώτοι απόφοιτοι.

Να αναβαθμίσουμε τους τίτλους σπουδών

Σημειώνεται ότι το 2021 το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης είχε καταθέσει τροπολογία για τη λύση του θέματος. Ωστόσο, στην ίδια τροπολογία περιλαμβανόταν και η εξίσωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχίων των κολεγίων με αυτά των πανεπιστημιακών τμημάτων. Οι αντιδράσεις για την αναγνώριση των κολεγίων οδήγησαν στην απόσυρση της σχετικής τροπολογίας, «συμπαρασύροντας» και τη ρύθμιση για τους αποφοίτους των γεωπονικών τμημάτων. «Η τροπολογία αποσύρεται για νομοτεχνικούς λόγους και θα επανέλθει ως άρθρο σε επόμενο νομοσχέδιο της κυβέρνησης. Δεν είναι λοιπόν προς συζήτηση σήμερα ούτε προς ψήφιση» ανακοίνωσε στη Βουλή ο τότε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σπήλιος Λιβανός.

«Αντί να προσπαθούμε να αναβαθμίσουμε τους τίτλους σπουδών, προσπαθούμε να βάλουμε μια τάξη στο χάος που δημιουργείται από τον κατακερματισμό των προγραμμάτων σπουδών εκ των υστέρων, με την εμπλοκή αρχών αξιολόγησης και επιμελητηρίων» σχολιάζει η Αφροδίτη Κτενά και αναρωτιέται: «Γιατί εισάγονται φοιτητές σε σχολές αν αυτά που μαθαίνουν δεν επαρκούν για να ασκήσουν το επάγγελμα; Ποιος τελικά το καθορίζει αυτό; Εκ των υστέρων η αγορά ή πρέπει η Πολιτεία να σχεδιάζει με γνώμονα τι χρειάζεται σαν γνώση ένας νέος επιστήμονας όταν παίρνει πτυχίο;».

«Ζητάμε την άμεση αναγνώριση και την αναβάθμιση των σπουδών»

Ο Παναγιώτης Κατσίμπας είναι ένας από τους χιλιάδες φοιτητές που αγωνιούν για τα επαγγελματικά τους δικαιώματα. Σπουδάζει στη Σχολή Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στην Πάτρα και την Πέμπτη 30 Μαρτίου έδωσε το «παρών» στην κινητοποίηση που πραγματοποίησαν οι φοιτητικοί σύλλογοι έξω από το υπουργείο Παιδείας. Μιλώντας στα «ΝΕΑ», εκφράζει την αγανάκτησή του καθώς εδώ και πέντε χρόνια τόσο η προηγούμενη κυβέρνηση όσο και η τωρινή δεν αναμετρήθηκαν με το πρόβλημα.

«Μας έχουν συνεχώς στο “περίμενε”. Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί. Ζητάμε την άμεση αναγνώριση των επαγγελματικών μας δικαιωμάτων και την αναβάθμιση των σπουδών μας με αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης» λέει ο φοιτητής, ενώ κατηγορεί το Ιδρυμα για αδράνεια. «Από την πρώτη ημέρα που πέρασε ο “νόμος Γαβρόγλου” και έφερε τις σχολές σε αυτή την κατάσταση, μας λένε να κάνουμε υπομονή. Δεν έχουμε καμία στήριξη, ούτε καν μας διευκολύνουν με τα μαθήματα, ώστε να μπορούμε να συμμετέχουμε στις κινητοποιήσεις…».

Παναγιώτης Κατσίμπας, αντιπρόεδρος του Φοιτητικού Συλλόγου της Σχολής Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

«Σπουδάζουμε, αποφοιτούμε και είμαστε στον αέρα»

«Κανείς δεν κατοχυρώνει τα επαγγελματικά δικαιώματά μας. Σπουδάζουμε, αποφοιτούμε και είμαστε στον αέρα» λέει αγανακτισμένος ο Θανάσης Θεοδωρόπουλος. Βρίσκεται στο πέμπτο και τελευταίο έτος των σπουδών του, στο τμήμα Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών της Σχολής Μηχανικών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Σε λίγους μήνες θα πάρει το πτυχίο του, ωστόσο δεν θα του επιτρέπεται να ασκήσει το επάγγελμά του.

«Μας έλεγαν ότι μπαίνουμε σε μια πολυτεχνική σχολή, με πενταετή πρόγραμμα σπουδών, που χορηγεί μάστερ. Στην ουσία όμως παίρνουμε το πτυχίο και δεν έχουμε επαγγελματικά δικαιώματα» καταγγέλλει και διευκρινίζει ότι το πρόβλημα είναι επείγον, καθώς τώρα βγαίνουν οι απόφοιτοι στην αγορά εργασίας. Ο ίδιος επιμένει ότι η κυβέρνηση δεν θέλει να δώσει λύση στο ζήτημα και βρίσκει προσχήματα, όπως οι ενστάσεις του Τεχνικού Επιμελητηρίου, ενώ και οι καθηγητές της Σχολής κρατούν μια πιο παθητική στάση. «Εμείς θα συνεχίσουμε να κάνουμε κινητοποιήσεις και να παλεύουμε για τα δικαιώματά μας» υπογραμμίζει.

Θανάσης Θεοδωρόπουλος, πρόεδρος Φοιτητικού Συλλόγου της Σχολής Μηχανικών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής

«Ενα τμήμα-“Φρανκενστάιν”, που δεν γνωρίζουμε τι δίνει σαν πτυχίο»

Αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι φοιτητές της Ανώτατης Σχολής Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΑΣΠΑΙΤΕ). Το μέλλον της Σχολής παραμένει αβέβαιο, ενώ μέχρι πέρυσι οι πληροφορίες την ήθελαν να απορροφάται ως μονοτμηματική σχολή στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, κάτι που τελικά δεν συνέβη.

«Το σχέδιο ήταν να μπούμε στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής ως καθηγητές εφαρμοσμένων επιστημών. Ενα τμήμα-“Φρανκενστάιν”, που δεν γνωρίζουμε τι δίνει σαν πτυχίο. Με τις κινητοποιήσεις και τις καταλήψεις που κάναμε, προς το παρόν έχει παγώσει αλλά δεν έχει τελειώσει» εξηγεί ο Στέλιος Χρυσομάλλης και προσθέτει ότι ο ίδιος και οι συμφοιτητές του ζητούν ένα πτυχίο που θα τους προσφέρει τη γνώση και τη μόρφωση ώστε να βγουν στην αγορά εργασίας και να μπορούν να το αξιοποιήσουν. «Στην ΑΣΠΑΙΤΕ ίσχυαν ανέκαθεν τα τέσσερα χρόνια φοίτησης για τη λήψη του πτυχίου του μηχανικού συν ο ένας χρόνος για την εκπαιδευτική επάρκεια. Οπότε υπάρχει θέμα στο πώς θα “πανεπιστημιοποιηθούμε” με τον διπλό χαρακτήρα μας».

Στέλιος Χρυσομάλλης, μέλος του ΔΣ του Φοιτητικού Συλλόγου της ΑΣΠΑΙΤΕ

«Δεν μπορούμε να εργαστούμε ούτε στον δημόσιο ούτε στον ιδιωτικό τομέα»

Το Τμήμα Περιβάλλοντος της Σχολής Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας είναι ένα ακόμα τμήμα που δεν προσφέρει επαγγελματικά δικαιώματα στους αποφοίτους. Ιδρύθηκε το 2019 και σε λίγους μήνες θα πραγματοποιήσει την πρώτη τελετή αποφοίτησης. Ωστόσο οι πτυχιούχοι δεν θα μπορούν να εργαστούν πάνω στο γνωστικό αντικείμενό τους, αφού δεν έχουν κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει για το αντίστοιχο τμήμα του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

«Είναι παράλογο αυτό που συμβαίνει. Με βάση το πρόγραμμα σπουδών, τα τμήματα είναι ίδια, γίνονται μετεγγραφές φοιτητών αλλά δεν δέχονται την κατοχύρωση των δικαιωμάτων. Δεν μπορούμε να εργαστούμε ούτε στον δημόσιο ούτε στον ιδιωτικό τομέα. Δεν έχουμε καν το δικαίωμα υπογραφής μιας μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων» τονίζει ο τεταρτοετής φοιτητής και προσθέτει πως το ίδιο ζήτημα υπάρχει και στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Ιονίου Πανεπιστημίου. «Οι φοιτητές ζητούν να αναλάβουν τις ευθύνες τους τα υπουργεία Παιδείας και Περιβάλλοντος και να προχωρήσουν σε νομοθετική ρύθμιση» καταλήγει.

Παντελής Διαμαντάκης, πρόεδρος του Φοιτητικού Συλλόγου της Σχολής Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

«Ζητάμε την άμεση αναγνώριση και την αναβάθμιση των σπουδών»

Ο Παναγιώτης Κατσίμπας είναι ένας από τους χιλιάδες φοιτητές που αγωνιούν για τα επαγγελματικά τους δικαιώματα. Σπουδάζει στη Σχολή Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στην Πάτρα και την Πέμπτη 30 Μαρτίου έδωσε το «παρών» στην κινητοποίηση που πραγματοποίησαν οι φοιτητικοί σύλλογοι έξω από το υπουργείο Παιδείας. Μιλώντας στα «ΝΕΑ», εκφράζει την αγανάκτησή του καθώς εδώ και πέντε χρόνια τόσο η προηγούμενη κυβέρνηση όσο και η τωρινή δεν αναμετρήθηκαν με το πρόβλημα.

«Μας έχουν συνεχώς στο “περίμενε”. Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί. Ζητάμε την άμεση αναγνώριση των επαγγελματικών μας δικαιωμάτων και την αναβάθμιση των σπουδών μας με αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης» λέει ο φοιτητής, ενώ κατηγορεί το Ιδρυμα για αδράνεια. «Από την πρώτη ημέρα που πέρασε ο “νόμος Γαβρόγλου” και έφερε τις σχολές σε αυτή την κατάσταση, μας λένε να κάνουμε υπομονή. Δεν έχουμε καμία στήριξη, ούτε καν μας διευκολύνουν με τα μαθήματα, ώστε να μπορούμε να συμμετέχουμε στις κινητοποιήσεις…».

Παναγιώτης Κατσίμπας, αντιπρόεδρος του Φοιτητικού Συλλόγου της Σχολής Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου