Το μήνυμα στην Τουρκία πως η Ελλάδα αναζητεί πάντα δρόμους έντιμης και ειλικρινούς συνεργασίας και παράλληλα προχωρά μεθοδικά και αποτελεσματικά στην προάσπιση των συμφερόντων της, της κυριαρχίας της και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, που κατοχυρώνονται από τις διεθνείς συμφωνίες και συνθήκες και από το Διεθνές Δίκαιο, καθώς και ότι δεν μπορούν αυτά να είναι αντικείμενα διαπραγμάτευσης, έστειλε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, σε κοινές δηλώσεις με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Σάμεχ Σούκρι, μετά την συνάντησή τους στην Αθήνα.
Επίσης, ο Νίκος Δένδιας εξέφρασε την ελπίδα για τη διατήρηση του ήρεμου κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που ακολούθησε την επίσκεψή του στην Αντιόχεια, και ευχήθηκε αυτό να λειτουργήσει ως αφετηρία έναρξης ενός ειλικρινούς διαλόγου, «ώστε να συζητηθεί η διαφορά μας με την Τουρκία».
Δηλαδή, η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στη βάση του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, των σχέσεων καλής γειτονίας, του σεβασμού των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου, του σεβασμού των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, όπως κατέστησε σαφές, στον απόηχο των προκλητικών δηλώσεων Τσαβούσογλου.
Άλλωστε, προσέθεσε ο υπουργός Εξωτερικών, αυτή είναι η βάση πάνω στην οποία η Ελλάδα συζήτησε και κατέληξε σε συμφωνίες με την Αίγυπτο, την Ιταλία, την Αλβανία.
Η κυριαρχία μας & η προάσπιση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων κατοχυρώνονται από τις διεθνείς συμφωνίες, τις διεθνείς συνθήκες και το Διεθνές Δίκαιο. Και βέβαια, δεν μπορούν να είναι αντικείμενα διαπραγμάτευσης (από τις δηλώσεις μετά τη συνάντηση με τον ΥΠΕΞ Αιγύπτου S. Shoukry). pic.twitter.com/NnsNLfv6ja
— Nikos Dendias (@NikosDendias) April 11, 2023
Τι είπε στον Αιγύπτιο ΥΠΕΞ για την επίσκεψή του στην Τουρκία
Ενόψει της επικείμενης επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών της Αιγύπτου στην Τουρκία, ο Νίκος Δένδιας είπε πως είναι κατανοητό σε προεκλογικές περιόδους να επιχειρείται, υπό την πίεση των προεκλογικών αναγκών, η ένταξη κρίσιμων θεμάτων εξωτερικής πολιτικής στη δημόσια συζήτηση, όμως επισήμανε πως οφείλουν και οι δύο πλευρές να προστατεύσουν αυτό το κλίμα που διαμορφώθηκε, διότι μόνον έτσι θα μπορέσουν μετά τις εκλογές να εκμεταλλευτούν τα όποια περιθώρια υπάρχουν για συνεννόηση.
Μάλιστα, κατέστησε σαφές πως δεν είναι χρήσιμο να ενταχθεί η θεματολογία των ελληνοτουρκικών σχέσεων στην προεκλογική περίοδο, που βρίσκεται παράλληλα σε εξέλιξη και στις δύο χώρες.
Υπό αυτό το πρίσμα, κατά την συνάντησή του με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, ο Νίκος Δένδιας τον ενημέρωσε για τις τελευταίες εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, για το κλίμα που επικρατεί μετά τους καταστροφικούς σεισμούς και μετά την επίσκεψή του στην Αντιόχεια.
«Η επιλογή μας αυτή είναι μια στάση αλληλεγγύης προς μια γειτονική χώρα, προς μια κοινωνία η οποία έχει υποστεί μια ασύλληπτη καταστροφή», ανέφερε ο Νίκος Δένδιας και ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να στηρίζει την τουρκική κοινωνία και δεν εξαρτά με κανέναν τρόπο αυτή τη στάση της από οποιοδήποτε γεωπολιτικό αντάλλαγμα.
«Γνωρίζουμε πάντα τις δυσκολίες των διμερών μας σχέσεων με την Τουρκία», προσέθεσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών.
«Μορατόριουμ» στο Αιγαίο μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου
Υπενθυμίζεται ότι ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, μιλώντας σε δημοσιογράφους την προηγούμενη εβδομάδα, δήλωσε πως «αναμένουμε θετικές εξελίξεις σε ορισμένα θέματα, όπως η παράταση της διάρκειας του μορατόριουμ που προβλέπει την αποφυγή ασκήσεων στα διεθνή ύδατα και στον εναέριο χώρο του Αιγαίου μεταξύ 15 Ιουνίου και 15 Σεπτεμβρίου οπότε υπάρχει πολύς τουρισμός».
Επιπλέον, ο Έλληνας υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, μιλώντας στα «ΝΕΑ» μετά την επίσκεψή του στις σεισμόπληκτες περιοχές της Τουρκίας και αναφερόμενος στη διμερή συζήτηση που είχε με τον Ακάρ, τόνισε: «Συζητήσαμε για το τι μπορούμε να κάνουμε εκτός από τον συμβολισμό της επίσκεψης για τη βελτίωση του κλίματος. Θέματα που θα οριστικοποιήσουμε τις επόμενες μέρες σε τηλεφωνική επικοινωνία».
Στο τραπέζι μπήκε, μεταξύ άλλων, όπως ανέφερε ο κ. Παναγιωτόπουλος, «το ζήτημα της ανάγκης διατήρησης των χαμηλών τόνων, ο περιορισμός των ασκήσεων, κατόπιν συνεννοήσεως, με εξαίρεση κάποιες προγραμματισμένες διεθνείς, όπως π.χ. ο Ηνίοχος, επέκταση της χρονικής διάρκειας του μορατόριουμ Γιλμάζ – Παπούλια πέρα από τις 15 Σεπτεμβρίου για ένα μήνα», κάτι στο οποίο ο Ακάρ δήλωσε θετικός, ενώ όσον αφορά τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης οι δύο υπουργοί Άμυνας συμφώνησαν η επανέναρξη της διαδικασίας να καθοριστεί μετά τις εκλογές.
Στο υψηλότερο σημείο οι στρατηγικές σχέσεις Ελλάδας – Αιγύπτου
Εν τω μεταξύ, ο Νίκος Δένδιας, πέρα από τα ελληνοτουρκικά, στην συνάντησή του με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, ανέδειξε τη σημασία των σχέσεων της Ελλάδας με την Αίγυπτο.
Ειδικότερα, τις χαρακτήρισε «ιστορικές, άριστες και στρατηγικές», σημειώνοντας ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν φτάσει ιστορικά στο ανώτατο επίπεδό τους, αρχής γενομένης από το 2020 όταν οι δύο υπουργοί Εξωτερικών στο Κάιρο υπέγραψαν τη συμφωνία για την οριοθέτηση των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών.
Μια συμφωνία που σέβεται απόλυτα το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, υπογράμμισε ο Νίκος Δένδιας.
Μάλιστα, δήλωσε βέβαιος ότι η Ελλάδα και η Αίγυπτος θα συνεχίσουν να εργάζονται στενά στο πλαίσιο των άριστων, στρατηγικών διμερών σχέσεων, για την προώθηση της ειρήνης, της ασφάλειας και της ευημερίας των δύο λαών και ολόκληρης της περιοχής.
Περαιτέρω, τόνισε ότι «σε μια εποχή που οι ισορροπίες είναι εύθραυστες», οι διμερείς σχέσεις παραμένουν σταθερές και ενισχυόμενες. Επίσης, σημείωσε πως η στενή και διαρκής συνεργασία Αθήνας και Καίρου αποφέρει πολλά θετικά αποτελέσματα για την αποφυγή εντάσεων και κρίσεων στην περιοχή μας.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε ο κ. Δένδιας στο ρόλο της Αιγύπτου στην ευρύτερη περιοχή, τονίζοντας πως αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες σταθερότητας και ασφάλειας για την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά όχι μόνο γι’ αυτήν.
Εξάλλου, αποτυπώνοντας την εγκαρδιότητα των στενών διαπροσωπικών σχέσεων, ο Νίκος Δένδιας εξέφρασε την ιδιαίτερη χαρά του για την συνάντηση με τον Σάμεχ Σούκρι, ελάχιστους μήνες μετά την τελευταία τους συνάντηση στο Κάιρο, αλλά και τις συχνότατες ανταλλαγές επισκέψεων ανώτατων αξιωματούχων των δύο χωρών.
Εμπόριο και ενέργεια στο επίκεντρο της συνάντησης
Σε ό,τι αφορά την ατζέντα της συνάντησης, είπε πως συνομίλησαν για την προσέγγιση σε μια σειρά θεμάτων. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στο διμερές εμπόριο, υπογραμμίζοντας πως η άνοδός του αντικατοπτρίζει τις άριστες διμερείς σχέσεις. Ο όγκος του εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών πέρασε τα 2 δισ. ευρώ, καθιστώντας την Αίγυπτο έναν από τους πιο σημαντικούς εταίρους της Ελλάδας, όπως επισήμανε ο κ. Δένδιας και εξέφρασε την κοινή βούληση για τη διεύρυνσή του, μέσω νέων επενδύσεων και συνεργειών.
Έμφαση έδωσαν οι δύο ΥΠΕΞ στη διμερή συνεργασία στον τομέα της ενέργειας. Είναι ένας τομέας στενής συνεργασίας, επισήμανε ο Νίκος Δένδιας και υπογράμμισε τη σπουδαιότητα της στρατηγικής σημασίας του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου και του Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και την υπογραφή των μνημονίων στο Κάιρο τον περασμένο Ιούνιο μεταξύ της ΕΕ και της Αιγύπτου, καθώς και της ΕΕ και του Ισραήλ.
Προσέθεσε ότι αναδεικνύουν τη σπουδαιότητα της Ανατολικής Μεσογείου ως εναλλακτικής ενεργειακής διαδρομής, διαμηνύοντας πως η Ελλάδα φιλοδοξεί να διαδραματίσει ρόλο ενεργειακού κόμβου για την ευρύτερη περιοχή και επιθυμεί να δημιουργήσει πράσινους διαδρόμους, που θα συνδέουν τον βορρά με τον νότο, συνδέοντας τα ηλεκτρικά συστήματα της Ευρώπης με τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή.
Σε αυτό το πλαίσιο, κατέστησε σαφές πως η Ελλάδα βλέπει θετικά τη συμμετοχή και άλλων κρατών στο Φόρουμ, με μια βασική προϋπόθεση: το σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Και δεν παρέλειψε να ευχηθεί καλή επιτυχία στην προεδρία της Αιγύπτου στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου.
Συνεργασία στον τομέα του περιβάλλοντος
Εξέχουσα θέση κατά τη διάρκεια των συζητήσεων είχαν τα σχήματα συνεργασίας Ελλάδας, Αιγύπτου, Κύπρου και Ελλάδας, Αιγύπτου, Κύπρου και Γαλλίας (3+1).
Επίσης, ιδιαίτερη έμφαση έδωσαν οι δύο υπουργοί Εξωτερικών στον τομέα του περιβάλλοντος και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, με τον Νίκο Δένδια να συγχαίρει την Αίγυπτο για την άριστη διοργάνωση και τα ουσιαστικά αποτελέσματα της συνόδου κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα (COP27), αλλά και εκφράζοντας την κοινή απόφαση των δύο χωρών να συνεργαστούν κατά τη διάρκεια της προεδρίας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στην COP28, στο Ντουμπάι.
Στο πλαίσιο των κοινών δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος, ο Νίκος Δένδιας ενημέρωσε τον Σάμεχ Σούκρι για τη διοργάνωση από την Ελλάδα, το 2024, της Διεθνούς Διάσκεψης «Our Ocean Conference» και απηύθυνε πρόσκληση στην Αίγυπτο για ενεργό συμμετοχή.
«Ο ρόλος της Αιγύπτου είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την προστασία της Μεσογείου», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ένα άλλο πεδίο συνεργασίας είναι η άμυνα. «Συζητάμε τη συνεργασία μας και στον αμυντικό τομέα» σημείωσε.
Επιπλέον, συζήτησαν για τη συνεργασία των δύο χωρών στο πλαίσιο των διεθνών οργανισμών, με τον Νίκο Δένδια να εκφράζει θερμές ευχαριστίες στον Αιγύπτιο ομόλογό του για τη στήριξη της χώρας του στην υποψηφιότητα της Ελλάδας για τη θέση τού μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την περίοδο 2025-2026. Μάλιστα, ο χώρος των δηλώσεων στο υπουργείο Εξωτερικών πλαισιωνόταν από μπάνερ αυτής της υποψηφιότητας.
Σε αντίστοιχο μήκος κύματος, ο Νίκος Δένδιας είπε πως η Ελλάδας και η Αίγυπτος έχουν συμφωνήσει για την αμοιβαία στήριξη των υποψηφιοτήτων τους για το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, για τις περιόδους 2028-2030 και 2026-2028, αντίστοιχα.
«Δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό, βάσει ψηφισμάτων ΣΑ ΟΗΕ»
Παράλληλα, ευχαρίστησε τον Αιγύπτιο ομόλογό του για τη «σταθερή στήριξη της Αιγύπτου στην Κυπριακή Δημοκρατία» και διαμήνυσε πως η Ελλάδα στηρίζει σθεναρά τις προσπάθειες του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, ώστε να οδηγηθούμε σε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό, μια λύση δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας, συμβατής με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, που στηρίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Ταυτόχρονα, κατά τη συνάντησή τους συνομίλησαν για τις εξελίξεις στη Λιβύη. «Επιθυμούμε η κατάσταση στη Λιβύη να εξομαλυνθεί το ταχύτερο, με έναν καταληκτικό στόχο – τη διεξαγωγή δίκαιων και δημοκρατικών εκλογών», διαμήνυσε ο Νίκος Δένδιας.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο υπουργός Εξωτερικών ανέδειξε τον ενεργό ρόλο της Ελλάδας στις προσπάθειες επίλυσης ζητημάτων που απειλούν την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας, από τα Δυτικά Βαλκάνια μέχρι την αφρικανική ήπειρο και τη Μέση Ανατολή.
Στην κατεύθυνση αυτή, προέταξε πως τα τελευταία χρόνια η ελληνική εξωτερική πολιτική αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, αναφέροντας πως ο διεθνής ρόλος της χώρας μας, από αυτόν του παρατηρητή, μετατρέπεται σιγά – σιγά σε αυτόν ενός έντιμου διαμεσολαβητή.
Συγκεκριμένα, ο Νίκος Δένδιας στάθηκε στη σημασία της διοργάνωσης στην Ελλάδα, για πρώτη φορά, μιας συνάντησης για την Συρία, την Παρασκευή 21 Απριλίου, με τη συμμετοχή του Ειδικού Απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, κ. Πέτερσεν, και με όλους τους απεσταλμένους των κρατών-μελών της ΕΕ για την Συρία.
Οι σχέσεις ΕΕ – Αιγύπτου και η ελληνική στήριξη
Κατά τη συνάντηση, συζητήθηκαν και οι σχέσεις ΕΕ-Αιγύπτου. Ως προς αυτό, ο Νίκος Δένδιας χαιρέτισε την υιοθέτηση των νέων προτεραιοτήτων της εταιρικής σχέσης ΕΕ-Αιγύπτου 2021-2027 και υπογράμμισε πως η Ελλάδα συμμετείχε και συνέβαλε, υποστηρίζοντας την αξία ανάδειξης του στρατηγικού ρόλου της Αιγύπτου στην ευρύτερη περιοχή.
Όσον αφορά το μεταναστευτικό, ο υπουργός Εξωτερικών ευχαρίστησε την Αίγυπτο για την ουσιαστική συνεισφορά της στην αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης.
Ως προς την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, οι δύο υπουργοί Εξωτερικών μίλησαν για την ανάγκη αποκλιμάκωσης και μεγάλης προσοχής αυτή την περίοδο των θρησκευτικών γιορτών, τονίζοντας πως σε αυτό ο ρόλος της Ελλάδας και της Αιγύπτου είναι πάρα πολύ σημαντικός.
Μετά τις κοινές δηλώσεις, ο Σάμεχ Σούκρι, συνοδευόμενος από τον Νίκο Δένδια, μετέβη στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Αιγύπτου στην Αθήνα ολοκληρώνεται με το δείπνο εργασίας που θα παραθέσει προς τιμήν του ο Νίκος Δένδιας.