Αναζήτηση
Στις 7 Σεπτεμβρίου του 2022, ενώ ξεκινούσε η μεγάλη ουκρανική αντεπίθεση στο Χάρκοβο, ο 15χρονος Αρτέμ Ζόρνικ ταξίδεψε από το χωριό του στο σχολείο του στο Κουπιάνσκ προκειμένου να πάρει κάποια έγγραφα που χρειαζόταν.
Κανένα λεωφορείο δεν επέστρεψε εκείνη τη μέρα, διανυκτέρευσε λοιπόν στο σχολείο. Την επομένη, ρώσοι στρατιώτες φόρτωσαν τον ίδιο και 12 ακόμα μαθητές σε φορτηγά και εξαφανίστηκαν. Πέρασαν εβδομάδες μέχρι να λάβει η μητέρα του Αρτέμ οποιοδήποτε νέο του. «Μαμά, έλα να με πάρεις», της είπε όταν της τηλεφώνησε, έχοντας καταφέρει επιτέλους να δανειστεί ένα κινητό. «Οταν κοπάσουν οι μάχες, θα έρθω», του υποσχέθηκε εκείνη. Πώς όμως;
Ο Αρτέμ και οι συμμαθητές του είχαν μεταφερθεί στο Περεβάλσκ, στην κατεχόμενη από τους Ρώσους Ανατολική Ουκρανία, και είχαν τοποθετηθεί σε ένα οικοτροφείο. Το σχολείο θα τον άφηνε να φύγει, της είπε, αλλά μόνον αν πήγαινε να τον πάρει. Ηταν μόλις μερικές ώρες μακριά με το αυτοκίνητο, αλλά σε μια περιοχή αποκλεισμένη από τον πόλεμο. «Ηταν δύσκολο, πολύ δύσκολο», θυμάται η μητέρα του μιλώντας στους «New York Times».
Εξαφανίστηκαν
Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, χιλιάδες παιδιά από την Ουκρανία έχουν μεταφερθεί καταναγκαστικά στη Ρωσία ή τα κατεχόμενα εδάφη της χώρας: αυτή ήταν και η βάση των ενταλμάτων σύλληψης που εξέδωσε τον περασμένο μήνα το ΔΠΔ της Χάγης εις βάρος του Βλαντίμιρ Πούτιν και της επιτρόπου του για τα δικαιώματα των παιδιών.
Κάποια, όπως ο Αρτέμ, απλώς εξαφανίστηκαν. Αλλα είχαν σταλεί από τους γονείς τους σε θερινές κατασκηνώσεις στην Κριμαία, με τη διαβεβαίωση ότι θα επιστρέψουν σε δύο εβδομάδες. Κάποιοι γονείς, πάλι, υπέκυψαν στην πίεση αξιωματούχων και στρατιωτών επιτρέποντάς τους να πάρουν τα παιδιά τους.
Η Νατάλια Ζόρνικ δεν ένιωθε τύψεις, όπως πολλές άλλες μητέρες στη θέση της. Φοβόταν όμως πως ο γιος της θα στελνόταν ακόμα πιο μακριά ή θα τον έδιναν για υιοθεσία στη Ρωσία και ένιωθε ότι δεν είχε επιλογές. Μέχρι που έμαθε για μία φιλανθρωπική οργάνωση η οποία βοηθάει μητέρες να φέρουν πίσω τα παιδιά τους, τη Save Ukraine.
Εχθρικοί έλεγχοι
Κανένας άνδρας σε στρατεύσιμη ηλικία δεν μπορεί να βγει από την Ουκρανία, τον Μάρτιο λοιπόν μία ομάδα γυναικών, ανάμεσά τους και η Ζόρνικ, πραγματοποίησαν ένα βασανιστικό ταξίδι σχεδόν 5.000 χιλιομέτρων μέσω της Πολωνίας, της Λευκορωσίας και της Ρωσίας, προκειμένου να εισέλθουν στα κατεχόμενα εδάφη της Ανατολικής Ουκρανίας και της Κριμαίας και να φέρουν πίσω τον Αρτέμ και 15 ακόμη παιδιά. Καθ’ οδόν, χρειάστηκε να περάσουν από πολλούς εχθρικούς ελέγχους και να υπομείνουν ώρες ανάκρισης πριν επιβιβαστούν στο αεροσκάφος που θα τις μετέφερε από τη Λευκορωσία στη Μόσχα. Κατόπιν, έπρεπε να επιστρέψουν πίσω στην ελεύθερη Ουκρανία με τον ίδιο τρόπο.
Τιμωρίες και τραμπουκισμός
Οταν το κατάφεραν, υπήρχαν αγκαλιές, και δάκρυα, και μερικές εκπλήξεις. Ελεύθερα να μιλήσουν πια, τα παιδιά τούς μίλησαν για τις συχνές τιμωρίες, την πίεση να τραγουδούν τον ρωσικό ύμνο, τον τραμπουκισμό από άλλους μαθητές αλλά και τις προειδοποιήσεις πως αν οι γονείς τους δεν πήγαιναν να τα πάρουν μέχρι αυτόν τον μήνα, έξι μήνες μετά την άφιξή τους, θα στέλνονταν σε ανάδοχες οικογένειες ή θα δίνονταν για υιοθεσία. Από τα 13 παιδιά που άρπαξαν ρώσοι στρατιώτες από το σχολείο του Κουπιάνσκ τον περασμένο Σεπτέμβριο, μόνο δύο έχουν επιστρέψει στην Ουκρανία και ένα ακόμα έχει πάει στην Πολωνία.
