Η ρωσική παραστρατιωτική ομάδα Wagner, επιχείρησε να αγοράσει όπλα και εξοπλισμό από μια απίθανη πηγή: την Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με έγγραφο των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών που διέρρευσε και περιήλθε στην κατοχή του CNN.
Το έγγραφο που διέρρευσε φαίνεται να δείχνει μέχρι πού έφτασε η ρωσική ιδιωτική στρατιωτική ομάδα Wagner για να προσπαθήσει να ενισχύσει περαιτέρω τις δυνατότητές της, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία – στον οποίο διαδραματίζει βασικό ρόλο – συνεχίζεται χωρίς σημάδια ύφεσης.
Η σχέση του ΝΑΤΟ με την Τουρκία
Ως μέλος του ΝΑΤΟ, η Τουρκία είναι έθνος-εταίρος των ΗΠΑ και άλλων χωρών που παρέχουν άμεση στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία και έχει εκφράσει δημοσίως την αντίθεσή της στην εισβολή της Ρωσίας, αν και δεν έχει επιβάλλει κυρώσεις.
Φιλοξενεί επίσης μια σημαντική στρατιωτική βάση των ΗΠΑ όπου αποθηκεύονται πυρηνικά όπλα και λειτουργούν ως προφανές προειδοποιητικό σημάδι για την αποτροπή της ρωσικής επιθετικότητας κατά των μελών του ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με τις αναφορές των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών σημάτων που αναφέρονται στο έγγραφο, το προσωπικό του ομίλου Βάγκνερ συναντήθηκε με «τουρκικές επαφές» στις αρχές Φεβρουαρίου με σκοπό «να αγοράσει όπλα και εξοπλισμό από την Τουρκία» που θα μπορούσαν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν από τους μισθοφόρους του Βάγκνερ που πολεμούν στο πλευρό των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία.
Ασαφές αν η τουρκική κυβέρνηση ήταν ενήμερη
Δεν είναι σαφές ποιες ήταν αυτές οι «επαφές» ή αν η τουρκική κυβέρνηση ήταν ενήμερη για τις συναντήσεις. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι η Τουρκία προχώρησε σε οποιαδήποτε πώληση όπλων στον όμιλο Wagner. Παρόλα αυτά, το ενδεχόμενο ένας σύμμαχος του ΝΑΤΟ να πουλήσει όπλα σε ρωσικές μισθοφορικές δυνάμεις θα προκαλούσε πιθανότατα σοβαρές ανησυχίες στην Ουάσινγκτον και θα περιέπλεκε τη σχέση της Άγκυρας με άλλα μέλη του ΝΑΤΟ.
Οι λεπτομέρειες σχετικά με τη συνάντηση του Φεβρουαρίου, οι οποίες περιγράφονται σε ένα τμήμα του εγγράφου που διέρρευσε με τίτλο «Μάλι, Ρωσία, Τουρκία: Vagner seeks weapons from Ankara», υποδηλώνουν ότι αξιωματούχοι των ΗΠΑ πιστεύουν ότι η ρωσική μισθοφορική οργάνωση έχει τουλάχιστον δοκιμάσει τα νερά.
Σύμφωνα με το έγγραφο που διέρρευσε, ο Βάγκνερ σχεδίαζε επίσης να χρησιμοποιήσει τα όπλα και τον εξοπλισμό από την Τουρκία στο Μάλι, όπου η ομάδα διατηρεί σημαντική παρουσία. Το έγγραφο δεν αναφέρεται μόνο σε πληροφορίες σχετικά με την επιδίωξη του Βάγκνερ να αγοράσει όπλα από την Τουρκία, αλλά αναφέρει επίσης ότι η παραστρατιωτική ομάδα σχεδίαζε να επαναλάβει τη στρατολόγηση κρατουμένων από τις φυλακές της Ρωσίας.
Η ιδιάζουσα σχέση της Τουρκίας με τη Ρωσία
Αμερικανοί αξιωματούχοι αντιμετωπίζουν εδώ και καιρό την περίπλοκη πραγματικότητα της μοναδικής σχέσης της Τουρκίας με τη Μόσχα σε σύγκριση με εκείνη των άλλων μελών του ΝΑΤΟ, παρόλο που όλα αποτελούν μέρος της ίδιας συμμαχίας που έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει τα γειτονικά έθνη από την πιθανή απειλή της ρωσικής επέκτασης.
Η τουρκική κυβέρνηση έχει εκφράσει την αντίθεσή της στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ωστόσο, σε αντίθεση με πολλούς συμμάχους στο ΝΑΤΟ, έχει διατηρήσει στενούς δεσμούς με την κυβέρνηση στη Μόσχα.
Κατά καιρούς, η τουρκική κυβέρνηση έχει χρησιμοποιήσει αυτούς τους δεσμούς για να πιέσει τη ρωσική κυβέρνηση να τερματίσει τον πόλεμο, όπως την περασμένη εβδομάδα, όταν ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου συναντήθηκε με τον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ στην Άγκυρα. Η τουρκική κυβέρνηση λειτούργησε ως ένας από τους μεσάζοντες μιας συμφωνίας που επέτρεψε την ασφαλή διέλευση ουκρανικών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας χωρίς ρωσική απειλή.
Ο ρόλος του Ερντογάν ως διαμεσολαβητής
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει στο παρελθόν τοποθετηθεί ως διαμεσολαβητής στη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας. Τον Ιανουάριο, ο Ερντογάν πραγματοποίησε χωριστές τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Πούτιν και τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Είπε στον Ζελένσκι ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή και διαμεσολαβητή για τη διαρκή ειρήνη μεταξύ των χωρών και ότι θα μπορούσε να διευκολύνει τις διπλωματικές προσπάθειες σχετικά με τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, ανέφερε τουρκική κυβερνητική ανάγνωση της κλήσης.
Στην τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Πούτιν, ο Ερντογάν του είπε ότι οι εκκλήσεις για ειρήνη και διαπραγματεύσεις θα πρέπει να υποστηρίζονται από μια μονομερή δήλωση κατάπαυσης του πυρός και ένα όραμα για «μια δίκαιη λύση». Ο Πούτιν, ωστόσο, είπε στον Ερντογάν ότι η Μόσχα είναι ανοικτή σε «σοβαρό διάλογο», αλλά το Κίεβο πρέπει να αποδεχθεί τις «νέες εδαφικές πραγματικότητες», σύμφωνα με ανακοίνωση του Κρεμλίνου.
Οι εκπρόσωποι της ομάδας Βάγκνερ φαίνεται να συναντήθηκαν με τους Τούρκους συνομιλητές τους μόλις ένα μήνα μετά τις κλήσεις του Ερντογάν με τον Πούτιν και τον Ζελένσκι, σύμφωνα με το έγγραφο του Πενταγώνου που διέρρευσε.
Μεγάλο το διακύβευμα για τους επόμενους μήνες
Ο διευθυντής της CIA Μπιλ Μπερνς δήλωσε την Τρίτη ότι η υπηρεσία πληροφοριών του εκτιμά ότι ο Πούτιν «δεν είναι σοβαρός για διαπραγματεύσεις σε αυτό το στάδιο» του πολέμου στην Ουκρανία και είναι «η ουκρανική πρόοδος στο πεδίο της μάχης που είναι πιο πιθανό να διαμορφώσει τις προοπτικές της διπλωματίας» για τον τερματισμό της συνεχιζόμενης σύγκρουσης.
Μιλώντας δημοσίως για πρώτη φορά μετά τη διαρροή απόρρητων στρατιωτικών εγγράφων των ΗΠΑ που διέρρευσαν στο διαδίκτυο -συμπεριλαμβανομένων εκτιμήσεων που διατυπώνουν απαισιόδοξη άποψη για την κατάσταση του πολέμου και προβλέπουν αδιέξοδο για το ορατό μέλλον- ο Μπερνς τόνισε τη σημασία της σχεδιαζόμενης επίθεσης της Ουκρανίας, λέγοντας ότι «διακυβεύονται πολλά τους επόμενους μήνες».
Ένα άλλο έγγραφο που περιήλθε στην κατοχή του CNN παραθέτει πληροφορίες σημάτων ότι τουρκικές εταιρείες βοηθούσαν στην αποφυγή κυρώσεων για έναν άλλο βασικό σύμμαχο του Πούτιν: Λευκορωσία. Οι ΗΠΑ έχουν επιδιώξει να πατάξουν τέτοιες προσπάθειες αποφυγής κυρώσεων, ακόμη και από εταιρείες που εδρεύουν σε χώρες που είναι σύμμαχοι των ΗΠΑ. Την Τετάρτη, το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις σε δύο τουρκικές εταιρείες, οι οποίες, όπως είπε, υποστηρίζουν το στρατιωτικό βιομηχανικό συγκρότημα της Ρωσίας σε πείσμα των υφιστάμενων κυρώσεων.