Συνεχίζεται ο πονοκέφαλος στην Ουάσιγκτον, μετά τη διαρροή απόρρητων εγγράφων του Πενταγώνου, καθώς οι πληροφορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας εκθέτουν τις ΗΠΑ τόσο στα μάτια των συμμαχικών χωρών όσο για στους μεγάλους ανταγωνιστές της.
Τα μεγάλα διεθνή ΜΜΕ συνεχίζουν να δημοσιεύουν και να σχολιάζουν τις αποκαλύψεις από τις αναφορές για παρακολουθήσεις συμμάχων και την πορεία των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία μέχρι τη δοκιμαζόμενη πλέον ηγεμονία των ΗΠΑ στον πλανήτη.
Το Politico σε άρθρο του επικαλείται έγγραφα σύμφωνα με τα οποία παρατίθενται στοιχεία για το κατά πόσο ισχυρή παραμένει η επιρροή της Ουάσιγκτον στη Μέση Ανατολή αλλά και για τον βαθμό διείσδυσης της Μόσχας και του Πεκίνου ιδίως μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η Αίγυπτος σκέφτηκε να στείλει δεκάδες χιλιάδες πυραύλους στη Ρωσία. Οι κατάσκοποι του Κρεμλίνου ισχυρίζονται ότι τα Εμριάτα είναι οι νέοι καλύτεροι φίλοι τους. Και το Ισραήλ απλά δεν είναι πρόθυμο να δώσει σοβαρή βοήθεια στην Ουκρανία.
Αυτές είναι κάποιες από τις αναφορές που επικαλείται το Politico, σημειώνοντας παράλληλα ότι οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν την πρόκληση να πείσουν τους ηγέτες της περιοχής να στηρίξουν την Ουκρανία απέναντι στη Ρωσία τη στιγμή μάλιστα που πολλές από τις σύμμαχες χώρες βλέπουν με σκεπτικισμό την πολιτική της Ουάσιγκτον.
Οι προκλήσεις για τις ΗΠΑ αφορούν και τους πιο πιστούς φίλους
Για τις αμφιβολίες των πιστών συμμάχων των ΗΠΑ έχει παίξει ρόλο και η αλλαγή στόχευσης από την Ουάσιγκτον που τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να στρέψει το ενδιαφέρον της κυρίως απέναντι στην Κίνα, γεγονός που σηματοδότησε μια πορεία σταδιακής αποχώρησης από τη Μέση Ανατολή που ωστόσο δεν στέφθηκε με επιτυχία, καθώς τις περισσότερες φορές αυτό σήμανε μεγαλύτερη αστάθεια.
Αμερικανοί αξιωματούχοι ωστόσο αρνούνται ότι εγκαταλείπουν τη Μέση Ανατολή, επισημαίνοντας τη μεγάλη στρατιωτική παρουσία της Αμερικής και τους ισχυρούς δεσμούς ασφαλείας εκεί. Αλλά τα έγγραφα υποδηλώνουν ότι πολλές χώρες στην περιοχή αγκαλιάζουν τη Ρωσία εν μέσω ανησυχιών για ένα αναδυόμενο, διαμορφωμένο από τις ΗΠΑ, κενό.
Όλες οι χώρες της Μέσης Ανατολής αναρωτιούνται τώρα τι σημαίνει να είναι ευθυγραμμισμένες με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τι κοστίζει να είναι ευθυγραμμισμένες και αν υπάρχουν τρόποι να αναβαθμιστεί η σχέση με την Ουάσιγκτον”, δήλωσε ο Jon Alterman, πρώην αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επί εποχής Τζορτζ Μπους, ο οποίος μιλάει τακτικά με αξιωματούχους της Μέσης Ανατολής στο πλαίσιο του ρόλου του στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών.
Οι εταίροι της Αμερικής στη Μέση Ανατολή ανησυχούν εδώ και καιρό για τη θέση τους στην αυξανόμενη αντιπαλότητα μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου. Οι ανησυχίες τους συνεχίστηκαν και με την προεδρία του Τζο Μπάιντεν, ο οποίος βλέπει την ανερχόμενη Κίνα ως τη μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη απειλή για την επιρροή των ΗΠΑ. Η Κίνα μάλιστα μεσολάβησε πρόσφατα για μια προσέγγιση μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν.
Αλλά και η επιρροή της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή, όπου έχει στρατιωτική παρουσία σε μέρη όπως η Συρία, είναι επίσης σημαντική. Και η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερο ανταγωνισμό μεταξύ Ουάσιγκτον, Πεκίνου και Μόσχας για υποστήριξη – ή τουλάχιστον πραγματική ουδετερότητα – από χώρες σε μέρη όπως η Μέση Ανατολή, η οποία παραμένει βασική πηγή παγκόσμιου ενεργειακού εφοδιασμού.
Τι αποκαλύπτουν τα έγγραφα
Τα έγγραφα που διέρρευσαν δείχνουν ότι ακόμη και οι χώρες της Μέσης Ανατολής που λαμβάνουν δισεκατομμύρια δολάρια σε αμερικανική βοήθεια για την ασφάλεια δεν είναι πρόθυμες να ακολουθήσουν αταλάντευτα την πολιτική της Αμερικής.
Ένα έγγραφο που επικαλείται η Washington Post αναφέρει ότι ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αλ Σίσι διέταξε τους υφισταμένους του να παράγουν κρυφά έως και 40.000 ρουκέτες καθώς και άλλα όπλα για αποστολή στη Ρωσία.
Η Αίγυπτος λαμβάνει πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ ετησίως. Η πρεσβεία της Αιγύπτου στην Ουάσιγκτον δεν σχολίασε άμεσα το έγγραφο, αλλά ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι η θέση της για τον πόλεμο “βασίζεται στη μη εμπλοκή σε αυτή την κρίση και στη δέσμευση να διατηρήσει ίσες αποστάσεις και με τις δύο πλευρές”.
Ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν δήλωσε σε συνέντευξή του ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία τέτοια αιγυπτιακή συναλλαγή με τη Ρωσία. “Εκτός από το Ιράν, δεν υπάρχει καμία χώρα της Μέσης Ανατολής που να προμηθεύει πυρομαχικά στη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, τελεία και παύλα”, δήλωσε ο αξιωματούχος.
Αμερικανοί αξιωματούχοι, ωστόσο, δεν θέλησαν να σχολιάσουν συγκεκριμένα αν ο Σίσι είχε κάνει βήματα προς την κατεύθυνση της υλοποίησης ενός τέτοιου σχεδίου.
ΗΑΕ και Ρωσία
Ένα άλλο έγγραφο περιέγραφε Ρώσους αξιωματικούς των μυστικών υπηρεσιών που καυχιόντουσαν ότι είχαν πείσει τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα “να συνεργαστούν εναντίον των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου”, σύμφωνα με δημοσίευμα του AP. Σε δήλωσή τους στο AP, τα ΗΑΕ χαρακτήρισαν τους ισχυρισμούς που αφορούν Ρώσους πράκτορες “κατηγορηματικά ψευδείς”.
Ένα άλλο έγγραφο που αναφέρεται στα ΗΑΕ, το οποίο είδε το POLITICO, περιγράφει πώς η χώρα διαπραγματεύεται με μια ρωσική εταιρεία για την κατασκευή ενός περιφερειακού κέντρου συντήρησης για τα οπλικά συστήματα των ΗΑΕ. Ο πρεσβευτής των ΗΑΕ στην Ουάσιγκτον δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν κατήγγειλε πρόσφατα τα ΗΑΕ ως ένα σημείο που αξιοποιείται για την αποφυγή των ρωσικών κυρώσεων.
Η Ελίζαμπεθ Ρόζενμπεργκ, κορυφαία αξιωματούχος του Υπουργείου Οικονομικών, ισχυρίστηκε στις αρχές Μαρτίου ότι “μεταξύ Ιουνίου και Νοεμβρίου του 2022, εταιρείες των ΗΑΕ εξήγαγαν στη Ρωσία αγαθά αξίας άνω των 5 εκατομμυρίων δολαρίων που προέρχονται από τις ΗΠΑ και ελέγχονται από τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, συσκευών ημιαγωγών, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πεδίο της μάχης”.
Προβληματισμός και για το Ισραήλ
Στα έγγραφα αυτά αναφέρεται και το Ισραήλ, ο βασικότερος σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, που λαμβάνει σχεδόν 4 δισ. δολάρια ετησίως σε αμερικανική βοήθεια για την ασφάλεια.
Σύμφωνα με όσα έχουν διαρρεύσει στα έγγραφα, φαίνεται πως περιγράφονται τρόποι με τους οποίους το Ισραήλ θα μπορούσε να πεισθεί να παράσχει όπλα στην Ουκρανία. Σύμφωνα με ένα από τα σενάρια το Ισραήλ θα μπορούσε να ταχθεί σαφώς υπέρ της Ουκρανίας εάν η Ρωσία έστελνε ορισμένα βασικά οπλικά συστήματα στο Ιράν.
Αλλά αναφέρεται επίσης ότι το Ισραήλ προσπαθεί να εξισορροπήσει τους δεσμούς του μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας επειδή χρειάζεται τη Ρωσία να κοιτάζει αλλού όταν το Ισραήλ βομβαρδίζει συριακές τοποθεσίες που συνδέονται με το Ιράν.
Ενώ το Ιράν έχει ταχθεί στο πλευρό της Ρωσίας στον πόλεμο -έστειλε ακόμη και μη επανδρωμένα αεροσκάφη για να επιτεθούν στους Ουκρανούς- οι Σαουδάραβες έχουν υιοθετήσει μια πιο μικτή προσέγγιση. Το Ριάντ προσπάθησε να διατηρήσει εγκάρδιες σχέσεις με τον Ρώσο ηγέτη Βλαντίμιρ Πούτιν και δεν ήταν πρόθυμο να λάβει ορισμένα μέτρα στον τομέα του πετρελαίου που θα μπορούσαν να μειώσουν τις τιμές, προς ενόχληση της Ουάσιγκτον.
Σαουδική Αραβία
Ωστόσο, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου σημείωσε ότι η Σαουδική Αραβία έχει υποσχεθεί ανθρωπιστική βοήθεια εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης προμηθειών πετρελαίου. “Οι Σαουδάραβες βοηθούν να διατηρηθούν τα φώτα αναμμένα και να λειτουργούν κρίσιμες λειτουργίες στην Ουκρανία”, δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Πολλές χώρες της Μέσης Ανατολής ψήφισαν υπέρ των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών που καταδικάζουν την εισβολή της Ρωσίας, απέφυγαν ως επί το πλείστον να επιβάλουν κυρώσεις στο Κρεμλίνο ή να περιορίσουν σοβαρά τις σχέσεις με τη Μόσχα.
Πολλές θέλουν επίσης να διατηρήσουν καλές σχέσεις με το Πεκίνο, του οποίου το ενδιαφέρον στην περιοχή είναι σε μεγάλο βαθμό επιχειρηματικό και το οποίο έχει ταχθεί διπλωματικά – αν όχι ακόμη και ευθέως στρατιωτικά – στο πλευρό της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.