Στις αρχές Φεβρουαρίου, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, επισκέφθηκε το Χαρτούμ στο πλαίσιο περιοδείας του στην Αφρική – η οποία περιλάμβανε άλλες δύο χώρες, το Μάλι και τη Μαυριτανία – και το Ιράκ.
Τις ίδιες ημέρες, ωστόσο, στην πρωτεύουσα του Σουδάν γίνονταν δεκτοί και αξιωματούχοι από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία και τη Γαλλία, τρεις χώρες με συμφέροντα στην περιοχή, οι οποίες δεν κρύβουν την πρόθεσή τους να αποτρέψουν την περαιτέρω προσέγγιση της αφρικανικής χώρας με τη Μόσχα – που, εκτός των άλλων, θα μπορούσε να οδηγήσει στο να αποκτήσουν οι Ρώσοι μια στρατηγικής σημασίας ναυτική βάση στην Ερυθρά Θάλασσα.
Ταυτόχρονα δε τις εξελίξεις παρακολουθούν στενά και άλλοι «παίκτες», όπως η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία, αποδεικνύοντας έτσι ότι το Σουδάν των σχεδόν 45 εκατομμυρίων κατοίκων μπορεί να είναι μια από τις πιο φτωχές χώρες του πλανήτη, όμως ο έλεγχός του θεωρείται ιδιαίτερης σημασίας.
Ειδικά για το Κρεμλίνο, η σημασία αυτή φαίνεται πως έχει μεγαλώσει ακόμη περισσότερο στο φόντο της εισβολής στην Ουκρανία και της συνολικής αντιπαράθεσης με τη Δύση.
Οπως δείχνει έρευνα του CNN, πηγές των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως το Σουδάν αποτελεί για τον Βλαντίμιρ Πούτιν μια πολύτιμη «δεξαμενή».
Οπως αναφέρει το «Insider» που επικαλείται την εν λόγω έρευνα, οι δύο στρατηγοί οι οποίοι ηγούνται σήμερα των αντίπαλων στρατοπέδων, ο Αμπντελφατάχ αλ Μπουρχάν και ο Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκαλό ή Χεμεντί, «έχουν βοηθήσει τον Πούτιν να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματα χρυσού του Σουδάν (σημειωτέον ότι είναι από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως), ώστε να θωρακιστεί η ρωσική οικονομία απέναντι στις δυτικές κυρώσεις και να χρηματοδοτηθεί ο πόλεμος».
Οσο για τον «ενδιάμεσο» σε αυτή την υπόθεση, είναι ο ιδρυτής και επικεφαλής της περιβόητης ομάδας μισθοφόρων Wagner, η οποία εκτός από το Μπαχμούτ και τα άλλα πεδία των μαχών στην Ουκρανία, έχει εδώ και χρόνια έντονη παρουσία και στην Αφρική.
Πρόκειται, βεβαίως, για τον Γεβγκένι Πριγκόζιν, στενό συνεργάτη του ρώσου προέδρου αλλά και άνθρωπο με τεράστιες προσωπικές φιλοδοξίες, ο οποίος φέρεται να έχει διασφαλίσει προνομιακή παρουσία στα ορυχεία χρυσού του Σουδάν, αποκομίζοντας τεράστια ποσά. Μάλιστα, όπως αναφέρει ρεπορτάζ των «New York Times», ο άνθρωπός του είναι ο Χεμεντί ο οποίος, εκτός των άλλων, έχει λάβει στρατιωτική εκπαίδευση από τους Ρώσους, βρέθηκε (όχι τυχαία φυσικά) στη Μόσχα την παραμονή της εισβολής στην Ουκρανία, ενώ έχει διαρκώς στο πλευρό του σε ενεργό ρόλο αρκετά μέλη της Wagner.
Η πρόσφατη επίσκεψη του Λαβρόφ, όμως και η συνάντηση που είχε με τον Αλ Μπουρχάν, μοιάζουν να διατάραξαν την έτσι κι αλλιώς εύθραυστη σχέση ανάμεσα στους δύο πολέμαρχους, οι οποίοι συμμάχησαν μόνο από συμφέρον το 2019 για να ανατρέψουν τον Ομάρ αλ Μπασίρ (μια κατάσταση που προσομοιάζει αρκετά με εκείνη της Λιβύης και όσα ακολούθησαν την ανατροπή του καθεστώτος Καντάφι).
Και αυτό διότι, όπως ισχυρίζεται η ιταλίδα δημοσιογράφος και συνεργάτρια της «la Repubblica» και άλλων γνωστών Μέσων, Αντονέλα Νάπολι, ο Χεμεντί άρχισε να ανησυχεί μήπως οι σχέσεις Ρωσίας – Σουδάν πάψουν να περνούν αποκλειστικά ή κυρίως από τα χέρια του και αποκτήσει… συνεταίρο.
Οπως και να έχουν τα πράγματα, η ουσία είναι πως ο «γάμος συμφέροντος» ανάμεσα στον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων και τον ηγέτη της παραστρατιωτικής Δύναμης Ταχείας Στήριξης (RSF) – η οποία πρωταγωνίστησε επί του καθεστώτος Αλ Μπασίρ στις επιχειρήσεις εθνοκάθαρσης στο Νταρφούρ – έχει πλέον διαλυθεί.
Αφορμή, όπως όλα δείχνουν, αποτέλεσε η πρόθεση του Αλ Μπουρχάν να εντάξει στον τακτικό στρατό και υπό τις διαταγές του τη δύναμη των περίπου 100.000 που διαθέτει ο Χεμεντί, στο πλαίσιο υλοποίησης της πρόσφατης συμφωνίας για τη συγκρότηση μεταβατικής κυβέρνησης και τη διεξαγωγή εκλογών σε δύο χρόνια.
Ο δεύτερος, όμως, αντέδρασε έντονα και αρνείται, με αποτέλεσμα οι συγκρούσεις να μαίνονται στο Χαρτούμ και άλλες πόλεις από το Σάββατο, με δεκάδες νεκρούς και από τις δύο πλευρές.
Για την ώρα, η έκβαση της αναμέτρησης ανάμεσα στους πρωταγωνιστές του πραξικοπήματος του 2021 και ντε φάκτο νούμερο ένα και δύο του Σουδάν είναι αβέβαιη – ειδικά καθώς δεν είναι δεδομένη η στάση που θα τηρήσει επισήμως η Μόσχα (εκτός του Πριγκόζιν).
Μπορεί, άλλωστε, οι τακτικές ένοπλες δυνάμεις να είναι ποσοτικά υπέρτερες, καθώς αριθμούν περίπου 200.000 και διαθέτουν αεροπορική υποστήριξη, όμως οι παραστρατιωτικοί του RSF φέρονται να είναι καλύτερα εκπαιδευμένοι και εξοπλισμένοι.
Ο δε Χεμεντί διαθέτει δεσμούς και με το παλιό καθεστώς του Αλ Μπασίρ, ο οποίος ουσιαστικά το 2013 τον είχε αναγνωρίσει ως επικεφαλής των «πραιτοριανών» του – έστω κι αν τελικά τον είδε να αλλάζει στάση, προτάσσοντας το προσωπικό του συμφέρον.
Αργά χθες, αφού μίλησε, κεκλεισμένων των θυρών, στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ο επικεφαλής της αποστολής του ΟΗΕ στο Σουδάν, Φόλκερ Πέρτες, δήλωσε πως «οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές δεν δίνουν την εντύπωση ότι επιθυμούν μια ειρηνευτική μεσολάβηση αυτή τη στιγμή».
Σύμφωνα με τον ίδιο, περισσότεροι από 185 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και τουλάχιστον 1.800 άμαχοι και μαχητές έχουν τραυματιστεί στις συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεων των δύο αντίπαλων στρατηγών που διεκδικούν την εξουσία στο Σουδάν.