Η πρωθυπουργός της Εσθονίας Κάγια Κάλας γνωρίζει καλά τη σημασία που έχει η προετοιμασία της χώρας της και συνολικά της Δύσης για να αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο ενός κυβερνοπολέμου. «Η Ρωσία έχει εξαπολύσει ταυτοχρόνως έναν ενεργειακό πόλεμο, έναν επικοινωνιακό πόλεμο και έναν κυβερνοπόλεμο. Οι δημοκρατίες οφείλουν να κάνουν τα αναγκαία βήματα ώστε να αμυνθούν σε όλους αυτούς τους τομείς», γράφει χαρακτηριστικά στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «The Economist».
Με δεδομένη λοιπόν αυτή την ανάγκη, η χώρα της φιλοξενεί από χθες και ως την ερχόμενη Παρασκευή, 21 Απριλίου, μια από τις μεγαλύτερες ασκήσεις παγκοσμίως που βασίζεται σε σενάρια πολέμου στο Διαδίκτυο.
Περισσότεροι από 3.000 ειδικοί από 38 χώρες – χάκερ, με άλλα λόγια, που συνεργάζονται με τις κρατικές υπηρεσίες της Δύσης, αλλά και με ιδιωτικές εταιρείες – λαμβάνουν μέρος σε αυτή την προσομοίωση που λαμβάνει χώρα στο Ταλίν, πρωτεύουσα της βαλτικής χώρας και έδρα του τομέα κυβερνοασφαλείας του ΝΑΤΟ (NATO Cooperative Cyber Defence Centre of Excellence), με τον κωδικό «Locked Shields 2023» (Κλειδωμένες Ασπίδες 2023).
Μπλε, το ΝΑΤΟ και οι σύμμαχοί του
Στο πλαίσιο της άσκησης, η «μπλε ομάδα» την οποία αποτελούν 24 κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ και σύμμαχοί τους καλείται να προφυλάξει τις υποδομές, της επικοινωνίες και όλα τα ζωτικά τους συστήματα από τις επιθέσεις που θα εξαπολύει κατά κύματα η «κόκκινη ομάδα», η οποία έχει σχεδιαστεί ώστε να αποτελεί τον εχθρό και να μιμείται τη δράση του.
Πέρα δε από τη θωράκιση των συγκεκριμένων συστημάτων, οι «μπλε» υποχρεούνται να δώσουν λύσεις και σε περιπτώσεις που αυτά τα συστήματα τελικώς παραβιαστούν, καθώς καλούνται να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες με σειρά προτεραιότητας, να συντάξουν τις απαραίτητες αναφορές, να χειριστούν τα ζητήματα που θα προκύψουν σε επικοινωνιακό και νομικό επίπεδο, σε συνδυασμό με πολλά ακόμη καθήκοντα.
«Καμία άλλη άσκηση η οποία έχει να κάνει με την κυβερνοάμυνα δεν είναι σε θέση να προσφέρει τόσο εξειδικευμένη και λεπτομερή εμπειρία όπως η Locked Shields (…) Οι ομάδες καλούνται να αποδείξουν πόσο αποτελεσματικά μπορούν να διατηρήσουν τα συστήματα εν λειτουργία σε πραγματικές συνθήκες, υπό μεγάλη πίεση», σημειώνει ο διευθυντής του Κέντρου, Μάρτ Νόορμα.
Το Ταλίν στην πρώτη γραμμή
Η συγκεκριμένη άσκηση διοργανώνεται στο Ταλίν από το 2010, η σημασία της όμως έχει αναβαθμιστεί μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ενώ τα σενάρια έχουν προσαρμοστεί στη δράση και τις δυνατότητες της Μόσχας και των δικών της συμμάχων.
Διεξάγεται, μάλιστα, σε συνθήκες έντονου ανταγωνισμού καθώς, ανάμεσα στα άλλα, οι εθνικές αντιπροσωπείες που απαρτίζουν την «μπλε ομάδα» διεκδικούν τον τίτλο της πιο αποτελεσματικής και ταχείας αντίδρασης, καθώς και ταυτοποίησης του επιτιθέμενου – ένας τίτλος ο οποίος, πέρυσι, απονεμήθηκε στη Φινλανδία.
Η Εσθονία αποτελεί πολύ συχνά στόχο των χάκερ του Κρεμλίνου. Σύμφωνα με έκθεση της αρμόδιας υπηρεσίας για το 2022, σημειώθηκε πέρυσι αριθμός-ρεκόρ προσπαθειών παραβίασης λειτουργικών συστημάτων, αν και καμία από αυτές δεν κατόρθωσε να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα σε υπηρεσίες και υποδομές.
Μάλιστα, η πρώτη τέτοιου είδους επίθεση που έχει καταγραφεί χρονολογείται από το 2007, με αποτέλεσμα οι κυβερνήσεις της να δώσουν ιδιαίτερο βάρος στον τομέα της κυβερνοασφάλειας. Πολύ περισσότερο καθώς η Εσθονία πρωτοπορεί διεθνώς στον τομέα της ψηφιοποίησης του κράτους και των λειτουργιών του, γεγονός που την αναγκάζει να οργανώσει καλύτερα τις άμυνές της εκεί.
«Τυραννίες όπως η Ρωσία θα συνεχίσουν να προσπαθούν να μετατρέψουν την τεχνολογία σε εργαλείο καταπίεσης και σε μέσο με σκοπό την αποσταθεροποίηση των ελεύθερων δημοκρατιών», καταλήγει η Κάλας στο άρθρο της στον «Economist», περιγράφοντας και το πολιτικό πλαίσιο της άσκησης.
