Αν ο Κιρ Στάρμερ περάσει το κατώφλι της Ντάουνινγκ Στριτ ως νικητής των εκλογών που θα διεξαχθούν – κατά πάσα πιθανότητα – του χρόνου, θα γίνει ο πρώτος, εδώ και περισσότερα από 60 χρόνια, πρωθυπουργός της Βρετανίας που είναι χρισμένος ιππότης. Ο προηγούμενος ήταν ο βραχύβιος – και μάλλον αποτυχημένος – πρωθυπουργός των Τόρις σερ Αλεκ Ντάγκλας-Χιουμ, το 1963.
Θα γίνει, όμως, ο σερ Κιρ (ο οποίος φέρει, από το 2014, τον τίτλο του Ιππότη του Τάγματος του Μπαθ) αρχηγός της τρίτης κυβέρνησης των Εργατικών του 21ου αιώνα, έπειτα από 14 χρόνια διακυβέρνησης των Συντηρητικών; Οταν ο 60χρονος πολιτικός εξελέγη ηγέτης του Εργατικού Κόμματος, ακριβώς πριν από τρία χρόνια, λίγοι πίστευαν ότι θα μπορέσει να τα καταφέρει. Το κόμμα βρισκόταν σε κατάσταση περίπου αποσύνθεσης, έχοντας καταγράψει τη χειρότερη εκλογική του επίδοση από το 1935, οι έριδες και οι αλληλοσπαραγμοί μεταξύ των εσωκομματικών φατριών ήταν στην ημερήσια διάταξη, οι κατηγορίες για αντισημιτισμό είχαν φουντώσει και απέναντι έστεκε το «θωρηκτό» Μπόρις Τζόνσον φορτωμένο με μια πλειοψηφία 80 εδρών.
Τα πράγματα γυρίζουν τούμπα
Στην πολιτική, όμως (όπως άλλωστε και στη ζωή), τα πράγματα ενίοτε γυρίζουν τούμπα. Μια αλληλουχία απρόσμενων και ασύνδετων μεταξύ τους γεγονότων τα άλλαξε όλα: η πανδημία, η κρίση του κόστους διαβίωσης (που πυροδοτήθηκε από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία), η εκκωφαντική πτώση της κυβέρνησης Τζόνσον και η πανωλεθρία τής – μόλις 44 ημερών – διακυβέρνησης της Λιζ Τρας εξανέμισαν το πολιτικό κεφάλαιο που είχαν κερδίσει οι Τόρις στις κάλπες του 2019 και κληροδότησαν έλλειμμα στην κυβέρνηση του τεχνοκράτη Ρίσι Σούνακ. Οι Εργατικοί, που προηγούνται σταθερά στις δημοσκοπήσεις εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο, εμφανίζουν σήμερα προβάδισμα έως 28 μονάδων. Οι Τόρις βρίσκονται σε απόγνωση. «Οι πιθανότητές μας να είμαστε ξανά πρώτο κόμμα είναι – για να το θέσω κομψά – κάπως ισχνές», μου είπε πρόσφατα, σε ιδιωτική συζήτηση, παλιός βουλευτής των Συντηρητικών.
Οταν, τον Απρίλιο 2020, ο Στάρμερ ανέλαβε τα ηνία του κόμματος εν μέσω αυστηρού πανδημικού λοκντάουν, δήλωσε ότι έχει μπροστά του ένα βουνό που πρέπει να σκαρφαλώσει για να οδηγήσει τους Εργατικούς στην εξουσία. Τώρα πια μπορεί να ισχυριστεί ότι η κορυφή αυτού του βουνού έχει αρχίσει να αχνοφαίνεται. «Μετά τη φρικτή ήττα του 2019, ο Κιρ έκανε εξαιρετική δουλειά φέρνοντας το κόμμα ξανά σε τροχιά νίκης. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Εργατικοί απειλούν το μέλλον των Συντηρητικών στην εξουσία. Δεν πρέπει φυσικά να εφησυχάζουμε, αλλά οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι είμαστε πολύ μπροστά και βαδίζουμε προς τη νίκη στις επόμενες εκλογές και προς τον σχηματισμό κυβέρνησης», δήλωσε στα «ΝΕΑ» ο Αντριου Ντίσμορ, γνωστό στέλεχος και πρώην βουλευτής των Εργατικών.
Ξηλώνει αριστερές αντιλήψεις
Ακόμη, όμως, απαιτείται πολλή δουλειά προκειμένου ο (κάπως «άχρωμος» και «χλιαρός») Στάρμερ να οικοδομήσει σχέση εμπιστοσύνης με τους ψηφοφόρους οι οποίοι μπορεί να απομακρύνονται από τους Συντηρητικούς αλλά εξακολουθούν να είναι διστακτικοί απέναντι στο Εργατικό Κόμμα. Πώς σκοπεύει να το επιτύχει; Υιοθετώντας, με τη βοήθεια ενός στρατού επαγγελματιών του πολιτικού μάρκετινγκ, ένα πιο αρχηγικό, αποφασιστικό, ενίοτε και σκληρό προφίλ και μετακινούμενος όλο και περισσότερο προς το Κέντρο (κάποιοι λένε προς τη Δεξιά), ξηλώνοντας τις αριστερές αντιλήψεις – και τους φορείς τους – της περιόδου του Τζέρεμι Κόρμπιν (στον οποίο απαγόρευσε να είναι ξανά υποψήφιος με τους Εργατικούς). Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης ξέρει πολύ καλά ότι αν θέλει να κερδίσει τις εκλογές θα χρειαστεί ένα σημαντικό ποσοστό των παλιών ψηφοφόρων των Τόρις (αλλά και του σκωτσέζικου SNP). Την Τρίτη, αίφνης, επέλεξε τους συντηρητικούς «Τάιμς» (αντί της φιλεργατικής «Γκάρντιαν») για να δώσει συνέντευξη με αφορμή τα τρίτα του γενέθλια στο τιμόνι των Εργατικών.
Ωστόσο, παρά τη δημοσκοπική κούρσα ανόδου (όταν έγινε αρχηγός, το κόμμα του υπολειπόταν 22 μονάδες των Τόρις), πρόσφατες έρευνες καταδεικνύουν ότι όταν οι ψηφοφόροι ερωτώνται τι αντιπροσωπεύουν οι Εργατικοί του Στάρμερ, η πιο συνηθισμένη απάντηση είναι «δεν ξέρω». Παράλληλα, είναι περισσότεροι (28%) εκείνοι που πιστεύουν ότι είναι «κακός» ως ηγέτης, παρά «καλός» (22%). Πολλοί, επίσης, του προσάπτουν απουσία οράματος και σαφούς ιδεολογικού στίγματος και έλλειψη πολιτικής με συνοχή. Εκείνος, όμως, έχει βαλθεί να τους αλλάξει γνώμη.
Πέντε «εθνικές αποστολές» για… μια καλύτερη Βρετανία
Με σύνθημα «Θα χτίσουμε μια καλύτερη Βρετανία» παρουσίασε πρόσφατα τις πέντε «εθνικές αποστολές» που θα αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά του προεκλογικού του προγράμματος το 2024. Επιδιώκοντας να γίνει αρεστός (και) σε ένα πιο δεξιόστροφο ακροατήριο, ο σερ Κιρ θέλει να δείξει ότι θα είναι αμείλικτος σε θέματα όπως ο έλεγχος των συνόρων, η μετανάστευση, η εγκληματικότητα και η εξωτερική πολιτική και, παράλληλα, ότι θα μπορέσει να αποφύγει την ύφεση και να άρει μέρος των οικονομικών βαρών που πιέζουν ασφυκτικά εκατομμύρια πολίτες.
Σύμφωνα με κομματικές πηγές, έχει δώσει εντολή στους σκιώδεις υπουργούς του να «ξεψαχνίσουν» τα προγράμματα προοδευτικών κομμάτων που κέρδισαν εκλογές τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο. Επιπλέον, σχεδιάζει να ταξιδέψει στην Αλβανία (όπου θα συναντηθεί με τον Εντι Ράμα) και τη Γαλλία επιχειρώντας να στείλει το μήνυμα ότι θα έκανε καλύτερη δουλειά από τον Σούνακ στον περιορισμό των ροών μεταναστών που διαπλέουν τη Μάγχη με βάρκες. Είναι αυτές οι κινήσεις αρκετές; Θα δείξει. Οι δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν ότι οι Εργατικοί θα αναδειχθούν πρώτο κόμμα στις εκλογές. Η αυτοδυναμία, όμως, δεν είναι δεδομένη.