«Ασε, ρε φίλε, ήσυχο τον Ανδρέα! Τι σχέση έχεις;». Κάπως έτσι αντέδρασε ο Κώστας Σκανδαλίδης στο Τik Τok την ώρα που ο Αλέξης Τσίπρας σε μια πρόσφατη ομιλία του ανέφερε τον Ανδρέα Παπανδρέου. Το ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ δεν τρολάρισε απλώς τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ. Απηχεί όλο αυτό και μια άποψη και θέαση που έχουν πολλοί για τον Αλέξη Τσίπρα πως όχι απλώς δανείζεται κάτι απ’ το κοστούμι του Ανδρέα ή ακόμη και του Γιώργου, αλλά και κοπιάρει μια σειρά πραγμάτων από την ηχό της φωνής – του πρώτου – μέχρι τις πολιτικές θέσεις ή απόψεις και των δύο.
Η Ιστορία μισεί τα κενά. Το κενό της Κεντροαριστεράς το κάλυψε ο ΣΥΡΙΖΑ ήδη απ’ το 2010-2012, το πρότζεκτ Παπανδρέου όμως είναι κάτι και πέραν της Πολιτικής. Είναι στάση και τρόπος. Οχι, ο Τσίπρας δεν έχει χορέψει ποτέ δημόσια ζεϊμπέκικο, τουλάχιστον φανερά, ούτε έχει δίπλα του Κατσιφάρα ή Λιβάνη. Θα έλεγε κάποιος πως είναι και άλλες οι εποχές. Πολύ περισσότερο δεν υπάρχει πολιτική ομοιότητα στη βάση θέσεων και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη. Επειδή όμως ακριβώς υπήρξε η μεταβολή – αποδόμηση του ΠΑΣΟΚ μετά το Καστελλόριζο, η ίδια η νέα δεξαμενή καθόρισε και τις μετατοπίσεις του ΣΥΡΙΖΑ και του ηγέτη του. Και μπορεί η κλασική ανανεωτική καταβολή του πάλαι ΣΥΝ να έκανε σκληρή κριτική π.χ. στον «λαϊκισμό» του Ανδρέα, ο ΣΥΡΙΖΑ ως νέος χώρος που συνέθεσε πολλά περισσότερα από το το 3% της ανανέωσης, έψαξε και τις νέες εκλεκτικές του συγγένειες.
Ετσι απ’ τα «Ολαντρέου» του Αλ. Τσίπρα πήγαμε σε όσα εκείνους τους ενώνουν σύμφωνα με την ανάγνωση που κάνει μετά το 2015 το περιβάλλον του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ. Και από τον «λαϊκισμό του Ανδρέα», φτάσαμε σε συνθήματα και ρήσεις του που επαναλαμβάνονται ως διδαχές.
«Ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε»
Πιο πρόσφατο είναι το παράδειγμα όπου σε Αργος και Πάτρα ο Αλέξης Τσίπρας κατά τις πρόσφατες περιοδείες του επανέλαβε το «ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε» ή για να το αποδώσουμε επακριβώς από το Αργος ως «η ακρίβεια έχει μετατρέψει την καθημερινότητα σε ένα Γολγοθά, το εισόδημα δεν βγαίνει μετά την τρίτη εβδομάδα του μήνα, το αίσθημα ανασφάλειας και αβεβαιότητας κυριαρχεί για την πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Το διακύβευμα των εκλογών δεν είναι ποιο κόμμα θα κερδίσει, αλλά ποια μέρα θα μας ξημερώσει. Εάν θα συνεχίζουμε να βουλιάζουμε ή θα αλλάξουμε και προϋπόθεση της πολιτικής αλλαγής είναι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ». Φράση του 2009 και του Γιώργου Παπανδρέου (στο Ζάππειο είχε ειπωθεί εμφατικά και στις 27 Μάη του 2009 για την ακρίβεια) που επίσης επαναλήφθηκε απ’ τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ και στην Πάτρα. Για να είμαστε απόλυτα ακριβείς βέβαια, η φράση είχε πρωτοειπωθεί και πριν από τον Γιώργο Παπανδρέου απ’ τον Ραούλ Κάστρο, πέντε χρόνια μετά την αποχώρηση του Φιντέλ απ’ την ηγεσία της Κούβας.
«Να σηκώσουμε τον ήλιο»
Τα παραδείγματα του «κάν ‘το σαν τους Παπανδρέου» δεν σταματούν εδώ, με αναφορές σε ήλιους της αλλαγής όπως στη ΔΕΘ του 2021 όπου ο Τσίπρας είπε τότε «να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω από την Ελλάδα» πυροδοτώντας την ενόχληση του ΠΑΣΟΚ – όπως και τότε πάλι με το σύνθημα Νέα Αρχή που «διαβάστηκε» ως συριζαϊκή αντιγραφή του πασοκικού ρητού του 2015. Στις ΔΕΘ των 2020 και 2021 σχολιάστηκε καυστικά από στελέχη του ΠΑΣΟΚ ακόμη και το πράσινο φόντο του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, τότε ο Παύλος Χρηστίδης είχε μιλήσει για απομιμήσεις ακόμη και στη φωνή του προέδρου που παρέπεμπε στον ιδρυτή του Κινήματος. Ως πολυτασικό κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ από την άλλη βλέπει τις αποχρώσεις σαν απεικόνιση της προοδευτικής πολυσυλλεκτικότητάς του αν και ως κορμό έχει και διατείνεται τον αριστερό του κορμό. Δεν παύει όμως η ενόχληση του ΠΑΣΟΚ ακόμη και σήμερα για τους τρόπους και το ύφος των πραγμάτων που βλέπουν να κυριαρχεί συχνά στις εκφωνήσεις του Αλέξη Τσίπρα. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που είχε γράψει ο Νίκος Παπανδρέου σε άρθρο του στην Οικονομική Επιθεώρηση (2013) πως: «Ο Τσίπρας αντιγράφει συνειδητά τον Ανδρέα – σε πρόσφατη ομιλία του, στο Σύνταγμα, είπε ότι οι σημαντικές στιγμές της σύγχρονης ιστορίας ήταν το 1965 (πτώση Γεωργίου Παπανδρέου), αλλά και η νίκη του ΠΑΣΟΚ το 1981! Ομως, όπως αναφέρει ένας μπλόγκερ για τη μιμητική αυτή προσπάθεια του Τσίπρα να γίνει ο «Ανδρέας της σημερινής εποχής»: «Το εργοστάσιο μόνο έναν έβγαλε!»».
Είναι χαρακτηριστικό πως τον Μάρτη του 2022 ο Νίκος Ανδρουλάκης άφησε ένα επίσης υπονοούμενο τουιτάροντας κατά του Τσίπρα τότε στο θέμα της Ουκρανίας αναφέροντας ότι «η Ελλάδα όχι μόνο ανήκει στους Ελληνες, όπως ανέφερε πρώτος με αυθεντικό τρόπο ο Ανδρέας Παπανδρέου, αλλά επίσης η Ελλάδα και οι Ελληνες ήταν πάντα στην πλευρά της υπεράσπισης του διεθνούς δικαίου και απέναντι σε όσους το παραβιάζουν εις βάρος των λαών», ξεδιπλώνοντας το επιχείρημα του δικού του χώρου και αντικρούοντας τις θέσεις του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ που είχαν ακουστεί στη Βουλή.