Αλλαγές εκ βάθρων στον ελληνικό σιδηρόδρομο, από τα έργα που εκτελούνται στο δίκτυό του έως τη λειτουργία, τη διοίκηση και την εποπτεία του, εισηγείται η τριμελής επιτροπή των εμπειρογνωμόνων που συνέταξε το πόρισμα για τις συνθήκες που οδήγησαν στο πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών.
Το πόρισμα της επιτροπής, πέρα από τις διαπιστώσεις σε σχέση με το δυστύχημα της 28ης Φεβρουαρίου 2023 και τις ευθύνες που επιρρίπτει σε OΣE, ΕΡΓΟΣΕ, Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), Hellenic Train κ.λπ., αναφέρεται και σε κρίσιμα ζητήματα που αφορούν τις διαχρονικές παθογένειες και τη διαλειτουργικότητα των ελληνικών σιδηροδρόμων.
Στο πλαίσιο αυτό, εξέτασε και τη φύση της σχέσης που θα πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στο ελληνικό Δημόσιο και τη Hellenic Train, εισηγούμενη είτε την καταγγελία είτε την επαναδιαπραγμάτευση της μεταξύ τους σύμβασης. Επίσης, αναλύει την προβληματική σχέση που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στον ΟΣΕ και την ΕΡΓΟΣΕ, προτείνοντας ως λύση την επαναφορά της ΕΡΓΟΣΕ στον ΟΣΕ ως αυτοτελούς γενικής διεύθυνσης ή ως θυγατρικής του.
Οσον αφορά τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), εισηγείται τα θέματα ασφαλείας, λόγω της τεχνικής φύσης τους, να αποσπαστούν από αυτήν και να ενταχθούν αυτοτελώς στον ΟΣΕ, είτε να ενταχθούν στον νέο φορέα ασφάλειας που δημιουργήθηκε για όλα τα μέσα μεταφοράς.
Επιλογή διοικήσεων
Για την επιλογή των διοικήσεων του ΟΣΕ, η επιτροπή εισηγείται να εφαρμοστούν οι ακολουθούμενες διεθνείς πρακτικές. Η επιτροπή συστήνει την ετήσια λογοδοσία της διοίκησης του ΟΣΕ στη Βουλή.
Για το ακανθώδες ζήτημα των σιδηροδρομικών έργων-εργολαβιών, προτείνεται να υλοποιούνται με ενιαίες – ίδιες προδιαγραφές παντού, χωρίς κατατμήσεις και με ακριβή εκτίμηση προϋπολογισμού, αξιόπιστο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης και ανάλυση των κινδύνων για παρεκκλίσεις.
Θέσπιση πόθεν έσχες για οποιονδήποτε πραγματοποιεί πιστοποιήσεις έργων.
Παράλληλα, προτείνεται η δημιουργία ενός νέου συστήματος «Διαύγειας» για παρακολούθηση όλων των δημόσιων έργων υποδομής. Για το άμεσο μέλλον και μέχρι να λειτουργήσει το νέο σύστημα τηλεδιοίκησης – φωτοσήμανσης (ETCS) το ερχόμενο φθινόπωρο, η επιτροπή, μεταξύ άλλων, εισηγείται:
- Στα τμήματα του σιδηροδρομικού δικτύου που δεν λειτουργεί σύστημα σηματοδότησης να γίνει πιστοποίηση του συστήματος διαχείρισης κυκλοφορίας από ανεξάρτητο φορέα, ο οποίος θα καθορίσει όλες τις τεχνικές και λειτουργικές παραμέτρους για τη σιδηροδρομική κυκλοφορία.
2Μέχρι να γίνει η πιστοποίηση αυτή, συνιστάται μείωση των ταχυτήτων των επιβατικών και εμπορικών συρμών, μείωση του αριθμού των δρομολογίων των επιβατικών συρμών και ενίσχυση του προσωπικού.
3Η στελέχωση των σταθμών να γίνει με βάση τη σπουδαιότητά τους, ανάλογα με τον αριθμό των συρμών που εξυπηρετούν. «Με δυο σταθμάρχες και δυο κλειδούχους πρέπει να στελεχωθούν όλοι οι σημαντικοί σταθμοί του δικτύου» αναφέρεται στο πόρισμα.
4Να προβλέπεται επικουρικό προσωπικό για περιπτώσεις έκτακτων αναγκών λόγω απρόβλεπτων περιστατικών στην κυκλοφορία (όπως συνέβη την 28η Φεβρουαρίου) που αυξάνουν τον φόρτο εργασίας των σταθμαρχών.
5Να ελέγχεται διαρκώς η σύνθεση και η τήρηση των βαρδιών, όπως και η σωστή εκτέλεση των καθηκόντων του προσωπικού των σταθμών εν ώρα υπηρεσίας.
6Την απαγόρευση εισόδου άσχετων ατόμων στον χώρο των σταθμαρχείων, τουλάχιστον σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Λάρισα.
7Επανεξέταση και ενδεχόμενα αναθεώρηση της διαδικασίας που ακολουθείται για την επιλογή, εκπαίδευση και ανάθεση καθηκόντων σε σταθμάρχες και κλειδούχους.
8Επανέλεγχος σε τακτά χρονικά διαστήματα των δεξιοτήτων των μηχανοδηγών και σταθμαρχών, καθώς και της ψυχοφυσικής τους κατάστασης.
9Ραδιοεπικοινωνία των σταθμαρχών με τους μηχανοδηγούς με πιο αυστηρό, τυποποιημένο και μη επιδεχόμενο παρεκκλίσεις πρωτόκολλο.
10Σύνταξη νέου Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας. Επαναφορά στους προϊσταμένους των αξονικών αμαξοστοιχιών των καθηκόντων ελέγχου ασφαλούς κυκλοφορίας που τους αφαιρέθηκαν το 2019.
11Να επαναλειτουργήσει το δευτεροβάθμιο Κέντρο Παρακολούθησης και Ελέγχου Κυκλοφορίας (ήταν μια επιπλέον ασφαλιστική δικλίδα) που ήλεγχε σε 24ωρη βάση την κυκλοφορία των συρμών σε όλη την Ελλάδα, προλαμβάνοντας ατυχήματα από τυχόν μη τήρηση του κανονισμού από σταθμάρχες και μηχανοδηγούς.
12Να υπάρξει ειδική μέριμνα για τις 1.250 ισόπεδες διαβάσεις. Ο ΟΣΕ να καταγράψει και να αξιολογήσει την υφιστάμενη κατάστασή τους.
