Ακόμα πιο δυσοίωνες αναγγέλλονται οι επόμενες ημέρες στο Σουδάν, καθώς οδεύει προς την εκπνοή της η 72ωρη κατάπαυση πυρός που τέθηκε σε εφαρμογή, κατόπιν αμερικανικών πιέσεων, τα μεσάνυχτα της Δευτέρας.
Παρά τις αρκετές παραβιάσεις της η εκεχειρία επέτρεψε στις ξένες κυβερνήσεις να εντείνουν τις επιχειρήσεις απομάκρυνσης των υπηκόων τους και σε δεκάδες χιλιάδες Σουδανούς καθώς και πολίτες γειτονικών κρατών να εγκαταλείψουν τη χώρα. Μάχες ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές μαίνονταν ήδη, χθες, τόσο στα περίχωρα του Χαρτούμ όσο και στο Ομπντουρμάν και το Μπαχρί, στην άλλη πλευρά του Νείλου.
Μόλις ένα 16% των δομών υγείας λειτουργούν στην πρωτεύουσα σύμφωνα με τον ΠΟΥ, που αναμένει «πολύ περισσότερους» θανάτους στο Σουδάν (από τους τουλάχιστον 459 που μετράει ήδη) εξαιτίας επιδημιών καθώς και της έλλειψης πρόσβασης σε τρόφιμα και νερό. Σε αυτό το κλίμα ήρθαν να προστεθούν οι φήμες περί σχεδίου αποκατάστασης του πρώην δικτάτορα του Σουδάν Ομάρ ελ Μπασίρ στην εξουσία.
Ο πρώην δικτάτορας
Ξεκίνησαν το βράδυ της Τρίτης, όταν ένας πρώην στενός σύμμαχος του Ελ Μπασίρ, που καταζητείται όπως κι εκείνος από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στο Νταρφούρ, ο Αχμεντ Χαρούν, γνωστοποίησε ότι τόσο ο ίδιος όσο και άλλοι πρώην κυβερνητικοί αξιωματούχοι βγήκαν από τη φυλακή Κομπέρ, στο Χαρτούμ, όπου κρατούνταν, και θα φροντίσουν μόνοι τους για την ασφάλειά τους.
«Πού βρίσκεται ο Ομάρ ελ Μπασίρ;» αναρωτιούνταν χθες το πρωί πολλά διεθνή ΜΜΕ, αναφερόμενα στον επί 30ετία δικτάτορα που ανατράπηκε το 2019 από στρατιωτικό πραξικόπημα, έπειτα από μεγάλη λαϊκή εξέγερση, και κρατούνταν έκτοτε στη φυλακή, με μερικά διαλείμματα στο νοσοκομείο, βάσει κατηγοριών σχετιζόμενων με το πραξικόπημα του 1989 που τον έφερε στην εξουσία.
Ο τακτικός στρατός της χώρας ανακοίνωσε χθες πως ο Μπασίρ βρίσκεται υπό αστυνομική κράτηση σε στρατιωτικό νοσοκομείο: μεταφέρθηκε, όπως διευκρίνισε, στο νοσοκομείο προτού ξεσπάσουν οι συγκρούσεις ανάμεσα στον στρατό και την παραστρατιωτική ομάδα Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF), μαζί με 30 ακόμα κρατούμενους, κατόπιν σύστασης του ιατρικού προσωπικού της φυλακής Κομπέρ.
Ανάμεσα στους κρατούμενους που φέρεται να μεταφέρθηκαν είναι και τουλάχιστον πέντε πρώην αξιωματούχοι του Μπασίρ, συμπεριλαμβανομένου του πρώην υπουργού Εσωτερικών και Αμυνας, Αμπντελραχίμ Μοχαμέντ Χουσεΐν, ακόμα ενός καταζητουμένου από το ΔΠΔ της Χάγης.
Σύμφωνα με την αστυνομία, δυνάμεις των RSF εισέβαλαν μεταξύ 21 και 24 Απριλίου σε πέντε συνολικά φυλακές, ανάμεσά τους και η Κομπέρ, απελευθερώνοντας όλους όσοι κρατούνταν εκεί. Οι RSF, όμως, απέρριψαν αυτούς τους ισχυρισμούς, υποστηρίζοντας πως ο ίδιος ο στρατός «εκκένωσε υποχρεωτικά» την Κομπέρ στο πλαίσιο ενός σχεδίου παλινόρθωσης του Μπασίρ στην εξουσία.
Ο στρατηγός «Χεμέτι»
Οι RSF σχηματίστηκαν το 2013, και έχουν τις ρίζες τους στη διαβόητη πολιτοφυλακή Τζαντζαουΐντ που πολέμησε με σκληρότητα τους αντάρτες στο Νταρφούρ, τη δεκαετία του 2000, κατ’ εντολή του Μπασίρ.
Επί δικτατορίας του τελευταίου απέκτησε εξουσία ο επικεφαλής τους, ο στρατηγός Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκάλο, ή «Χεμέτι», στη συνέχεια όμως στράφηκε εναντίον του. Από την άλλη πλευρά, οι υποστηρικτές του Μπασίρ διαθέτουν βαθιές ρίζες στις σουδανικές ένοπλες δυνάμεις, επικεφαλής των οποίων είναι ο πρώην σύμμαχος και νυν εχθρός του Χεμέτι, στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ Μπουρχάν.
Αμφότεροι είχαν επιχειρήσει να παρουσιαστούν ως σύμμαχοι του κινήματος υπέρ της δημοκρατίας, που προσπαθεί να αποκαταστήσει τη μετάβαση προς μια πολιτική διακυβέρνηση. Παρ’ όλα αυτά, ένωσαν τις δυνάμεις τους προκειμένου να ανατρέψουν τους πολιτικούς ηγέτες με πραξικόπημα, πριν από δύο χρόνια.
«Αυτός ο πόλεμος, που πυροδοτήθηκε από το ανατραπέν καθεστώς, θα οδηγήσει τη χώρα στην κατάρρευση» προειδοποίησαν χθες οι Δυνάμεις Ελευθερίας και Αλλαγής (FCC), ο μεγαλύτερος πολιτικός συνασπισμός στη χώρα.
Επιβεβαιώνοντας τον θάνατο και δεύτερου Αμερικανού στο Σουδάν, η Ουάσιγκτον απηύθυνε νέα έκκληση για τήρηση και παράταση της κατάπαυσης πυρός στη χώρα.
