Αναζήτηση
Απροσδόκητες αναταράξεις δημιουργεί στο πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας και στην πορεία προς τις διπλές – βουλευτικές και προεδρικές – εκλογές της 14ης Μαΐου η νέα περιπέτεια υγείας του Ταγίπ Ερντογάν, μόλις 18 ημέρες πριν ανοίξουν οι κάλπες.
Το επεισόδιο έφερε για μία ακόμα φορά στο προσκήνιο τα ερωτήματα αναφορικά με τη φυσική κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο 69χρονος πρόεδρος και επί 20 και πλέον χρόνια απόλυτος κυρίαρχος της χώρας, με αρκετούς αναλυτές να εκτιμούν πως δεν είναι απίθανο η εικόνα αυτή να επιδράσει και στις επιλογές των ψηφοφόρων. Ειδικά δε των αναποφάσιστων, που υπολογίζονται σε αρκετά εκατομμύρια.
Οπως είναι γνωστό, το απόγευμα της Τρίτης, στη διάρκεια τηλεοπτικής του συνέντευξης στο προεδρικό μέγαρο, ο Ερντογάν ουσιαστικά κατέρρευσε, κάτι που έγινε εμφανές τόσο από την αντίδραση του δημοσιογράφου και άλλων παρευρισκομένων – ενδεικτικά, ακούστηκε και η κραυγή «ω, Θεέ μου» – όσο και από την άμεση διακοπή της ζωντανής μετάδοσης.
Μάλιστα, όταν η εικόνα επανήλθε, ύστερα από περίπου είκοσι λεπτά, ο πρόεδρος της Τουρκίας και ηγέτης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) ήταν εμφανώς καταβεβλημένος και μιλούσε με δυσκολία, με αποτέλεσμα να ζητήσει συγγνώμη και η συνέντευξη να ολοκληρωθεί πολύ γρήγορα.
«Θα αναπαυθώ»
Στη συνέχεια, όπως ανακοινώθηκε, ακυρώθηκε ολόκληρο το πρόγραμμά του για χθες και σήμερα, που περιελάμβανε σειρά επισκέψεων και δημόσιων εμφανίσεων. Ανάμεσά τους και τα εγκαίνια της πρώτης μονάδας παραγωγής ατομικής ενέργειας στο Ακουγιου, τα οποία θα παρακολουθήσει με βιντεοσύνδεση. «Θα αναπαυθώ, σύμφωνα με τις συμβουλές των γιατρών μου.
Ο αντιπρόεδρος, Φουάτ Οκτάι, θα με αναπληρώσει σε όσα είχαν προγραμματιστεί για σήμερα» έγραψε ο ίδιος στο Twitter – ενώ και ο αντίπαλός του και υποψήφιος των «6» της αντιπολίτευσης για την προεδρία, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, του έστειλε μήνυμα για περαστικά και του ευχήθηκε ταχεία ανάρρωση.
Οπως είναι προφανές, παρά τον ισχυρισμό των συνεργατών του (όπως του Ιμπραΐμ Καλίν) ότι για όλα ευθύνονται η κούραση και οι «στομαχικές διαταραχές», καθώς και τις διαβεβαιώσεις που δίνονται ότι όλα βαίνουν καλώς, οι πάντες αναμένουν τι θα συμβεί σήμερα προκειμένου να καταλήξουν σε πιο συγκεκριμένα συμπεράσματα και εκτιμήσεις.
Η προσοχή στρέφεται όχι μόνο στο εάν ο Ερντογάν θα επανεμφανιστεί και θα συνεχίσει την προεκλογική εκστρατεία, αλλά και στην εικόνα που θα εμφανίσει προς τα έξω. Και αυτό διότι στην περίπτωση που εμφανιστεί αδύναμος ή «εύθραυστος», πολύ δε περισσότερο εάν η απουσία του από τον δημόσιο βίο παραταθεί, τότε δεν αποκλείεται οι συνειρμοί να πληθύνουν και οι συνέπειες να είναι πολύ πιο σοβαρές, για τον ίδιο και το κόμμα του.
Μόλις προχθές άλλωστε πυροσβέστης της ΕΜΑΚ, ο οποίος παραβρέθηκε στη βράβευση των ξένων διασωστών που βοήθησαν την Τουρκία μετά τους πρόσφατους σεισμούς, αποκάλυψε ένα άλλο περιστατικό που είχε προηγηθεί: ότι στο μέσο της τελετής, που έγινε λίγες ώρες πριν από την τηλεοπτική του κατάρρευση, ο Ερντογάν αποχώρησε, για να αντικατασταθεί από τον αντιπρόεδρό του, προτού επιστρέψει πάλι λίγο αργότερα και πριν τη βράβευση της ελληνικής αντιπροσωπείας.
Τι λένε οι αναλυτές
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα σενάρια για την υγεία του Ερντογάν δεν είναι καινούργια. Από το 2021 το περιοδικό «Foreign Policy», σε σχετική του ανάλυση, διατύπωνε την άποψη πως «υπάρχουν ενδείξεις ότι ενδέχεται να είναι πολύ άρρωστος για να διεκδικήσει την επανεκλογή του το 2023». Η ίδια ανάλυση σημείωνε, ωστόσο, ότι «αυτές οι φήμες επαναλαμβάνονται συχνότερα από άτομα εκτός Τουρκίας ή αρκετά μακρύτερα από τον στενό κύκλο του προέδρου, οπότε οι ισχυρισμοί για τον επερχόμενο θάνατο του Ερντογάν μπορεί να είναι απλώς άσκοπες φλυαρίες».
Το σίγουρο είναι πως ο ίδιος έχει βεβαρυμένο ιστορικό σε αυτόν τον τομέα και αρκετές φορές έχουν δει το φως της δημοσιότητας σχετικές ειδήσεις ή φήμες. Δεν είναι σπάνιο, μάλιστα, οι τουρκικές αρχές να διατάζουν έρευνα και να ασκούν διώξεις σε βάρος κάποιων που «τόλμησαν» να κάνουν έστω και υπαινιγμούς για την υγεία του. Αναμφίβολα, δε, η τρέχουσα πολιτική συγκυρία είναι αυτή που προσδίδει και στις εξελίξεις οι οποίες αφορούν την υγεία του Ερντογάν πολύ μεγαλύτερη σημασία.
Οι ισορροπίες, άλλωστε, είναι εξαιρετικά λεπτές, κάτι που σημαίνει πως ακόμα και μια λεπτομέρεια – πολλώ δε μάλλον μια σοβαρή εξέλιξη που αφορά την υγεία του ενός από τους δύο μονομάχους – μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, Ερντογάν και Κιλιτσντάρογλου εμφανίζονται πρακτικά ισόπαλοι, τόσο στον πρώτο όσο και στον δεύτερο γύρο της 28ης Μαΐου, που κατά πάσα πιθανότητα θα κρίνει και τον νικητή των πιο κρίσιμων εκλογών μετά το 2002. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και σε επίπεδο κομμάτων, με τη Λαϊκή Συμμαχία του ΑΚΡ με το ακροδεξιό εθνικιστικό MHΡ και την Εθνική Συμμαχία των «6» της αντιπολίτευσης να συγκεντρώνουν περίπου τα ίδια ποσοστά.
Την ίδια στιγμή, ουδείς μπορεί να αποκλείσει και το – τραβηγμένο, είναι αλήθεια – σενάριο μιας «μπλόφας» εκ μέρους του επιτελείου του Ερντογάν. Με σκοπό να μετατοπιστεί το ενδιαφέρον από τα πραγματικά προβλήματα και ο ίδιος να εμφανιστεί ξανά δυνατός και αποφασισμένος, μεταφέροντας το μήνυμα ότι τίποτε δεν τον σταματά…
Εάν ο πρόεδρος βγει εκτός μάχης
Το άρθρο 106 του συντάγματος της Τουρκίας προβλέπει ότι τα καθήκοντα του προέδρου, στην περίπτωση που αυτός πεθάνει ή είναι αδύνατο να ασκήσει τα καθήκοντά του, αναλαμβάνει να ασκήσει ο αντιπρόεδρος της χώρας – σήμερα, ο Φουάτ Οκτάι.
Ταυτόχρονα, προκηρύσσονται εκλογές, οι οποίες πρέπει να διεξαχθούν μέσα σε διάστημα 45 ημερών. Εάν ο Ταγίπ Ερντογάν τεθεί εκτός μάχης τώρα, δεν αποκλείεται η διαδικασία να συνεχιστεί κανονικά, με άλλον υποψήφιο εκ μέρους του ΑΚΡ (όπως ο Σουλεϊμάν Σοϊλού ή ο Χουλουσί Ακάρ) – ή, εναλλακτικά, να δοθεί παράταση λίγων εβδομάδων.
