Οσο πιο κοντά φτάνουμε στις κάλπες, δεν είναι μόνο τα προγράμματα των κομμάτων που παίζουν ρόλο. Για την ακρίβεια, όλο και περισσότερο οι προεκλογικές καμπάνιες των επιτελείων αρχίζουν και επικεντρώνονται στους επικεφαλής.

Υπό μία έννοια, λογικό: οι πρόεδροι και οι γενικοί γραμματείς προβάλλονται ως υποψήφιοι πρωθυπουργοί, ως αξιόπιστοι σύμμαχοι ή ως αξιόπιστη αντιπολίτευση για την επόμενη μέρα – και υπό αυτή την έννοια, σηκώνουν στις πλάτες τους το βάρος της ευθύνης, αλλά και της επικοινωνίας.

Οι επικεφαλής εκτίθενται περισσότερο από όλους μπροστά στην κάλπη. Και σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που έμαθε τα χρόνια της Μεταπολίτευσης να ψηφίζει πρόσωπα και όχι κόμματα, η αναζήτηση του επόμενου ηγέτη είναι διαρκής.

Αυτές οι εκλογές είναι βέβαια ιδιαίτερες. Η απλή αναλογική, αλλά και ο τρόπος που εξελίσσεται η συζήτηση για τις μετεκλογικές συνεργασίες, έχει ανοίξει ένα «παράθυρο» ώστε ο αρχηγός του πρώτου κόμματος, όποιο από τα δύο επικρατέστερα κι αν είναι, να μη βρεθεί τελικά στη θέση του πρωθυπουργού.

Αρα αυτή τη φορά, οι επικεφαλής διεξάγουν μια διπλή, ιδιότυπη καμπάνια – παράλληλα με το προμοτάρισμα του κόμματός τους προμοτάρουν και τους εαυτούς τους, θέτοντας ξεκάθαρη επιλογή στους πολίτες για το πρόσωπο του επόμενου πρωθυπουργού, έτσι ώστε η ψήφος τους να μετρηθεί και ως ψήφος εμπιστοσύνης στους ίδιους. Το ίδιο συμβαίνει και στην ελάσσονα αντιπολίτευση, οι επικεφαλής της οποίας «χτυπούν» τα πρόσωπα των αντιπάλων τους για να πλήξουν τόσο την κυβέρνηση όσο και την αξιωματική αντιπολίτευση, διεκδικώντας μερίδιο της ψήφου.

Κάθε επικεφαλής «παίζει» με τα θετικά της παρουσίας του, με τα σημεία που μετρούν καλά στις ποιοτικές έρευνες, με τις ευχέρειες που έχει καλλιεργήσει κατά την πορεία του στον δημόσιο βίο. Δεν μπορούν να αποφύγουν τα προβλήματα και τις αδυναμίες, προσωπικές ή προγραμματικές – το ζήτημα είναι στο τέλος η πλάστιγγα να είναι ισορροπημένη. Ή, ακόμα καλύτερα, να γέρνει προς το μέρος τους.

Κυριάκος Μητσοτάκης

Συν

Το προφίλ του Μητσοτάκη ταιριάζει στη μεσαία τάξη: έχει περάσει ως εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα, έχει κυβερνήσει με τη λογική του μάνατζερ (ακόμα και αν δεν του «βγήκε» σε μια σειρά από υποθέσεις) και κατεβαίνει στις ερχόμενες εκλογές υποσχόμενος πως θα βελτιώσει το ίδιο μοντέλο που εφάρμοσε. Εχει ευκολία στα ανοίγματα στο προοδευτικό Κέντρο, στα οποία είναι συστηματικός από τη στιγμή που εξελέγη πρόεδρος της ΝΔ.

Επικοινωνιακά, έχει καταφέρει να έχει ένα ξεκάθαρο αφήγημα στον δρόμο προς την κάλπη, ταυτίζοντας τη σταθερότητα με την αυτοδυναμία της ΝΔ. Παίζει το χαρτί της αξιοπιστίας, με το σύνθημα «το είπαμε, το κάναμε» και στοχεύει σε κάθε κοινό που μπορεί να βελτιώσει τις εκλογικές επιδόσεις του στοχευμένα – αυτό επιχειρεί να κάνει με τις γυναίκες, υποσχόμενος περισσότερες εκπροσώπους τους στο επόμενο υπουργικό συμβούλιο.

Πλην

Η σοβαρότητα του επικοινωνιακού του προφίλ έχει απήχηση από μια ηλικία και άνω. Για τις γενιές της κρίσης, που ζουν διαμορφωτικά τη δεκαετία της κρίσης, την πανδημία και τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, ο Μητσοτάκης έχει προφίλ boomer, με όλα τα θέματα που προκύπτουν από αυτό και χωρίς τις χιουμοριστικές συνυποδηλώσεις – παρά τις φιλότιμες προσπάθειες στο TikTok.

Αυτό στην πράξη δείχνει τις περιγραφές των δημοσκοπήσεων, που περιγράφουν έναν κατακερματισμό απόψεων και προτιμήσεων για τους πολίτες κάτω των σαράντα, χωρίς καθαρές τάσεις και σίγουρα χωρίς η απερχόμενη κυβέρνηση να κερδίζει τη μερίδα του λέοντος. Και μπορεί αυτός ο διαχωρισμός να μη δυσκολεύει δημοσκοπικά τη δημοφιλία του και το ποσοστό της ΝΔ, οι ισορροπίες ωστόσο θα μπορούσαν να αλλάξουν αν οι νεότερες ηλικίες εμφανίζονταν μαζικά στην κάλπη της απλής αναλογικής.

Αλέξης Τσίπρας

Συν

Το μεγαλύτερο ατού του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα είναι η προσωπική ευκολία που έχει στην επικοινωνία. Και αυτό το αξιοποιούν στην Κουμουνδούρου όσο περισσότερο μπορούν: έχουν χτίσει μια προεκλογική καμπάνια που έχει στηριχθεί στην προσωπικότητά του, στην επαφή που έχει αποκτήσει με τη βάση του κόμματός του.

«Παίζουν» με τις εμφανίσεις του Τσίπρα σε δημόσιους χώρους, έβγαλαν καμπάνια με τον «bro-εδρο» και τη νεολαία για να αγκαλιάσουν την ηλικιακή απόσταση με τις νεότερες γενιές, που ανεβαίνουν κάθε μέρα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και τις συζητήσεις του στον δρόμο, ακόμα και με επικοινωνιακές «γκάφες» που αξιοποιούνται τεχνηέντως.

Ο ίδιος ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αναλαμβάνει ενίοτε να «στρώνει» και όσα προβλήματα δημιουργούνται από δηλώσεις στελεχών του, γιατί έχει ταυτιστεί με την πορεία του κόμματός του – αποτελεί την πιο αναγνωρίσιμη φιγούρα του.

Πλην

Ο,τι κερδίζει ο Τσίπρας με την επικοινωνιακή του ευχέρεια, το χάνει όταν η κουβέντα φτάνει στο 2015 και στην παρακαταθήκη εκείνης της περιόδου, για την οποία ποτέ δεν υπήρξε μια ευρεία αποτίμηση.

Η πρότερη εμπειρία της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, επειδή ακριβώς ταυτίζεται με το πρόσωπο του πρώην πρωθυπουργού, δημιουργεί ένα έλλειμμα εμπιστοσύνης σε ένα συγκεκριμένο κοινό που είχε αντιδράσει έντονα στους χειρισμούς του πρώτου εξαμήνου – που, σύμφωνα με εκτιμήσεις των δημοσκόπων και των πολιτικών αναλυτών, είναι απαραίτητο για να «σπάσει» το λεγόμενο «αντι-ΣΥΡΙΖΑ» μέτωπο και να μπορέσει να κερδίσει τις επόμενες εκλογές.

Το «σχέδιο Δήμητρα» του Γιάνη Βαρουφάκη λειτούργησε επικοινωνιακά ως υπενθύμιση εκείνης της περιόδου, «μουντζουρώνοντας» και το αφήγημα Τσίπρα για το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ μετά τις εκλογές για τον σχηματισμό προοδευτικής συγκυβέρνησης, με συνεργασία ή ανοχή του ΜέΡΑ25.

Νίκος Ανδρουλάκης

Συν

Ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει αποδείξει, ξανά και ξανά, σε εσωκομματικές διαδικασίες (με κορύφωση τις τελευταίες εκλογές για την ανάδειξη της ηγεσίας του κόμματος) πως είναι οργανωτικός και μεθοδικός. Αυτή η παράδοση, στο κυνήγι της ψήφου πόρτα πόρτα και περιφέρεια περιφέρεια, φάνηκε και στις τελευταίες εμφανίσεις του σε Αγρίνιο και Ιωάννινα, στις οποίες στη Χαριλάου Τρικούπη βλέπουν τις «πραγματικές δημοσκοπήσεις», σημειώνοντας πως στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ ανέκαθεν ταίριαζε ο ρόλος του αουτσάιντερ.

Ο Ανδρουλάκης έχει αρκετά χρόνια την ευρωπαϊκή εμπειρία, πράγμα που, όπως εξηγούν οι συνομιλητές του, έχει προσφέρει μια ευρεία αντίληψη των θεμάτων που έχουν φτάσει έως τις Βρυξέλλες και των ισορροπιών στο εξωτερικό. Παράλληλα, ωστόσο, το προφίλ του έχει μεγάλη απήχηση στην περιφέρεια, γεγονός που αποδίδεται και στο ότι δεν απέβαλε τα κρητικά χαρακτηριστικά του.

Πλην

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ μετράει μόλις ενάμιση χρόνο στο τιμόνι του κόμματός του και είναι εκπρόσωπος μιας γενιάς του ΠΑΣΟΚ που μόλις τώρα αρχίζει να αναδεικνύεται σε ανώτατες κομματικές θέσεις.

Ως μεγαλύτερη αδυναμία του μετράται η έλλειψη εμπειρίας στη διαχείριση της εικόνας του ως προσώπου της κεντρικής πολιτικής σκηνής: αφενός, γιατί μόλις πρόσφατα μπήκε στον χάρτη των πιο αναγνωρίσιμων πολιτικών προσώπων και αφετέρου γιατί οι όροι και οι προϋποθέσεις του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ για τη συμμετοχή του σε όποια πιθανή μετεκλογική συνεργασία «αξιοποιούνται» επικοινωνιακά και από τους αντιπάλους, τους οποίους ο Ανδρουλάκης κατηγορεί για fake news και μυθομανία.

Παράλληλα, ο Ανδρουλάκης έχει τη διαχρονική δυσκολία που «κουβαλάει» εδώ και δώδεκα χρόνια κάθε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – όλοι, όπως και ο σημερινός, προσπαθούν να φέρουν «τούμπα» την εικόνα του ΠΑΣΟΚ ως «διαχειριστή της λιτότητας» και να αναδείξουν τα «ωραία χρόνια».

Δηµήτρης Κουτσούµπας

Συν

Ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ έχει καταφέρει κάτι που δεν είναι εύκολο για κανέναν από τους πολιτικούς αρχηγούς: έχει γίνει viral φιγούρα στο Διαδίκτυο. Οι ατάκες του από το βήμα της Βουλής, τα ποιήματα για τη Λιβαδειά, τα «αυτοί είστε» και τα «πού τα βρήκατε αυτά τα φιντάνια» έχουν συμβάλει στην προσωπική δημοφιλία του Δημήτρη Κουτσούμπα, στον οποίο πιστώνεται πως ποτέ δεν είπε ψέματα και δεν προσποιήθηκε κάτι που δεν ήταν.

Σύμφωνα με έμπειρους αναλυτές, στην εικόνα του συνέβαλε η συνέπειά του, η οποία επιβραβεύεται επιτρέποντας στον Περισσό να διατηρεί τις δυνάμεις του σταθερές. Το άνοιγμά του σε νεαρότερα κοινά φαίνεται και από το βάρος που δίνει στην ΚΝΕ, αλλά και στον πολιτισμό, που προσφέρει στο ΚΚΕ μια ευρύτερη ομπρέλα επιρροής, ακόμα κι αν αυτό δεν έχει ανταπόκριση στην κάλπη.

Πλην

Παρότι ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, ως πρόσωπο, έχει κερδίσει μια θέση στην καρδιά των χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο βαθμός του «πέφτει» όταν μιλάει δεσμευμένος από τις θέσεις του κόμματός του, ειδικά όταν αυτές αφορούν την κοινοβουλευτική στάση του για μια σειρά από κοινωνικά ζητήματα, όπως ο γάμος και η τεκνοθεσία των ομόφυλων ζευγαριών, αλλά και για το περιβάλλον.

Οι απαντήσεις που έδωσε ο Δημήτρης Κουτσούμπας και διαχρονικά το ΚΚΕ δεν φαίνεται να κάλυψαν όσους, με βάση όσα γράφτηκαν στα σόσιαλ μίντια, θα περίμεναν η μοντέρνα επικοινωνιακή οπτική να αποτυπωθεί και σε πιο προωθημένες θέσεις του κόμματος. Παράλληλα, παρότι η συνέπεια στις θέσεις επαινείται, το «όχι» που έχει καταγραφεί στη συλλογική συνείδηση ως διαρκές (και αφορά τη συμμετοχή σε κυβερνητικά σχήματα) δεν ταιριάζει σε όλο το προοδευτικό ακροατήριο.