Μπορεί μία ήττα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να φέρει μία ριζική αλλαγή στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας; Και αυτή τι θα αφορά τελικά;
Το ερώτημα δεν τίθεται μόνο στην Ελλάδα, που η εξωτερική πολιτική τα τελευταία χρόνια και δη από την διπλή κρίση του 2020 μέχρι και σήμερα έχει γίνει τουρκοκεντρική, αλλά και από τα διεθνή ΜΜΕ.
«Ο τούρκος πρόεδρος έμεινε χωρίς εχθρούς, κάτι που δεν τον βολεύει»
Με τον Economist να σημειώνει ότι «η μαγεία του Ερντογάν δεν περνάει πλέον» σημειώνοντας μάλιστα τις δημοσκοπήσεις που δίνουν προβάδισμα στον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου που ηγείται της συμμαχίας υπό το CHP των κεμαλιστών.
Η διεθνής κοινότητα δεν έχει «ξεχάσει» και το μπλόκο του Ερντογάν σε Σουηδία και Φινλανδία, για το ΝΑΤΟ.
Ιστορικό χαμηλό
Όπως σημειώνει και ο Economist «οι σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ και την Αμερική βρίσκονται αναμφισβήτητα στο χειρότερο σημείο των τελευταίων δεκαετιών. Τα σημεία ανάφλεξης περιλαμβάνουν την αγορά ενός συστήματος αεράμυνας S-400 από τη Ρωσία, ένοπλες επιθέσεις εναντίον Κούρδων ανταρτών που υποστηρίζονται από την Αμερική στη Συρία, κατηγορίες για αμερικανική υποστήριξη στο πραξικόπημα του 2016 και διαμάχες για τα θαλάσσια σύνορα με Κύπρο και Ελλάδα. Οι εντάσεις σίγουρα θα υποχωρούσαν υπό μια κυβέρνηση της αντιπολίτευσης. Ωστόσο, αναλυτές, διπλωμάτες και στελέχη της αντιπολίτευσης απορρίπτουν την ιδέα ότι η ανατροπή του Ερντογάν θα οδηγούσε σε μια ριζική αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής».
Σύμφωνα με τα όσα υπόσχεται η αντιπολίτευση εφόσον κερδίσει η εξωτερική πολιτική θα ασκείται από έμπειρους διπλωμάτες και διαβεβαιώνει ότι θα άρει τις αντιρρήσεις για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Ωστόσο για τον Economist ακόμα και έτσι μία κυβέρνηση Κιλιτσντάρογλου δεν θα αποστεί εύκολα τις θέσεις Ερντογάν συνολικά στην εξωτερική πολιτική.
Επιφυλάξεις
Την ίδια στιγμή η προεκλογική περίοδος και η δυσπιστία που δημιούργησαν τα τρία και πλέον χρόνια διαρκούς κρίσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις δείχνει να επιβάλλει επιφυλάξεις και στην Αθήνα που όσο προχωρά προς τις εκλογές τις εκφράζει όλο και πιο έντονα.
Με τον τούρκο ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου να κάνει το πρώτο βήμα και να επιβεβαιώνει στις δηλώσεις του ότι το κλίμα άλλαξε αλλά όχι και οι θέσεις της Άγκυρας όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά και τις διεκδικήσεις της προς την Αθήνα, σημειώνοντας – παρ’ όλα αυτά – ότι πρέπει να γίνουν διαπραγματεύσεις για λύσεις προκειμένου να μην χαθεί το μομέντουμ της διπλωματίας των σεισμών, και η κυβέρνηση έδειξε ότι δεν περιμένει θεαματικά αποτελέσματα.
Η προεκλογική περίοδος και η δυσπιστία
«Είμαι πολύ επιφυλακτικός για την αλλαγή στάσης που κάποιοι ισχυρίζονται ότι έχει λάβει χώρα στην Τουρκία. Υπάρχει όντως μια αποκλιμάκωση, πρέπει να την αναγνωρίσουμε. Και εμείς πάντα θα ανταποδίδουμε τα βήματα καλής θέλησης.
»Υπήρξε μια προσέγγιση μεταξύ των λαών μετά τους σεισμούς, συγκινητική. Παίξαμε και εμείς το ρόλο μας γιατί βοηθήσαμε αμέσως. Όχι μόνο εμείς, όλοι. Ως κράτος, όλη η ελληνική κοινωνία.
»Αλλά, από εκεί και πέρα, μετά τις εκλογές δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι η Τουρκία δεν θα επανέλθει στη λογική της «γαλάζιας πατρίδας», η οποία επί της ουσίας αμφισβητεί ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα» ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης (Alpha).
Σε καλύτερο σημείο από ότι παλιότερα παραδέχτηκε ότι βρίσκονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ο Υπουργός Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος (Φόρουμ Δελφών) για να προσθέσει ωστόσο ότι δεν πιστεύει πως μακροπρόθεσμα οι στρατηγικοί στόχοι της Τουρκίας στην περιοχή θα αλλάξουν.
Αναζητώντας μία ευκαιρία διαλόγου
Στη μία διαφορά Ελλάδας – Τουρκίας, την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ επέμεινε και ο ΥΠΕΞ, Νίκος Δένδιας σημειώνοντας ότι η Αθήνα είναι έτοιμη να προσέλθει ανά πάσα στιγμή στο διάλογο «υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι από την άλλη πλευρά δεν θα υπάρχουν προκλήσεις που τον υπονομεύουν» (Ελεύθερος Τύπος).
Ο Δένδιας εξέφρασε την ελπίδα ότι «το επόμενο διάστημα οι «προεκλογικοί πειρασμοί» δεν θα επιτρέψουν την διατάραξη αυτού του θετικού κλίματος που θα μπορούσε να αποτελέσει μία καλή αφετηρία για ουσιαστικό και ειλικρινή διάλογο μετά τις εκλογές στις δύο χώρες».
Σημείωσε ωστόσο και αυτός με τη σειρά του ότι η Ελλάδα δεν είναι αφελής «έχουμε και πλήρη επίγνωση ότι η Τουρκία αυτήν τη στιγμή δεν δείχνει να έχει αποστεί των πάγιων θέσεών της».
Η επόμενη των εκλογών σε Αθήνα και Άγκυρα είναι για πολλούς αυτή που θα δείξει τις προθέσεις και των δύο πλευρών. Χωρίς ωστόσο ελπίδες για θεαματικές αλλαγές. Με την προσδοκία οι εντάσεις να παραμείνουν τουλάχιστον σε χαμηλό επίπεδο.
