Εντονη ανησυχία προκαλεί το ενδεχόμενο να μην είναι δίκαιες και ελεύθερες οι τουρκικές εκλογές της 14ης Μαΐου ειδικά μετά την προειδοποίηση του αρχηγού της αντιπολίτευσης, Κιλιτσντάρογλου, ότι ο Ερντογάν ετοιμάζεται να παρέμβει στην εκλογική διαδικασία διασπείροντας βίντεο χειραγωγημένα μέσω τεχνητής νοημοσύνης, δηλώνει στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο πολιτικός αναλυτής στο ινστιτούτο Brookings Κεμάλ Κιριστζί.
«Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου προειδοποίησε ότι το γραφείο επικοινωνίας του Ερντογάν τις τελευταίες δέκα ημέρες πριν από τις εκλογές θα διασπείρει πολλά βίντεο προκειμένου να αποτρέψει τους ψηφοφόρους να ψηφίσουν την αντιπολίτευση. Πριν από μερικές ημέρες ο υπουργός Εσωτερικών, Σοϊλού, είπε ότι αν νικήσει η αντιπολίτευση θα πρόκειται για πολιτικό πραξικόπημα. Η κατάσταση προκαλεί φόβο και ανησυχία, και αναλυτές στην Τουρκία εκτιμούν ότι ο Ερντογάν δεν θα δεχθεί νίκη Κιλιτσντάρογλου. Η γενική συναίνεση είναι ότι αν η διαφορά είναι μικρή ο Ερντογάν θα θολώσει τα νερά μη δεχόμενος το αποτέλεσμα, επαναλαμβάνοντας ό,τι έκανε το 2009 στις εκλογές της Κωνσταντινούπολης, όπου υποστήριξε πως υπήρξαν παρατυπίες, παρότι έπειτα τις έχασε. Οι δημοσκοπήσεις έχουν αρχίσει να δείχνουν μια σταθερή τάση υπέρ του Κιλιτσντάρολγου, παρότι δεν τον τοποθετούν με αποφασιστική διαφορά μπροστά από τον Ερντογάν. Η αντιπολίτευση χρειάζεται να κερδίσει με καθαρή διαφορά, πάνω από 3%, για να μην προκαλέσει πρόβλημα με το εκλογικό αποτέλεσμα ο Ερντογάν» επεξηγεί ο αναλυτής.
Το τέλος του Ερντογάν;
«Πρόσφατα ο Κιλιτσντάρογλου είχε σημαντική συμμετοχή σε συγκέντρωση του κόμματός του σε μια σημαντική βιομηχανική πόλη της Νότιας Ανατολίας, όπου πάνω από 90% των κατοίκων είναι υποστηρικτές του κόμματος του Ερντογάν. Αναλυτές την ερμήνευσαν ότι δείχνει πως η εποχή του Ερντογάν φτάνει στο τέλος της. Εκεί ο Κιλιτσντάρογλου έθεσε το θέμα παρέμβασης στην εκλογική διαδικασία από τον Ερντογάν με διασπορά βίντεο, τα οποία έχουν δημιουργηθεί μέσω τεχνητής νοημοσύνης, προκειμένου να θέσει την αντιπολίτευση σε δύσκολη θέση. Παρόμοια βίντεο, σύμφωνα με ανάλυση τούρκου ειδικού, είχαν κυκλοφορήσει από Ρώσους στην προεκλογική περίοδο του 2016 στις ΗΠΑ.
Μάλιστα στην ανάλυσή του δίνει το παράδειγμα ενός τέτοιου βίντεο με τη Χίλαρι Κλίντον να κάνει γκριμάτσες καθώς μαύροι πελάτες εισέρχονται στο εστιατόριο όπου βρίσκεται. Πριν από τρεις εβδομάδες ένα πρώην μέλος των τουρκικών υπηρεσιών πληροφορικής έγραψε ένα άρθρο για τις παρεμβάσεις αυτές, κάνοντας αναφορά στη Ρωσία». Υπάρχουν στοιχεία για παρέμβαση της Ρωσίας στις εκλογές; τον ρωτάμε. «Δεν γνωρίζω, αλλά η Ρωσία έχει δώσει παράταση στις πληρωμές της Τουρκίας για το ρωσικό αέριο που εισάγει. Επιπλέον, τους τελευταίους μήνες έχουν εισέλθει στην Τουρκία ρωσικά κεφάλαια ύψους 15 δισ. δολαρίων, μέρος των οποίων είναι για την κατασκευή της μονάδας παραγωγής πυρηνικής ενέργειας» επεξηγεί.
«Η αντιπολίτευση λαμβάνει μέτρα για να διασφαλίσει ότι η κάλπη θα είναι αδιάβλητη. Επίσης λαμβάνουν μέτρα για την καταμέτρηση ψήφων, αλλά υπάρχουν προκλήσεις. Σύμφωνα με νέο νόμο δίνεται η δυνατότητα τα μέλη στα εκλογικά συμβούλια των εκλογικών κέντρων, που προέρχονται από το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο, τα οποία κανονικά θα έπρεπε να είναι υψηλά ιστάμενοι δικαστές, να αντικατασταθούν από νεότερους, οι οποίοι είναι κυρίως υπό την επιρροή του Ερντογάν. Επίσης, η νέα νομοθεσία λέει ότι στα εκλογικά συμβούλια μπορούν να συμμετέχουν μόνο εκπρόσωποι από πολιτικά κόμματα που συγκέντρωσαν τις περισσότερες ψήφους στις προηγούμενες εκλογές, στερώντας αυτή τη δυνατότητα στο κουρδικό κόμμα, λόγω μιας εκκρεμότητας, κάτι που είναι κρίσιμο στη Νοτιοανατολική Τουρκία όπου το κουρδικό κόμμα λαμβάνει τις περισσότερες ψήφους. Οι αντιπρόσωποί τους δεν θα είναι παρόντες στα εκλογικά κέντρα. Υπάρχουν κίνδυνοι και προκλήσεις σχετικά με το πόσο δίκαιος και ελεύθερος θα είναι ο ανταγωνισμός στις εκλογές» τονίζει.
Οι προκλήσεις
Τον ρωτάμε για την επιστροφή του Ερντογάν στη ρητορική των προκλήσεων. «Επιστρέφει, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Αντί να τείνει το δάχτυλο σε συγκεκριμένους εχθρούς μιλάει για εξωτερικές απειλές. Οι ΗΠΑ είναι μία από αυτές, μέσω του υπουργού Εσωτερικών με ανοιχτό τρόπο και μέσω του Ερντογάν με πιο έμμεσο. Ο Κιλιτσντάρογλου έκανε ένα βίντεο από την κουζίνα του, όπως συνήθως κάνει, για το παλαιό αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, ότι θα το μετατρέψει, αν κερδίσει, σε κέντρο εξερεύνησης του Διαστήματος, και κάνει αναφορά στους τούρκους επιστήμονες στις ΗΠΑ που δουλεύουν σε NASA κ.λπ.
Ο Ερντογάν «απάντησε» ότι ο Κιλιτσντάρογλου έχει την πρόθεση να φέρει ανθρώπους της CIA. Υπάρχουν δύο βίντεο της προεκλογικής εκστρατείας, που είναι δημοφιλή στην Τουρκία. Ενα αισιόδοξο με τον Κιλιτσντάρογλου να δίνει το μήνυμα «ας πάμε στις εκλογές, ας ψηφίσουμε και ας απαλλαγούμε από την κυβέρνηση». Το άλλο με τον Ερντογάν είναι στρατιωτικό, είναι για τανκς, για το νέο πολεμικό πλοίο, για το υπερπλάνο, που κατασκευάζεται, για το ηλεκτρικό αυτοκίνητο του Ερντογάν. Το βίντεο του Κιλιτσντάρογλου είναι θετικό, του Ερντογάν μιλάει για απειλές, για την ανάγκη στρατιωτικής ασφάλειας» λέει ο πολιτικός αναλυτής, μεταφέροντάς μας στο προεκλογικό κλίμα της Τουρκίας. «Επανέρχεται η επιθετική ρητορική, η χώρα είναι διχασμένη, αλλά υπάρχουν 10%-15% αναποφάσιστων. Μέρος αυτών είναι εθνικιστές που βρίσκονται πιο κοντά στην Ακσενέρ, αλλά δεν είναι ευχαριστημένοι με τον Κιλιτσντάρογλου και τη στήριξή του από το κουρδικό κόμμα. Με τέτοια βίντεο ο Ερντογάν προσπαθεί να τους προσεγγίσει. Εκτός από τον Ερντογάν και τον Κιλιτσντάρογλου υπάρχουν δύο ακόμα υποψήφιοι για τις προεδρικές εκλογές, οι οποίοι «παίρνουν» ψήφους από τον Κιλιτσντάρογλου και όχι από τον Ερντογάν. Ο πολιτικός κρατούμενος Ντεμιρτάς πόσταρε στο Twitter μια φωτογραφία της κάλπης με τέσσερις υποψηφίους: τον Ερντογάν, τον Κιλιτσντάρογλου, αλλά αντικατέστησε τους άλλους δύο με φωτογραφία του Ερντογάν, δείχνοντας ότι αν δεν ψηφίσει κανείς τον αρχηγό της αντιπολίτευσης ψηφίζει τον Ερντογάν».
Για τον δεύτερο γύρο ο Κεμάλ Κιριστζί λέει ότι «οι δύο επιπλέον υποψήφιοι αυξάνουν την πιθανότητα να υπάρξει δεύτερος γύρος, και αναλυτές λένε ότι αν υπάρξει θα βοηθήσει τον Ερντογάν, διότι στο διάστημα των δύο εβδομάδων που μεσολαβούν θα αυξήσει τις εντάσεις και τη ρητορική των απειλών, και μπορεί, αν κερδίσει τις κοινοβουλευτικές εκλογές η συμμαχία του, να υποστηρίξει «μη διχάσετε την κυβέρνηση, μην ψηφίσετε τον Κιλιτσντάρολγου για πρόεδρο διότι η διακυβέρνηση θα παγώσει»».
