Αναζήτηση
Το 2010, αναμετρήθηκε με τον ρόλο της Εκάβης στις κλασικότροπες «Τρωάδες» που παρουσίασε ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. Τώρα, η Λυδία Κονιόρδου ετοιμάζεται να υποδυθεί τη βασίλισσα των Τρώων σε μια σύγχρονη απόδοσή της, στην παράσταση «Troy Too» που ανεβαίνει από την καλλιτεχνική ομάδα Persona σε σκηνοθεσία Αύρας Σιδηροπούλου στο Here Arts Center της Νέας Υόρκης από τις 11 έως τις 24 Μαΐου.
Το έργο της Αμερικανίδας Κάρεν Μάλπιντ, γραμμένο το 2020, είναι ένας διάλογος με τις «Τρωάδες» και τον Ευριπίδη, μια υπερβατική τραγωδία του πένθους, της οργής και της αξιοπρέπειας του θρήνου.
«Η συγκεκριμένη Εκάβη αντλεί έμπνευση και κάποιους στίχους από το αρχαίο πρωτότυπο, αλλά είναι και μια σύγχρονη μάρτυρας όσων καταστροφών συμβαίνουν στον τωρινό κόσμο μας, αντίστοιχων με αυτές της Τροίας. Οπως και η Εκάβη του Ευριπίδη βιώνει την απώλεια, μοιρολογεί, σκέφτεται και φιλοσοφεί υπερβαίνοντας τον πόνο.
Υπηρετεί τελικά τη ζωή, επιβιώνοντας για να αφηγηθεί την ιστορία στους επομένους», αναφέρει η Λυδία Κονιόρδου μιλώντας στο «Νσυν».
«Η σκηνοθέτις μού ζήτησε να αντλήσω έμπνευση από τους άστεγους που η παρουσία τους εδώ, στη μεγάλη αυτή πόλη της Νέας Υόρκης, είναι χαρακτηριστική. Καθεμία άστεγη γυναίκα μπορεί να έχει μια συγκλονιστική ιστορία να μας αφηγηθεί αν δεν την προσπεράσουμε βιαστικά.
Ετσι και η Εκάβη που μου ζητήθηκε, είναι μια γυναίκα που εκτός από την προσωπική της ιστορία συνδέεται, όπως και στο αρχαίο δράμα, με ό,τι συμβαίνει στους ανθρώπους γύρω της, τα εκφράζει με ποιητικό λόγο μέσα από την αρχαία πηγή των στίχων του Ευριπίδη.
Συνδέει την αρχαία και διαχρονική εμπειρία της απώλειας με τη σημερινή έκφραση μέσα από τα παραδοσιακά ελληνικά μοιρολόγια μέχρι τα μπλουζ και γκόσπελ», συμπληρώνει η τραγωδός.
Σύγχρονα προβλήματα
Αντλώντας στοιχεία από την αρχαία τραγωδία και προωθώντας ένα άκρως πολιτικό μήνυμα ειρήνης και συμπερίληψης, το έργο εστιάζει σε σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα.
«Το έργο συνδυάζει τις εμπειρίες από το Black Lives Matter, την πανδημία και την καταστροφή του περιβάλλοντος. Στο έργο επαναλαμβάνεται η φράση “Ι can’t breathe / δεν μπορώ να αναπνεύσω”.
Αφορμή είναι αυτό που έλεγε ο Φλόιντ πριν πεθάνει από ασφυξία από το πόδι του αστυνομικού. Ταυτόχρονα το “I can’t breathe” το έλεγαν και όσοι πέθαιναν αβοήθητοι στα σπίτια τους ή μόνοι στις μονάδες Covid. Το ίδιο λέει στο έργο μας και ένα ψάρι που πνίγεται από πλαστικό. Η φωνή του ψαριού αποδίδεται συγκλονιστικά από τον ηθοποιό Τζορτζ Μπάρτενιφ που έφυγε πρόσφατα.
Η παρουσία μου στην παράσταση αυτή είναι ένας φόρος τιμής σ’ αυτόν τον μοναδικό θεατράνθρωπο. Οσοι τον γνωρίσαμε μόνο λόγια αγάπης έχουμε να πούμε γι’ αυτόν», δηλώνει η Λυδία Κονιόρδου.
Η πολυφυλετική διανομή της παράστασης, το κείμενό της στα αρχαία ελληνικά και τα αγγλικά μαζί με τη μουσική και μια εικαστική σύνθεση επιχειρούν να μεταφέρουν στον θεατή την εμπειρία μιας νέας Τροίας, μιας σύγχρονης πληγωμένης κοινωνίας που πρέπει πρώτα να καεί ολοσχερώς για να αναγεννηθεί.
«Είναι μια σύγχρονη διατοπική εικόνα που τη βλέπουμε ωστόσο να συμβαίνει σχεδόν σαν να προοιωνίζει και να προειδοποιεί γι’ αυτό που έρχεται. Για κάποιους συνανθρώπους μας, για κάποια ζώα και τόπους στον πλανήτη, ήδη συμβαίνει.
Ολο και πιο συχνά. Αν δεν γίνει κάτι απ’ αυτούς που βαστάνε τα ηνία της εξουσίας, αλλά και απ’ τον καθένα από μας και μαζί, θα μιλάμε για γενικευμένη καταστροφή. Και δεν είναι μόνο το κλίμα. Πλέον όλα συνδέονται με τις πολιτικές επιλογές, την εγκληματική αμέλεια, την απληστία, όπως είδαμε στη χώρα με τις πυρκαγιές, τις πλημμύρες, το χιόνι στην Αττική Οδό, τον όλεθρο στα Τέμπη», υπογραμμίζει η ηθοποιός.
Η ανάγκη για θρήνο
Η σκηνοθέτις Αύρα Σιδηροπούλου με το «Troy Τoo» στήνει ένα οργισμένο έργο για όσους έχουν επιβιώσει και μια ποιητική ελεγεία για όσους δεν τα κατάφεραν. Βγάζει στη σκηνή τον θρήνο μιας πληγωμένης κοινότητας ανθρώπων, που δεν ακούγεται συχνά στη δημόσια ζωή.
«Πολύ συχνά η εποχή μας θέλοντας να ξορκίσει το κακό δεν επιτρέπει στην κοινωνία να πενθήσει για την απώλεια.
Επιστρέφουμε βιαστικά στην καθημερινότητα, κρυβόμαστε πίσω από μια παρεξηγημένη θετική σκέψη. Ετσι χάνουμε την ευκαιρία να μάθουμε από τα λάθη μας και τον πόνο κι έτσι πολύ εύκολα ξανακάνουμε τα ίδια.
Ο θρήνος, που στον τόπο μας αποτελούσε παράδοση, σου δίνει τόπο και χρόνο για να βουτήξεις σ’ αυτήν την εμπειρία και να επιστρέψεις με διευρυμένη αυτογνωσία.
Εχασα πρόσφατα την αδελφή μου και ζω καθημερινά αυτόν τον διχασμό ανάμεσα στη ζωή που συνεχίζεται και στο δικαίωμα να πενθήσω για να μάθω. Η επίγνωση προσφέρει λύτρωση, είναι το φως που θα διώξει το σκοτάδι του θανάτου», λέει η Λυδία Κονιόρδου και καταλήγει: «Οσοι επιζούμε από τραυματικές εμπειρίες, μικρές ή μεγάλες, ατομικές ή συλλογικές, εκτός από το να υποκλινόμαστε στο δώρο της ζωής, αναλαμβάνουμε τον ρόλο τού να διατηρηθεί στην κοινωνία η μνήμη.
Είμαστε εμείς οι αυτόπτες μάρτυρες που με την εμπειρία και τις αφηγήσεις μας μπορούμε να προσφέρουμε πολύτιμη υπηρεσία στη διατήρηση της μνήμης. Χωρίς μνήμη οι κοινωνίες σκορπίζουν σαν τρομοκρατημένα κοπάδια που χάσανε τον δρόμο. Η εποχή μας δεν θέλει να θυμόμαστε.
Η μνήμη μας χειραγωγείται καθημερινά. Γι’ αυτό δεν πρέπει η φωνή μας να σβήσει».
