Τρεις μέρες πριν από τις εκλογές της 14ης Μαΐου, οι κυλιόμενες δημοσκοπήσεις δείχνουν νικητή τον υποψήφιο πρόεδρο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Μερικές από τις μετρήσεις δείχνουν τον ηγέτη της ενωμένης αντιπολίτευσης να νικάει από την πρώτη Κυριακή, ενώ κάποιες τον δείχνουν να παίρνει τον προεδρικό θώκο από την δεύτερη Κυριακή. Βλέποντας τα αποτελέσματα, ο Ταγίπ Ερντογάν κλιμακώνει την ένταση στα ελληνοτουρκικά, προσπαθώντας να καλλιεργήσει εθνικιστικά αισθήματα και να αποσπάσει την ψήφο των πολιτών αυτής της ιδεολογίας. Τέλος εγκαινιάζει συνεχώς υποδομές και εξοπλισμό, θέλοντας να δείξει το έργο που έχει γίνει κατά την διάρκεια της θητείας του.
Από την άλλη, ο Κιλιτσντάρογλου επιχειρεί να πλήξει τον Τούρκο πρόεδρο μέσω του πληθωρισμού, της ακρίβειας και της έλλειψης δημοκρατίας, αλλά και των προβλημάτων που προκάλεσαν την απώλεια όλων αυτών των ανθρώπων που έχασαν την ζωή τους λόγω των καταστροφικών σεισμών της 6ης Φεβρουαρίου. Ως προς την δημοκρατία, τονίζει ότι σε περίπτωση που εκλεγεί θα δώσει περισσότερες αρμοδιότητες στο κοινοβούλιο, ενώ ο τελικός του στόχος είναι η συνολική συνταγματική μεταρρύθμιση και αλλάγη του ισχύοντος πολιτεύματος.
Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις
Σε νέα δημοσκόπηση της εταιρείας Metropoll, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου φαίνεται να παίρνει την πρώτη Κυριακή ποσοστό 49,1%, ενώ ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν λαμβάνει ποσοστό 46,9%.
Όπως ανέφερε ο Μανώλης Κωστίδης, υπάρχει μια τάση να μεγαλώνει η διαφορά υπέρ του Κιλιτσντάρογλου, αλλά αυξάνονται και τα ποσοστά του Ερντογάν. Αυτό σημαίνει ότι μειώνονται τα ποσοστά των μικρών κομμάτων. Σε ότι αφορά τις προβλέψεις για την 2η Κυριακή, 51,3% λαμβάνει ο Κιλιτσντάρογλου και 48,7% ο Ερντογάν.
Συγκεκριμένα τα ποσόστα των κομμάτων στη δημοσκόπηση διαμορφώνονται ως εξής:
- Ταγίπ Ερντογάν: 45,4 (+1,7 από 23 Απριλίου)
- Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου: 50,9 (+3,1)
- Μουχαρέμ Ιντζέ ( Κόμμα της Πατρίδας) : 1,7 (-1,7)
Σινάν Ογάν: 2,0 (+0,9)
Όσον αφορά στις κοινοβουλευτικές εκλογές παρατηρείται ενίσχυση των δυο μεγάλων κομμάτων:
- Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKΡ): 36.9 (+1.1)
- Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP): 30.1 (+1.0)
(Φιλοκουρδικό) YSP: 10.4 (+0.9)
- Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΜHP): 6.6 (-0.6)
- «Καλό Κόμμα»( İYİ): 12.6 (+0.9)
- Άλλο: 3.4 (-3.3)
Τάζει λαγούς και πετραχίλια ο Ερντογάν
Θέλοντας να κερδίσει τις εντυπώσεις και να ανατρέψει τη αρνητική εικόνα των δημοσκοπήσεων, ο Τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε την αύξηση των μισθών κατά 45% για εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιους υπαλλήλους. Η απόφαση αφορά περισσότερους από 700.000 δημόσιους υπαλλήλους, οι οποίοι θα αμείβονται πλέον με τον κατώτατο μηνιαίο μισθό των 15.000 τουρκικών λιρών (700 ευρώ).
Σύμφωνα με το Politico, η ανακοίνωση θεωρείται ως μια κίνηση για την προσέλκυση ψηφοφόρων σε μια αμφίρροπη προεκλογική κούρσα στην οποία κυριαρχεί η οικονομία. Οι οικονομικές πολιτικές του Ερντογάν, που κάποτε αποτελούσαν ένα από τα πιο δυνατά του σημεία, είναι αντιδημοφιλείς, κυρίως λόγω του υψηλού πληθωρισμού και της κατρακύλας της λίρας.
Η ανακοίνωση αποτέλεσε ένα δημοφιλές θέμα και προκάλεσε επικρίσεις στο Twitter, με ορισμένους χρήστες να διαμαρτύρονται ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι θα κερδίζουν πλέον περισσότερα από τους δημόσιους μηχανικούς.
Η κίνηση αυτή είναι απίθανο να διασκεδάσει τις αμφιβολίες για το αν ο Ερντογάν θα ασχοληθεί ποτέ σοβαρά με την αντιμετώπιση του ανεξέλεγκτου πληθωρισμού. Οι ανορθόδοξες νομισματικές πολιτικές του Ερντογάν -που μειώνουν τα επιτόκια μπροστά στην εκτίναξη των τιμών- έχουν οδηγήσει σε διψήφιο πληθωρισμό, νομισματικές κρίσεις και εκτίναξη του κόστους ζωής που έχουν εξοργίσει τους Τούρκους ψηφοφόρους.
Ο ετήσιος πληθωρισμός έφθασε στο υψηλό ρεκόρ του 85,5% τον περασμένο Οκτώβριο και ήταν λίγο κάτω από το 44% για τον Απρίλιο.
Οκτώ στους δέκα νέους ψηφίζουν Κιλιτσντάρογλου
Σύμφωνα με τον Οζέρ Σενκάρ, διευθυντή της MetroPoll, μίας τουρκικής εταιρείας δημοσκοπήσεων, το 78% των ψηφοφόρων στην ηλικιακή ομάδα 18-24 ετών έχει εκφράσει την πρόθεσή του να ψηφίσει, ποσοστό χαμηλότερο από τον γενικό πληθυσμό, που ξεπερνά το 80%. «Στα αποτελέσματα της δημοσκόπησής μας τον Απρίλιο, οι μισοί από τους νέους ψηφοφόρους προτιμούν τον Κιλιτσντάρογλου», δήλωσε ο Sencar στο Middle East Eye.
«Ο Κιλιτσντάρογλου είναι μακράν ο επικρατέστερος υποψήφιος μεταξύ των ψηφοφόρων της ηλικιακής ομάδας 18-24 ετών. Ο Ερντογάν μπορεί να λάβει περίπου το 30% των ψήφων σε αυτή την ηλικιακή ομάδα.» Με την ημερομηνία των εκλογών να απέχει μόλις λίγες ημέρες, ο Sencar δήλωσε ότι «οι νέοι στην Τουρκία, ανεξάρτητα από την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση και τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, έχουν παρόμοιες ανησυχίες για το μέλλον τους, ιδιαίτερα σε σχέση με την αβεβαιότητα που επικρατεί.
Παρόλα αυτά, η στήριξη στο πρόσωπο του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου φαίνεται ότι έχει και τα όρια της. «Δεν νομίζω ότι ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης, ο Κιλιτσντάρογλου, είναι αυτό που πραγματικά αρέσει στον κόσμο», λέει ο Furkan, 21 ετών, ο οποίος σπουδάζει μηχανικός στο Kultur Universitesi.
Ο Furkan θα ψηφίσει τον Κιλιτσντάρογλου, αλλά δήλωσε ότι ο ηγέτης της αντιπολίτευσης δεν έχει το χάρισμα που έχει κάνει τον Ερντογάν έναν τόσο τρομερό πολιτικό τιτάνα στην τουρκική πολιτική. «Ο Κιλιτσντάρογλου είναι επίσης δυστυχώς γνωστός ως χαμένος. Είναι ηγέτης της αντιπολίτευσης για περισσότερο από μια δεκαετία και τίποτα δεν άλλαξε στην Τουρκία», δήλωσε ο Furkan.
«Οι άνθρωποι λένε ότι ένας από τους μεγαλύτερους λόγους για τους οποίους ο Ερντογάν παρέμεινε στην εξουσία τόσο καιρό και εξακολουθεί να έχει πιθανότητες να κερδίσει τις επερχόμενες εκλογές είναι λόγω της αδύναμης αντιπολίτευσης της οποίας ηγείται ο Κιλιτσντάρογλου». Στη συνέχεια ο Furkan ξεσπά σε γέλια: «Τι να πω, εγω είμαι απλά ένας χαζός 21χρονος».
Ποιες είναι οι βασικές ανησυχίες των πολιτών
Ψηλά στις ανησυχίες των ψηφοφόρων είναι η κατάσταση της οικονομίας και οι ζημιές που προκάλεσε ο σεισμός. Ακόμη και πριν από την καταστροφή του Φεβρουαρίου, η Τουρκία πάλευε με την άνοδο των τιμών και μια νομισματική κρίση αφού τον περασμένο Οκτώβριο είδε τον πληθωρισμό να αγγίζει το 85%. Αυτό επηρέασε την αγοραστική δύναμη του κοινού και είναι «βασικά ο λόγος για τον οποίο η δημοτικότητα του Ερντογάν έχει υποχωρήσει», δήλωσε ο Ουλγκέν. «Αυτό θα είναι το μεγαλύτερο μειονέκτημα για τον Ερντογάν», είπε.
Οι ψηφοφόροι ψηφίζουν επίσης με βάση το ποιον θεωρούν πιο ικανό να διαχειριστεί τις επιπτώσεις του σεισμού, καθώς και να θωρακίσει τη χώρα από μελλοντικές καταστροφές, λένε οι αναλυτές, προσθέτοντας ότι η δημοτικότητα του Ερντογάν δεν είχε τον αναμενόμενο πολιτικό αντίκτυπο. Η έρευνα της Metropoll τον Απρίλιο έδειξε ότι περισσότεροι ψηφοφόροι πιστεύουν ότι ο Ερντογάν και η Λαϊκή Συμμαχία του μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των συνεπειών του σεισμού, σε σύγκριση με τον Κιλιτσντάρογλου και τη Συμμαχία του Έθνους του.
«Υπάρχει μια συζήτηση σχετικά με το ποια εκλογική πλατφόρμα παρέχει τη σωστή λύση για την αντιμετώπιση αυτών των τρωτών σημείων και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Τουρκίας σε αυτές τις εθνικές καταστροφές», δήλωσε ο Ουλγκεν. Εκτός από την οικονομία και τη διαχείριση από την κυβέρνηση των συχνών φυσικών καταστροφών στην Τουρκία, οι ψηφοφόροι είναι πιθανό να ανησυχούν για τη στροφή του Ερντογάν μακριά από τη δημοκρατία – κάτι για το οποίο η αντιπολίτευση έχει κάνει εκστρατεία για να το ανατρέψει, όπως αναφέρει το CNN.
Ποια είναι η εκλογική διαδικασία
Στην Τουρκία διεξάγονται εκλογές κάθε πέντε χρόνια. Υποψήφιοι πρόεδροι μπορούν να προταθούν από κόμματα που έχουν υπερβεί το όριο του 5% των ψηφοφόρων στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές ή από κόμματα που έχουν συγκεντρώσει τουλάχιστον 100.000 υπογραφές υπέρ της υποψηφιότητάς τους.
Ο υποψήφιος που λαμβάνει πάνω από το 50% των ψήφων στον πρώτο γύρο εκλέγεται πρόεδρος, αλλά αν κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την πλειονότητα των ψήφων, οι εκλογές οδηγούνται σε δεύτερο γύρο μεταξύ των δύο υποψηφίων που έλαβαν τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στον πρώτο γύρο.
Οι βουλευτικές εκλογές διεξάγονται ταυτόχρονα με τις προεδρικές εκλογές. Η Τουρκία ακολουθεί ένα σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης στο κοινοβούλιο, όπου ο αριθμός των εδρών που λαμβάνει ένα κόμμα στο νομοθετικό σώμα των 600 εδρών είναι ευθέως ανάλογος με τις ψήφους που κερδίζει.
Τα κόμματα πρέπει να συγκεντρώσουν τουλάχιστον το 7% των ψήφων – είτε μόνα τους είτε σε συμμαχία με άλλα κόμματα – για να εισέλθουν στο κοινοβούλιο. Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί στις 14 Μαΐου, όταν θα γίνουν ταυτόχρονα και οι δύο εκλογές. Η δεύτερη ψηφοφορία για τον πρόεδρο, εάν πραγματοποιηθεί, θα διεξαχθεί στις 28 Μαΐου.
Οι κάλπες ανοίγουν στις 14 Μαΐου στις 8:00 π.μ. τοπική ώρα (και ώρα Ελλάδας) και κλείνουν στις 5 μ.μ.. Τα αποτελέσματα αναμένονται μετά τις 9 μ.μ.
