Αναζήτηση
«Σε 10 χρόνια δεν θα υπάρχουμε», λέει στα «ΝΕΑ» εμφανώς ανήσυχος ο δήμαρχος Αγράφων Αλέξης Καρδαμπίκης. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή οι μόνιμοι κάτοικοι στις πέντε δημοτικές ενότητες Αγράφων ήταν περίπου 6.000. «Στην πραγματικότητα λιγότεροι και γερασμένοι», λέει ο δήμαρχος και εξηγεί τους λόγους που τα χωριά ερημώνουν: «Πριν από τρία χρόνια, ένας 58χρονος κάτοικος έπαθε εγκεφαλικό. Για τη μεταφορά του, χρειάστηκαν πέντε ώρες με το ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ… Τελικά ο άνθρωπος κατέληξε. Είμαστε ο δήμος με τον μεγαλύτερο χρόνο διακομιδής. Είμαστε ο δήμος που χρειάζονται τρεισήμισι ώρες για να πάει κανείς από το ένα χωριό στο άλλο. Είμαστε ο δήμος που τα παιδιά δεν πηγαίνουν σχολείο όταν βρέχει και το χώμα γίνεται λάσπη…».
Οι υποδομές είναι σαφώς ένας από τους παράγοντες που αναγκάζει τους πολίτες να φύγουν από τα Αγραφα. Τα προβλήματα όμως δεν τελειώνουν εκεί: «Τα παιδιά κλήθηκαν να κάνουν μάθημα μέσω τηλεκπαίδευσης κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Στον δικό μας δήμο, όμως, δεν υπήρχε Ιντερνετ».
Παρά τις αντιξοότητες οι όλο και λιγότεροι μόνιμοι κάτοικοι κάνουν ό,τι μπορούν για να κρατήσουν τον τόπο τους ζωντανό. Τις περισσότερες φορές, ωστόσο, όπως συχνά συμβαίνει σε γωνιές της Ελλάδας με μορφολογικές ιδιαιτερότητες, πρέπει να βασιστούν στην ιδιωτική πρωτοβουλία και όχι στην πολιτεία. «Προσπαθούμε να δώσουμε κίνητρα στους νέους να μείνουν. Γι’ αυτό, στα Αγραφα ο τοκετός είναι δωρεάν, οι καισαρικές και οι εξωσωματικές είναι δωρεάν. Ολα με σπόνσορες, προκειμένου να κρατήσουμε τα παιδιά μας στον τόπο μας», λέει ο Αλέξης Καρδαμπίκης.
Και ύστερα από όλα αυτά, έρχεται η σκληρή πραγματικότητα να κουρελιάσει την όποια διάθεση παραμονής και να ξεπεράσει τη φαντασία. «Στα χωριά των Αγράφων, όπως σε εκατοντάδες ορεινούς οικισμούς, οι κτηνοτρόφοι ζουν υπό τον φόβο των λύκων. Κάθε φορά, όμως, που οι λύκοι τρώνε τα κοπάδια τους, οι κτηνοτρόφοι πρέπει να βρουν τα κεφάλια των ζώων και να τα “καταθέσουν”, προκειμένου να αποζημιωθούν. Πώς λοιπόν να μην ερημώσουν τα χωριά μας, πώς να κρατήσουμε τους νέους στον τόπο μας;», αναρωτιέται ο δήμαρχος της περιοχής.
«Ο λιγνίτης ήταν το 40% του ΑΕΠ της Δυτικής Μακεδονίας»
Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας μέσα σε μία δεκαετία έχασε το 10,3% του πληθυσμού της. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ποσοστιαία συρρίκνωση πανελλαδικά. «Οι νέοι έφυγαν από την Κοζάνη και την Πτολεμαΐδα. Πήγαν για σπουδές στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη και δεν γύρισαν ποτέ αφού την τελευταία δεκαετία, και συγκεκριμένα από το 2010 και μετά, η παραγωγή του λιγνίτη άρχισε να μειώνεται. Ηταν το 40% του ΑΕΠ της περιοχής», λέει στα «ΝΕΑ» ο περιφερειάρχης ΓιώργοςΚασαπίδης. Κάποτε η περιοχή έσφυζε από ζωή, πλέον τα χωριά ερημώνουν, οι πόλεις αδειάζουν και η Δυτική Μακεδονία συρρικνώνεται.
Αλλωστε, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ η Δυτική Μακεδονία καταγράφει άλλη μια αρνητική πρωτιά: το ποσοστό ανεργίας στους τέσσερις νομούς της – Κοζάνης, Γρεβενών, Καστοριάς, Φλώρινας – φτάνει το 19,8%, το μεγαλύτερο στην Ελλάδα. «Αλλη μία περιοχή της Ελλάδας που εκπέμπει SOS. Αλλη μία περιοχή της Ελλάδας που ζητά κίνητρα προκειμένου να μην ερημώσει». Παρά τις αντιξοότητες και τους αριθμούς που «δείχνουν» ένα μέλλον δυσοίωνο, ο περιφερειάρχης Γιώργος Κασαπίδης προτιμά να διατηρεί την αισιοδοξία του. Οπως λέει, «οι τρεις πυλώνες του Αναπτυξιακού Προγράμματος Δίκαιης Μετάβασης, που θα ευνοήσουν ιδιωτικές επενδύσεις και δημόσια έργα, θα αποτελέσουν ένα ισχυρό κίνητρο για τους νέους προκειμένου να επιστρέψουν στον τόπο τους και να του δώσουν ξανά ζωή».
