Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μπορεί να ήρε το ύψιστο επίπεδο συναγερμού για την Covid, εντούτοις η απόφαση αυτή σε καμία περίπτωση δεν ισοδυναμεί με παύση πυρών από τον SARS-CoV-2. Ίσως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα των τελευταίων ημερών ήταν η ομάδα του Παναθηναϊκού, εντός της οποίας δημιουργήθηκε μία ταχεία οδός μεταδόσεων με αποτέλεσμα τον εντοπισμό συνολικά 29 κρουσμάτων.

Την επίμονη κυκλοφορία του πανδημικού ιού… χαρτογραφεί άλλωστε και η τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, αποτυπώνοντας τη μεγαλύτερη εικόνα. Όπως προκύπτει από τα συγκεκριμένα στοιχεία, στην Ελλάδα διαπιστώνεται αυξητική τάση στις νέες μολύνσεις, αποτελώντας μάλιστα εξαίρεση στον ευρωπαϊκό κανόνα.

Αναλυτικότερα, στη χώρα μας καταγράφονται 151,9 νέα κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού, με τη Γαλλία (131) και το Λουξεμβούργο (70) να ακολουθούν. Αξίζει δε να σημειωθεί πως ο ευρωπαϊκός μέσος όρος δεν ξεπερνάει τα 51,8 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού.

Ακόμη πιο σημαντικό είναι όμως πως ο κοροναϊός προσβάλλει σε σημαντικό βαθμό ηλικιωμένους ανθρώπους – δηλαδή άνω των 65 ετών. Μάλιστα, η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση στη Γηραιά Ήπειρο στις μολύνσεις στη συγκεκριμένη, ευάλωτη ομάδα, που αποτελεί πλέον τον βασικό στόχο της επιστημονικής κοινότητας ανά τον κόσμο.

Όπως άλλωστε διευκρινίζει ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας, «επί του πρακτέου ο ΠΟΥ δεν κήρυξε το τέλος της πανδημίας, αλλά ανέφερε τη μετάβαση σε νέα φάση διαχείρισής της. Συγκεκριμένα, τα γενικευμένα, «οριζόντια» μέτρα θα πάψουν να υφίστανται και θα λαμβάνονται, κυρίως, μέτρα στοχευμένα στα άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες».

Στο ίδιο κείμενο που εξέδωσε ο Οργανισμός καθιστά σαφές πως ο ιός όχι μόνο δεν εξαφανίστηκε, αλλά θα «παραμείνει σε κυκλοφορία επί μακρόν», με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Παρ’ όλα αυτά, τα μειωμένα ποσοστά θανάτων και νοσηλειών, σε σχέση με το παρελθόν, και το υψηλό επίπεδο πληθυσμιακής ανοσίας έναντι του ιού SARS-CoV-2 έδωσαν το «πράσινο φως» για την επίσημη επιστροφή στην κανονικότητα.

Ποσοστό θνησιμότητας

Ανάμεσα στα στοιχεία που επικαλέστηκαν οι αξιωματούχοι του ΠΟΥ, κατά τη διάρκεια της τελευταίας συνέλευσής τους, ήταν και οι «σκληροί» δείκτες του Ιανουαρίου του 2021, όταν το παγκόσμιο ποσοστό θνησιμότητας άγγιζε τους 100.000 ανθρώπους ανά επταήμερο. Αντιθέτως, σήμερα κυμαίνεται περίπου σε 3.500, γεγονός που δείχνει πως ο κοροναϊός έχει χάσει τη δυναμική του.

Παρόλα αυτά, ο SARS-CoV-2 συνιστά έως και σήμερα έναν ύπουλο εχθρό, καθώς κάθε τρία λεπτά ένας άνθρωπος ανά τον κόσμο χάνει τη ζωή του εξαιτίας του. Εν τω μεταξύ, την περασμένη εβδομάδα στα νοσοκομεία της χώρας μας νοσηλεύονταν τουλάχιστον 713 ασθενείς με κοροναϊό, εκ των οποίων περίπου οι 200 σε ειδικές κλίνες όπως ΜΕΘ και ΜΑΦ.

Συνεπώς, το ερώτημα που γεννάται είναι για πόσο ακόμη ο κορωνοϊός θα μας απασχολεί. «Το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι ο ιός θα παραμείνει μαζί μας για αρκετά χρόνια ή πιθανόν δεκαετίες κατ’ αναλογία με τον ιό της γρίπης, που λόγω της ικανότητας αυτών των ιών να μεταλλάσσονται θα μπορούν να προκαλούν εποχικά κύματα όταν οι νέες παραλλαγές τους, κάθε φορά, θα διαθέτουν βελτιωμένη ανοσιακή διαφυγή ή ικανότητα να προσβάλλουν άτομα με εξασθενημένη ανοσία», απαντά ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ και αντιπρόεδρος του ΕΟΔΥ Δημήτρης Παρασκευής.

Η ανοσία

Σημείο – κλειδί σε κάθε περίπτωση είναι η ανοσία, με τον ιό να ψάχνει συνεχώς τρόπους να… ξεγλιστρά. «Πρόκειται για μια συνεχώς μεταβαλλόμενη ισορροπία μεταξύ του ιού και της ανοσίας στην κοινότητα – επειδή αυτοί οι ιοί μπορούν και μεταλλάσσονται εκτενώς, μπορούν να γέρνουν τη ζυγαριά προς το μέρος τους σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η ισορροπία αυτή προσομοιάζει με το παιχνίδι της τραμπάλας όπου όταν ο ιός υπερτερεί, λόγω νέων υποπαραλλαγών, θα γέρνει την τραμπάλα προς το μέρος του, αυξάνοντας όμως σταδιακά την ανοσία στην κοινότητά του που σιγά σιγά με αυτόν τον τρόπο θα γέρνει την τραμπάλα εις βάρος του ιού», εξηγεί ο ίδιος.

Πάντως, παρά το πείσμα που επιδεικνύει ο πανδημικός ιός, φαίνεται να απομακρύνεται σταδιακά το κακό σενάριο μιας σημαντικής ανατροπής που θα άνοιγε ένα νέο κεφάλαιο υγειονομικής κρίσης. «Παρότι η πιθανότητα για κάτι τέτοιο δεν είναι μηδενική, η εξέλιξη αυτή δεν είναι πολύ πιθανή, δεδομένου ότι η ανοσία στην κοινότητα είναι σε υψηλά επίπεδα και, επίσης, το τελευταίο ενάμισι έτος ο ιός φαίνεται να έχει σταθεροποιήσει την εξελικτική του πορεία χωρίς την ανάδυση μιας νέας παραλλαγής, όπως για παράδειγμα συνέβη με την Όμικρον», συμπληρώνει ο Δ. Παρασκευής.

Για την Ιστορία, αξίζει να σημειωθεί πως στο μεταξύ έχουν προκύψει περίπου 900 διαφορετικές υποπαραλλαγές της Όμικρον, αλλά, σύμφωνα με τον ειδικό, αυτό αποτελεί μια αναμενόμενη εξέλιξη που δεν εγκυμονεί κινδύνους για να προκύψει μια νέα υγειονομική κρίση από τον συγκεκριμένο ιό.

Αντίστοιχα, ούτε η αυξημένη θερινή κινητικότητα φαίνεται να προβληματίζει την επιστημονική κοινότητα. Και αυτό διότι η πρόσφατη εμπειρία έχει δείξει πως τυχόν νέες υποπαραλλαγές διασπείρονται με σχετική ευκολία στην κοινότητα ανεξαρτήτως εποχής.