Η Κρήτη είναι η περιφέρεια όπου διαχρονικά, ήδη από την εποχή της κυριαρχίας στην πολιτική σκηνή του Ελευθέριου Βενιζέλου, έχει μια συμπαγή εκλογική συμπεριφορά προς τα εκάστοτε κυρίαρχα κεντροαριστερά κόμματα.

Μετά τη μεταπολίτευση, το κρητικό κεντροαριστερό τείχος έδειξε ισχυρές αντοχές, ακόμα και σε περιόδους ισχυρής εκλογικής επιρροής της Νέας Δημοκρατίας, όπως οι τριπλές εκλογές 1989-1990 και οι εκλογές του 2004.

Εξαίρεση (αλλά κυρίως λόγω του «εμφυλίου» στο ΠΑΣΟΚ το 2007, με τον αποκλεισμό του Μιχάλη Νεονάκη) αποτέλεσε η εκλογική περιφέρεια Ρεθύμνου στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2007, όπου η ΝΔ είχε αναδειχθεί πρώτο κόμμα, με διαφορά περί τις τρεις ποσοστιαίες μονάδες.

Αξιοσημείωτη ήταν και η επικράτηση της Νέας Δημοκρατίας σε Ρέθυμνο και Λασίθι στις ευρωεκλογές του 2019, με διαφορά έναντι του ΣΥΡΙΖΑ περίπου δύο και τριών μονάδων αντίστοιχα, η οποία όμως δεν διατηρήθηκε στην κάλπη των εθνικών εκλογών που ακολούθησε μερικές εβδομάδες αργότερα.

Αμετάβλητες παρέμειναν οι έδρες και στους τέσσερις νομούς της περιφέρειας μετά την απογραφή του 2021. Συνεπώς, Ρέθυμνο και Λασίθι θα μοιράσουν και πάλι τις δύο έδρες τους σε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ανοικτή εξακολουθεί να είναι η τελική κατανομή  των τεσσάρων εδρών στα Χανιά και των οκτώ στο Ηράκλειο.

Τα Χανιά, ωστόσο, ιδίως στην κάλπη της απλής αναλογικής, πιθανότατα οδηγούνται σε εκλογή δύο βουλευτών από τον ΣΥΡΙΖΑ και δύο από τη Νέα Δημοκρατία, ενώ στο Ηράκλειο ο στόχος του ΠΑΣΟΚ για την εκλογή και δεύτερου βουλευτή εις βάρος κάποιου μικρότερου κόμματος είναι σχετικά δύσκολος.

Ιστορική μάχη με πρωτοκλασάτα στελέχη

Κρυφός (ή σωστότερα φανερός) στόχος της Νέας Δημοκρατίας, και προσωπικά του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, είναι η ανάδειξη για πρώτη φορά της Νέας Δημοκρατίας ως πρώτου κόμματος στον Νομό Χανίων, έναν νομό όπου μεταξύ 2015 και 2019 η ΝΔ δεν διέθετε κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, λόγω των ιδιαιτεροτήτων του εκλογικού νόμου.

Η Ντόρα Μπακογιάννη, μετά τη μετακόμισή της από την Α’ Αθήνας στις εκλογές του 2019, ηγείται εκ νέου του ψηφοδελτίου, στο οποίο περιλαμβάνονται και οι άλλοι δύο νυν βουλευτές του νομού, ο πρώην υφυπουργός Παιδείας Βασίλης Διγαλάκης και ο Γιάννης Κασσελάκης.

Ο Κασσελάκης, δεύτερος επιλαχών το 2019, αντικατέστησε τον εκλιπόντα Μανούσο Βολουδάκη, μετά την άρνηση του 1ου επιλαχόντα Δημήτρη Φραγκάκη, προέδρου του ΕΟΤ να καταλάβει την έδρα για λίγους μήνες. Δυνατή είναι και η υπόλοιπη σύνθεση του ψηφοδελτίου, με τον υποψήφιο της ΝΔ για την Περιφέρεια Κρήτης Αλέξανδρο Μαρκογιαννάκη, ανιψιό του πρώην βουλευτή και υπουργού Χρήστου Μαρκογιαννάκη, τη Χαρίκλεια Ντερμανάκη και τη Σέβη Αμανατίδου – Βολουδάκη, χήρα του Μανούσου Βολουδάκη, να διεκδικούν την είσοδο στη Βουλή με αξιώσεις.

Πανελλαδικού επιπέδου είναι, όμως, το ενδιαφέρον για το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ στον νομό, με τον Παύλο Πολάκη (15.443 σταυροί το 2019) να συμπεριλαμβάνεται τελικά στα ψηφοδέλτια, έχοντας αποκαταστήσει τις σχέσεις του με τον Αλέξη Τσίπρα, οι οποίες είχαν διαρραγεί προσωρινά τον περασμένο Φεβρουάριο. Υποψήφιος είναι, και πάλι, και ο πρώην υπουργός της κυβέρνησης Τσίπρα, Γιώργος Σταθάκης (2ος με 11.650 σταυρούς), ο οποίος είχε μείνει εκτός κοινοβουλευτικών εδράνων την προηγούμενη περίοδο, όπως και η, επίσης πρώην βουλευτής, Ευαγγελία Βαγιωνάκη (3η με 6.262 σταυρούς). Υποψήφιοι είναι, τέλος, η Μάγκυ Αρσενίδη, η Κατερίνα Μανιμανάκη (5η το 2019 με 4.826 σταυρούς) και ο Γιώργος Πετράκης.

Το σταθερό δίδυμο και οι νέες υποψηφιότητες

Πιο ξεκάθαρη είναι η κατάσταση στο Ρέθυμνο, αφού το δίδυμο Γιάννη Κεφαλογιάννη της Νέας Δημοκρατίας και Ανδρέα Ξανθού του ΣΥΡΙΖΑ, εκτός απροόπτου αναμένεται να είναι απαράλλακτο και στη νέα Βουλή.

Ο πρώην υφυπουργός Μεταφορών Γιάννης Κεφαλογιάννης θα έχει μαζί του στο ψηφοδέλτιο τρεις νέες υποψηφιότητες, τη νοσηλεύτρια Αρτέμιδα Νικηφόρου, τη γιατρό Δέσποινα Παπαδάκη και τον επιχειρηματία Γαβριήλ Τσουντάνη. Στον ΣΥΡΙΖΑ, εκτός από τον πρώην υπουργό Υγείας Ανδρέα Ξανθό, το ψηφοδέλτιο συμπληρώνουν ο πολιτικός μηχανικός Θοδωρής Δουλουμπέκης, η Βαρβάρα Κιαγιά και η επίσης πολιτική μηχανικός Χρυσούλα Μανουσάκη. Από το ΠΑΣΟΚ, ενδιαφέρον παρουσιάζει η υποψηφιότητα του καταξιωμένου αθλητικογράφου Βασίλη Σκουντή.

Οι ανατροπές μπορούν να περιμένουν

Εξαιρετικά απίθανο να αλλάξει η δυάδα των βουλευτών του Λασιθίου στο νέο Κοινοβούλιο, με τον υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Γιάννη Πλακιωτάκη, να βρίσκεται στο ψηφοδέλτιο μαζί με τρεις νέους υποψήφιους, τον Κωνσταντίνο Ανδρεαδάκη, την Αναστασία Ανδρουλάκη και την Ελένη Βλάσση.

Στον ΣΥΡΙΖΑ, ο Μανώλης Θραψανιώτης στοχεύει στην επανεκλογή του, με τον Μανώλη Καλαϊτζάκη και την πρώην αντιπεριφερειάρχη Λασιθίου, Πελαγία Πετράκη, να αναζητούν την εσωκομματική ανατροπή.

Μεγάλες προσδοκίες για ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ

Ξεκάθαροι είναι οι στόχοι του ΣΥΡΙΖΑ, της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ στον Νομό Ηρακλείου, από όπου κατάγεται ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης, στην πρώτη του δοκιμασία ως αρχηγού του κινήματος.

Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να διατηρήσει την πρωτιά και το άνετο προβάδισμα από τη Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ θέλει να διεκδικήσει το υψηλότερο δυνατό ποσοστό και ιδανικά να ξεπεράσει το 25% στον νομό που θα του δώσει τη δεύτερη έδρα, κρυφοκοιτώντας και την πρώτη θέση, ενώ η Νέα Δημοκρατία στοχεύει να επωφεληθεί από τη μάχη μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, να ανατρέψει τη διαφορά των 13 μονάδων που είχε ο ΣΥΡΙΖΑ τον Ιούλιο του 2019 και να αυξήσει την κοινοβουλευτική της εκπροσώπηση από 2 σε 3 έδρες.

Σταθερά στο ψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας βρίσκεται ο υφυπουργός Αθλητισμού και γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής κατά τις εκλογές του 2019 Λευτέρης Αυγενάκης (24.498 σταυροί), όπως επίσης και ο έτερος βουλευτής του κόμματος Μάξιμος Σενετάκης (18.097 σταυροί).

Οι δύο πρώτοι επιλαχόντες, ο Γρηγόρης Πασπάτης (15.043 σταυροί) και ο Γιώργος Ματαλλιωτάκης (14.659 σταυροί), θα δώσουν και πάλι τον αγώνα. Ενδιαφέρουσα είσοδος είναι αυτή του Κωνσταντίνου Κεφαλογιάννη, ανιψιού του ευρωβουλευτή της ΝΔ και επί σειρά ετών βουλευτή στο Ηράκλειο Μανώλη Κεφαλογιάννη, όπως επίσης και της Αντιγόνης Ανδρεάκη, του Γιώργου Επιτροπάκη, της Ελένης Κτιστάκη, της Γεωργίας Μηλάκη, της Μαριαλένας Μπαμιεδάκη και της Θεονύμφης Πασπαλάκη.

Η τριάδα των νυν βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, Χάρη Μαμουλάκη (23.253 σταυροί), Σωκράτη Βαρδάκη (20.096 σταυροί) και Νίκου Ηγουμενίδη (16.118 σταυροί), κατεβαίνει και πάλι υποψήφια, μαζί με τον Γιώργο Αρμουτάκη, πρώην δήμαρχο Φαιστού, τη Χρυσάνθη Καμπουράκη, τη Φαίδρα Καρούτσου, την Κορνηλία Μακρή, τη Μαρία Μαρή και τον Βασίλη Σμπώκο.

Ο επί σειρά ετών βουλευτής του ΠΑΣΟΚ στην περιοχή Βασίλης Κεγκέρογλου αποφάσισε να αφήσει τα κοινοβουλευτικά έδρανα για να διεκδικήσει ως υποψήφιος δήμαρχος τον Δήμο Μινώα Πεδιάδας, ανοίγοντας το παιχνίδι για τη δεύτερη θέση (καθώς ο Νίκος Ανδρουλάκης ηγείται του ψηφοδελτίου στο Ηράκλειο και δεν χρειάζεται σταυρό προτίμησης). Από το ενισχυμένο ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ ξεχωρίζουν οι υποψηφιότητες του Φραγκίσκου Παρασύρη, πρώην βουλευτή, και του Φραγκίσκου Λαμπρινού, γιου του εν ενεργεία δημάρχου Ηρακλείου Βασίλη Λαμπρινού. Παρόντες, επίσης, και οι δύο πρώτοι επιλαχόντες του 2019, η Ελένη Βατσίνα και ο Χρήστος Στρατάκης.