Μόλις πέντε ημέρες πριν ανοίξουν οι κάλπες της Κυριακής και ήδη η 21η Μαΐου θα μείνει στην Ιστορία ως η εκλογική αναμέτρηση με τις περισσότερες πρωτιές και καινοτομίες που θα εφαρμοστούν.
Ακριβώς 33 χρόνια μετά τις εκλογές του 1990, το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής επιστρέφει, με τη διαφορά, βέβαια, ότι στις προσεχείς βουλευτικές εκλογές πρόκειται να διατηρηθεί το όριο του 3% για την είσοδο στη Βουλή.
Η επαναφορά, έστω και με διαφοροποίηση, ενός εκλογικού συστήματος που «ταλαιπωρήθηκε» και κυρίως «ταλαιπώρησε» πολύ καθώς συνδέθηκε με ακυβερνησία – είναι ενδεικτικό πως η απλή αναλογική δύο χρόνια μετά τη θεσμοθέτησή της το 1926 καταργήθηκε, για να επανέλθει με αρκετές διακοπές ενισχυμένη πια το 1951 – δεν είναι η μόνη διαφορά που εντοπίζει κανείς στις εκλογές της Κυριακής.
Νέοι ηλικιακά ψηφοφόροι, κάλπες στο εξωτερικό και ψηφιακή ταυτοποίηση λίγο πριν από την είσοδο στο παραβάν είναι μερικές μόνο από τις πρωτιές που θα καταγραφούν την 21η Μαΐου.
Η πρώτη κάλπη για τους 17άρηδες
Αποτελούν περίπου το 4% του εκλογικού σώματος. Από τους 9.810.040 έλληνες πολίτες, οι οποίοι έχουν δικαίωμα ψήφου, οι 438.595 είναι κάτω των 20 ετών. Στις εκλογές της Κυριακής, μάλιστα, νέοι οι οποίοι γεννήθηκαν το 2006 θα κληθούν να ψηφίσουν για πρώτη φορά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών, οι 17άρηδες, η πλειονότητα των οποίων είναι ακόμη μαθητές της τελευταίας τάξης του Λυκείου και οι οποίοι σε λίγες ημέρες θα δώσουν τη δική τους μάχη για την είσοδό τους στα ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, είναι 112.097 (57.357 αγόρια και 54.740 κορίτσια).
Μαζί με αυτούς, στις κάλπες θα προσέλθουν και τουλάχιστον 325.000 ψηφοφόροι, λίγο μεγαλύτεροι σε ηλικία από τους 17χρονους, για τους οποίους η προσέλευση στην κάλπη της ερχόμενης Κυριακής θα γίνει επίσης για πρώτη φορά. Πρόκειται για τα νέα παιδιά που έχουν γεννηθεί το 2005, το 2004 αλλά και το 2003.
Αξίζει να σημειωθεί πως η ψήφος των νέων έχει μπει στο… στόχαστρο των πολιτικών κομμάτων, τα οποία κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου έχουν αφιερώσει κομμάτι της εκστρατείας τους ειδικά σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες. Σύμμαχος των κομμάτων σε αυτή την προσπάθεια τοποθέτησης της νέας γενιάς στον πολιτικό χάρτη είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και η… αποκήρυξη του ξύλινου πολιτικού λόγου.
Ψηφοφόροι… εξωτερικού
Μία ακόμη πρωτιά στις εκλογές της 21ης Μαΐου έρχεται από το… εξωτερικό καθώς για πρώτη φορά έλληνες ομογενείς πρόκειται να συμμετάσχουν σε ελληνική εκλογική διαδικασία από τον τόπο διαμονής τους.
Συνολικά 22.816 Ελληνες, οι οποίοι ζουν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, μία ημέρα νωρίτερα από τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών, το Σάββατο 20 Μαΐου, θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.
Η πλειονότητα των αποδήμων αναμένεται να ψηφίσει στη χώρα όπου μένει μόνιμα, ωστόσο για μια μικρή μερίδα ομογενών η κάλπη θα απέχει εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, μπορεί να βρίσκεται ακόμη και σε άλλη χώρα. Κι αυτό γιατί για τη δημιουργία εκλογικού τμήματος ο αριθμός των εκλογέων θα πρέπει να ξεπερνά τους 40.
Ετσι, 99 εκλογικά τμήματα έχουν στηθεί σε 85 πόλεις συνολικά 35 χωρών. Οι κάλπες και τα παραβάν έχουν ως επί το πλείστον τοποθετηθεί σε κτίρια των ελληνικών Αρχών, γραφεία ιερών ναών της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας και κτίρια ή καταστήματα ελληνικών κοινοτήτων, συλλόγων ή άλλων ελληνικών οργανώσεων, ακόμη και σε αίθουσες ελληνικών εστιατορίων και καφέ.
Από τις 7 το πρωί του Σαββάτου έως τις 7 το απόγευμα τοπική ώρα κάθε χώρας, οι ομογενείς θα ψηφίσουν το ψηφοδέλτιο Επικρατείας και όχι με σταυρό.
Σύμφωνα με τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί, όταν κλείσουν οι κάλπες, οι εφορευτικές επιτροπές θα καταμετρήσουν τους κλειστούς φακέλους και στη συνέχεια οι εκλογικοί σάκοι με τα ψηφοδέλτια θα… ταξιδέψουν αεροπορικώς στην Ελλάδα, όπου πια στο Εφετείο Αθηνών θα ανοιχτούν οι φάκελοι με το κλείσιμο της κάλπης στην ελληνική επικράτεια.
Στις κάλπες με την ψηφιακή ταυτότητα
Μπορεί η ηλεκτρονική ψηφοφορία – στα πρότυπα της Εσθονίας που αποτελεί την πρώτη χώρα παγκοσμίως η οποία πριν από 16 χρόνια καθιέρωσε την ηλεκτρονική ψήφο – να αποτελεί έναν μακρινό μάλλον στόχο για την Ελλάδα, ωστόσο οι νέες τεχνολογίες θα έχουν δυναμική παρουσία σε αυτές τις βουλευτικές εκλογές.
Κι αυτό γιατί θα είναι η πρώτη φορά που οι έλληνες εκλογείς θα έχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν με το… κινητό. Με εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών, η οποία εκδόθηκε πριν από λίγες ημέρες, διευκρινίζεται πως όσοι ψηφοφόροι έχουν ολοκληρώσει εδώ και μήνες τη διαδικασία ψηφιοποίησης της ταυτότητάς τους στην εφαρμογή wallet του κινητού τους τηλεφώνου θα μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν για να γίνει η ταυτοποίηση.
Αξίζει να σημειωθεί πως εκτός από το κινητό οι ψηφοφόροι θα πρέπει να έχουν την ημέρα εκείνη μαζί τους την αστυνομική τους ταυτότητα ή τη σχετική προσωρινή βεβαίωση της αρμόδιας Αρχής ή το διαβατήριό τους ή την άδεια οδήγησης ή το ατομικό βιβλιάριο υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων.
Αλλωστε, όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο, στην περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο δεν είναι εφικτή η ψηφιακή ταυτοποίηση ή παρατηρείται καθυστέρηση της διαδικασίας, τότε με απόφαση του προέδρου της εφορευτικής επιτροπής η ταυτοποίηση των εκλογέων θα γίνει με τον… παραδοσιακό τρόπο.
Εκλογικό αποτέλεσμα πιο νωρίς από ποτέ
Παρελθόν θα είναι αυτή την Κυριακή το ξενύχτι για την αναμονή των αποτελεσμάτων καθώς τα πρώτα ασφαλή αποτελέσματα για το 25% των εκλογικών τμημάτων θα δοθούν γύρω στις 8 το βράδυ, μία ώρα μετά το κλείσιμο της κάλπης.
Στις 9 το βράδυ, σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου Εσωτερικών, θα έχει γίνει γνωστό το 80% της Επικράτειας, εικόνα που στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις δινόταν μετά τις 11. Νωρίς όμως θα λήξει και η αγωνία για τους σταυρούς των υποψηφίων, με το τοπίο να ξεκαθαρίζει μέχρι τα μεσάνυχτα και τη σύνθεση της νέας Βουλής να γίνεται πλέον γνωστή πριν αλλάξει η μέρα.
Μάλιστα, για πρώτη φορά την ημέρα των εκλογών θα υπάρχει ανακοίνωση, σε περιοδικά χρονικά διαστήματα, για τον αριθμό των ψηφοφόρων που άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα.
Η γρήγορη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων θα στηριχθεί στο γεγονός ότι θα διατεθούν 25.000 τάμπλετ (συσκευές ασφαλούς μετάδοσης αποτελεσμάτων SRT) στους δικαστικούς αντιπροσώπους.
Αξίζει να σημειωθεί πως στις εκλογές του 2019 μόλις το 30% των δικαστικών αντιπροσώπων είχε τη… βοήθεια των νέων τεχνολογιών. Σύμφωνα δε με την εγκύκλιο του υπουργείου, τα αποτελέσματα θα μεταδοθούν από όλα τα εκλογικά τμήματα απευθείας στο υπουργείο Εσωτερικών.