Για πρώτη φορά μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, οι δυτικοί ηγέτες αναμένεται να εγκρίνουν μυστικά στρατιωτικά σχέδια για την αντιμετώπιση της Ρωσίας, τα οποία εκπονεί το ΝΑΤΟ.
Όπως αναφέρει το Reuters, η Βορειοδυτική Συμμαχία, ενόψει της Συνόδου Κορυφής στο Βίλνιους τον Ιούλιο, οι ηγέτες αναμένεται να εγκρίνουν χιλιάδες σελίδες μυστικών στρατιωτικών σχεδίων που θα περιγράφουν λεπτομερώς πώς θα αντιδρούσε η Συμμαχία σε ρωσική επίθεση.
Μέχρι πρότινος, δεν υπήρχε η ανάγκη για αναβάθμιση των αμυντικών σχεδίων, καθώς η Συμμαχία διεξήγαγε «μικρούς» πολέμους, όπως στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, δίχως να αισθάνεται ότι απειλείται από τη μετασοβιετική Ρωσία.
Σύμφωνα όμως με το Reuters, μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Συμμαχία προειδοποιεί τώρα ότι πρέπει να έχει έτοιμια σχέδια για εφαρμογή πολύ πριν ξεσπάσει μια σύγκρουση με έναν αντίπαλό, όπως η Μόσχα.
«Η θεμελιώδης διαφορά μεταξύ διαχείρισης κρίσεων και συλλογικής άμυνας είναι η εξής: Δεν είμαστε εμείς, αλλά ο αντίπαλός μας που καθορίζει το χρονοδιάγραμμα», δήλωσε ο ναύαρχος Ρομπ Μπάουερ, ένας από τους κορυφαίους στρατιωτικούς αξιωματούχους του ΝΑΤΟ. «Πρέπει να προετοιμαστούμε για το γεγονός ότι η σύγκρουση μπορεί να παρουσιαστεί ανά πάσα στιγμή».
Το ΝΑΤΟ θα δώσει καθοδήγηση
Περιγράφοντας αυτό που αποκαλεί περιφερειακά του σχέδια, το ΝΑΤΟ θα δώσει επίσης στα κράτη καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο αναβάθμισης των δυνάμεων και της επιμελητείας τους.
«Οι σύμμαχοι θα γνωρίζουν ακριβώς ποιες δυνάμεις και ικανότητες χρειάζονται, συμπεριλαμβανομένου πού, τι και πώς να αναπτυχθούν», δήλωσε ο αρχηγός του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ σχετικά με τα άκρως απόρρητα έγγραφα που θα αναθέσουν σε ορισμένα στρατεύματα την άμυνα ορισμένων περιοχών, όπως στον Ψυχρό Πόλεμο.
Πρόκειται βέβαια για μια διαδικασία που ξεκίνησε ήδη από την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014 και απλά τώρα επισημοποιείται, ωθώντας τους νατοϊκούς για πρώτη φορά να αναπτύξουν στρατεύματα στα ανατολικά.
Η διαφορά με τον Ψυχρό Πόλεμο
Όμως, όπως αναφέρει το Reuters, ενώ πολλά χαρακτηριστικά μοιάζουν με τη στρατιωτική σύνθεση του ΝΑΤΟ πριν από το 1990, ορισμένοι κρίσιμοι παράγοντες έχουν αλλάξει για μια συμμαχία που έκτοτε έχει επεκταθεί περίπου 1.000 χλμ. προς τα ανατολικά και έχει αυξηθεί από 12 σε 31 μέλη.
Η ένταξη της Φινλανδίας διπλασίασε τα σύνορα του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία σε περίπου κατά 2.500 χλμ., αναγκάζοντας μια πιο ευέλικτη προσέγγιση στην ανάπτυξη δυνάμεων από ό,τι στο παρελθόν, όταν η Γερμανία θεωρούνταν η κύρια ζώνη μάχης.
Επίσης, όπως είπε ο ιστορικός στο Ανώτατο Αρχηγείο του ΝΑΤΟ Allied Powers Europe (SHAPE) Ian Hope, η Συμμαχία δεν προετοιμάζεται πλέον να πολεμήσει μεγάλης κλίμακας πυρηνικό πόλεμο εναντίον της Μόσχας και των συμμάχων της, εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι τώρα μέλη του ΝΑΤΟ.
«Δεν οραματιζόμαστε τον τύπο του πολέμου που ήταν ο Ψυχρός Πόλεμος, όπου οι συμμαχικές δυνάμεις θα χτυπιούνταν ταυτόχρονα με μεγάλης κλίμακας επιθέσεις του Συμφώνου της Βαρσοβίας», είπε, δείχνοντας μάλλον τις περιφερειακές συγκρούσεις που έπρεπε να περιοριστούν γρήγορα.
«Έχουμε γνώση του πεδίου της μάχης σήμερα»
Ταυτόχρονα, το διαδίκτυο, τα drones, τα υπερηχητικά όπλα και η ταχεία ροή πληροφοριών παρουσιάζουν νέες προκλήσεις.
«Τα καλά νέα είναι ότι μιλάμε για τη διαφάνεια του πεδίου μάχης. Με όλους τους δορυφόρους, με όλη την πληροφορία, μπορούμε να δούμε μια κρίση που ωριμάζει», δήλωσε ο Αντιστράτηγος Hubert Cottereau, Αντιπρόεδρος του Επιτελείου του SHAPE. «Για την Ουκρανία, είχαμε όλες τις πληροφορίες αρκετά εκ των προτέρων».
Αυτή η διαφάνεια είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους το ΝΑΤΟ, σε αντίθεση με τις απαιτήσεις των χωρών της Βαλτικής, δεν βλέπει καμία άμεση ανάγκη να αυξήσει τον αριθμό των στρατευμάτων στα ανατολικά.
«Όσο περισσότερα στρατεύματα συγκεντρώνετε στα σύνορα, είναι σαν να έχετε ένα σφυρί. Κάποια στιγμή, θέλετε να βρείτε ένα καρφί», προειδοποίησε ο Cottereau. «Αν οι Ρώσοι συγκεντρώνουν στρατεύματα στα σύνορα, αυτό θα μας κάνει νευρικούς, αν συγκεντρώνουμε στρατεύματα στα σύνορα, αυτό θα τους κάνει νευρικούς».
Από 40.000 σε 300.000 στρατιώτες
Ωστόσο, θα είναι τεράστιο έργο να βελτιωθεί δραστικά η ετοιμότητα. Το ΝΑΤΟ συμφώνησε το 2022 να θέσει 300.000 στρατιώτες σε κατάσταση συναγερμού, από 40.000 στο παρελθόν.
Οι ελλείψεις στην ικανότητα της συμμαχίας να παράγει επαρκή όπλα και πυρομαχικά έχουν αναδειχτεί από τον πόλεμο στην Ουκρανί και το ΝΑΤΟ πρέπει επίσης να αναβαθμίσει την από καιρό παραμελημένη επιμελητεία που απαιτείται για την ταχεία ανάπτυξη στρατευμάτων μέσω σιδηροδρομικών ή οδικών δικτύων.
Η ανάγκη χρηματοδότησης της υλοποίησης των περιφερειακών σχεδίων είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Στόλτενμπεργκ κάλεσε τους ηγέτες να αυξήσουν τον στόχο στρατιωτικών δαπανών της συμμαχίας, ένα άλλο θέμα που θα συζητηθεί στο Βίλνιους.
Αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ εκτιμούν ότι θα χρειαστούν μερικά χρόνια για να εφαρμοστούν πλήρως τα σχέδια, αν και τονίζουν ότι η συμμαχία μπορεί να κατευθυνθεί αμέσως στη μάχη εάν χρειαστεί.
«Είμαστε έτοιμοι να πολεμήσουμε απόψε. Ξέρετε, δεν είστε ποτέ αρκετά έτοιμοι. Ποτέ», είπε ο Cottereau. «Πρέπει να είμαστε σε θέση να παλέψουμε απόψε αν χρειαστεί, με αυτά που έχουμε».
