Συμφωνία στο… παρά ένα συνήψαν η Μόσχα και το Κίεβο για τα σιτηρά της Ουκρανίας, με την αποκαλούμενη και Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας να παρατείνεται για δύο ακόμη μήνες, έως και τις 18 Ιουλίου.

Λίγες ώρες πριν από τη λήξη της, ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε τον «λευκό καπνό», διαψεύδοντας τις φήμες σύμφωνα με τις οποίες η Ρωσία μπορούσε να εγκαταλείψει τη συμφωνία λόγω εμποδίων στις εξαγωγές σιτηρών και λιπασμάτων.

Υπενθυμίζεται πως η πρωτοβουλία για την εξαγωγή σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας, που επιτεύχθηκε μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Εθνών και της Τουρκίας τον Ιούλιο του 2022, είχε στόχο να αποτρέψει μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση επιτρέποντας να εξαχθούν με ασφάλεια από τρία ουκρανικά λιμάνια τα ουκρανικά σιτηρά που είχαν αποκλειστεί στη χώρα λόγω της ρωσικής εισβολής.

Οι δηλώσεις του Ερντογάν κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε αξιωματούχους του κυβερνώντος κόμματος AKP έγιναν μετά την αναχώρηση του τελευταίου πλοίου, του «DSM Capella», από ένα ουκρανικό λιμάνι στο πλαίσιο της συμφωνίας. «To deal για τον διάδρομο σιτηρών της Μαύρης Θάλασσας παρατάθηκε κατά δύο μήνες χάρη στις προσπάθειες της Τουρκίας», είπε ο τούρκος πρόεδρος στην ομιλία του, ευχαριστώντας επίσης τους ρώσους και ουκρανούς αξιωματούχους και τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες για τη βοήθειά τους. Λίγο αργότερα, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα επιβεβαίωσε την παράταση ισχύος της σχετικής συνθήκης.

Επειτα από την αρχική συμφωνία τον περασμένο Ιούλιο, η Μόσχα είχε δεχτεί να παρατείνει το σύμφωνο της Μαύρης Θάλασσας για άλλες 120 ημέρες τον Νοέμβριο, αλλά στη συνέχεια τον Μάρτιο συμφώνησε σε παράταση 60 ημερών -έως τις 18 Μαΐου -με βασικό αίτημα την ικανοποίηση μιας λίστας απαιτήσεων σχετικά με τις δικές της εξαγωγές γεωργικών προϊόντων.

Στο πλαίσιο αυτό και για να πείσουν τη Ρωσία να επιτρέψει τις εξαγωγές σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα, τα Ηνωμένα Εθνη συμφώνησαν ταυτόχρονα να βοηθήσουν τη Μόσχα με τις δικές της γεωργικές αποστολές για τρία χρόνια. Το Κρεμλίνο, ωστόσο, επιμένει ότι δεν τηρούνται όσα έχουν πει οι δύο πλευρές και αυτός ήταν εν μέρει ο λόγος για τον οποίο υπήρχαν ανησυχίες ότι η Μόσχα θα αποχωρούσε από τη συμφωνία.

Εκτοτε, περίπου 1.000 πλοία γεμάτα σιτηρά και άλλα τρόφιμα αναχώρησαν από το Τσορνομόρσκ, την Οδησσό και το Γιούζνι, με προορισμό χώρες κυρίως της Ευρώπης, της Αφρικής και της Ασίας. Σχεδόν το 49% του φορτίου ήταν αραβόσιτος, ο σπόρος που επλήγη περισσότερο από τον αποκλεισμό των ουκρανικών σιτοβολώνων στην αρχή του πολέμου (75% των 20 εκατομμυρίων τόνων αποθηκευμένων σιτηρών). Η ταχεία μετακίνησή του ήταν αναγκαία για να δημιουργηθεί χώρος για το σιτάρι από τη θερινή συγκομιδή.

Χαιρετίζει ο ΟΗΕ

Ο επικεφαλής του ΟΗΕ χαιρέτισε την ανακοίνωση, τονίζοντας πόσο σημαντική ήταν. «Αυτές οι συμφωνίες έχουν σημασία για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια. Τα προϊόντα της Ουκρανίας και της Ρωσίας τροφοδοτούν τον κόσμο. Στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας της Μαύρης Θάλασσας, έχουν εξαχθεί περισσότεροι από 30 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων. Ζωτικής σημασίας προμήθειες τροφίμων φτάνουν σε μερικούς από τους πιο ευάλωτους ανθρώπους και μέρη του κόσμου -συμπεριλαμβανομένων 30.000 τόνων σίτου που μόλις έφυγαν από την Ουκρανία σε ένα πλοίο ναυλωμένο από το WFP για να ταΐσει πεινασμένους ανθρώπους στο Σουδάν», υποστήριξε ο Αντόνιο Γκουτέρες.

Η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) ανακοίνωσε ότι τον περασμένο χρόνο η συμφωνία βοήθησε στη σταθεροποίηση των αγορών και στη μείωση της αστάθειας, σημειώνοντας ότι οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων έχουν πέσει κατά 20% από το ιστορικό υψηλό που καταγράφηκε τον Μάρτιο του 2022. Από την πλευρά της η Ρωσία συνεχίζει να υποστηρίζει ότι υπάρχουν ακόμα προβλήματα με τη συμφωνία που πρέπει να επιλυθούν σε τεχνικό επίπεδο.

Τελευταία Νέα