Η κατάργηση ή αναμόρφωση της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης (ΕΑΣ), τα αναδρομικά του 11μήνου καθώς και το μεγάλο αγκάθι της προσωπικής διαφοράς αποτελούν βαρόμετρο στην καθοριστική ψήφο των 2,5 εκατομμυρίων συνταξιούχων.
Ειδικότερα, αυξήσεις στη σύνταξή τους θα δουν οι συνταξιούχοι της χώρας το 2024, σύμφωνα με τα προεκλογικά προγράμματα της Νέας Δημοκρατίας και του ΣΥΡΙΖΑ. Οι συνταξιούχοι, όπως όλα δείχνουν, θα είναι κερδισμένοι γιατί το 2024 θα λάβουν νέες αυξήσεις στις συντάξεις.
Και τα δύο κόμματα προβλέπουν αύξηση των συντάξεων, με τη Νέα Δημοκρατία να ανακοινώνει αύξηση 3,4% το 2024 και τον ΣΥΡΙΖΑ να κάνει λόγο για επαναχορήγηση της 13ης σύνταξης και κατάργηση της προσωπικής διαφοράς που θεσπίστηκε επί ΣΥΡΙΖΑ με τον νόμο Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016) σε συντάξεις που είχαν εκδοθεί πριν από το 2016 και αφορούσε περίπου 1,5 εκατομμύριο συνταξιούχους.
Στο προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας αναφέρεται νέα αύξηση 3,4% στις συντάξεις από 1η/1/2024, οι επικουρικές συντάξεις και τα εφάπαξ απονέμονται εντός δύο μηνών και μονιμοποιείται η πλήρης απαλλαγή πρώην δικαιούχων Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ) από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη.
Τον περασμένο Ιανουάριο οι συντάξεις αυξήθηκαν ύστερα από 12 χρόνια παγώματος κατά 7,75% δίνοντας αύξηση εισοδήματος σε 1.724.713 συνταξιούχους. Ειδική μέριμνα υπήρξε όμως και για 1,1 εκατομμύριο συνταξιούχους που είχαν υψηλές προσωπικές διαφορές. Αυτοί μπορεί να μην είδαν μόνιμη αύξηση, έλαβαν όμως το επίδομα προσωπικής διαφοράς, ύψους από 200 ως 300 ευρώ ως αντιστάθμισμα στην απώλεια μέρους ή του συνόλου της αύξησης 7,75% που δόθηκε στις κύριες συντάξεις.
Eισφορά αλληλεγγύης
Οσον αφορά την ΕΑΣ (εισφορά αλληλεγγύης), κυβερνητικός στόχος είναι η ισχύουσα κράτηση ΕΑΣ να μειωθεί ώστε να μείνει μεγαλύτερη αύξηση στις συντάξεις. Η ΕΑΣ (εισφορά υπέρ ΑΚΑΓΕ) επιβάλλεται σε σχεδόν 800.000 συνταξιούχους Δημοσίου, ΙΚΑ, Ταμείων ΔΕΚΟ και τραπεζών, ΕΤΑΑ και ΝΑΤ, με κύρια σύνταξη ή άθροισμα κύριων συντάξεων άνω των 1.400 ευρώ. Η κυβέρνηση έχει ήδη καταργήσει από 1/1/2023 την εισφορά αλληλεγγύης, η οποία επιβαλλόταν στη φορολογία σε όσους μισθωτούς, δημοσίους υπαλλήλους, ελεύθερους επαγγελματίες και συνταξιούχους έχουν εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ.
Οσον αφορά στην ελάφρυνση της ΕΑΣ, το πρώτο σενάριο προβλέπει ότι θα συνεχίσει να επιβάλλεται η ΕΑΣ όπως και τώρα, δηλαδή σε όλο το ποσό της σύνταξης, αλλά με τα μισά ποσοστά της κάθε κλίμακας, δηλαδή 1,5% αντί 3% στην πρώτη κλίμακα, 3% αντί 6% στη δεύτερη, 3,5% αντί 7% στην τρίτη κ.ο.κ. Το δεύτερο προβλέπει η κράτηση να μην αφορά στο εξής όλο το ποσό της σύνταξης αλλά τη διαφορά από το πλαφόν των 1.400 ευρώ. Για παράδειγμα, αν κάποιος συνταξιούχος εισπράττει σύνταξη 1.800 ευρώ, η κράτηση 6% να επιβάλλεται στο ποσό που υπερβαίνει τα 1.400 ευρώ, δηλαδή στα 400 ευρώ. Με αυτόν τον τρόπο ο συνταξιούχος έχει απώλεια 24 ευρώ τον μήνα αντί για 108 ευρώ.
Τονίζεται ότι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων (ΕΑΣ), επιβλήθηκε στις συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ από το 2010 και έκτοτε παρακρατείται, εισφέροντας στον «κουμπαρά» αλληλεγγύης των γενεών (ΑΚΑΓΕ) περισσότερα από 600 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Σημειώνεται τέλος ότι σύμφωνα με τα ισχύοντα, στις αρχές του 2024 αναμένεται νέα αύξηση των συντάξεων κατά 3,4%, ανάλογα με την εξέλιξη του πληθωρισμού και του ρυθμού αύξησης του φετινού ΑΕΠ. Μάλιστα η αύξηση μπορεί να είναι μεγαλύτερη, καθώς ενδέχεται να προστεθεί – συμπληρωματικά – μια επιπλέον αύξηση 0,3% λόγω της απόκλισης των στοιχείων του 2022. Η διορθωτική αυτή αύξηση θα καθοριστεί μετά το καλοκαίρι, με βάση τα τελικά στοιχεία για την πορεία της οικονομίας. Αθροιστικά οι δύο αυξήσεις θα φτάσουν λίγο χαμηλότερα από το 4%, ενώ η απόδοσή τους στους συνταξιούχους προσδιορίζεται γύρω στον Ιανουάριο – Φεβρουάριο του 2024.