Καταλαβαίνω ότι στον ΣΥΡΙΖΑ η συζήτηση που έχει ανοίξει δεν είναι για την επόμενη μέρα, δηλαδή για τις εκλογές της 25ης Ιουνίου, αλλά για τη… μεθεπόμενη, δηλαδή την επόμενη μέρα μιας νέας ήττας.
Και είναι μια συζήτηση για ενδεχόμενη αλλαγή ηγεσίας. Δηλαδή, να πάψει ο Αλέξης Τσίπρας να είναι ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ.
Η λογική όσων την υποστηρίζουν είναι αυτή που έχουμε ακούσει τόσο συχνά στην πολιτική ζωή: όταν ένα κόμμα υφίσταται μια ήττα, τότε πρέπει να αλλάξει ηγέτη.
Μόνο που αυτή είναι μια λογική που αφορά τα συστημικά κόμματα. Τα κόμματα όπου την πραγματική «γραμμή» δεν την επεξεργάζονται οι ηγέτες, αλλά διάφορα κέντρα και παράκεντρα συνδεδεμένα με κάθε λογής συμφέροντα και το κράτος.
Στα κόμματα της Αριστεράς, όπου τη γραμμή – υποτίθεται τουλάχιστον – δεν την επεξεργάζεται ο «αρχηγός», αλλά τα κομματικά όργανα, δεν ισχύει αυτός ο μηχανισμός εναλλαγής.
Δεν είναι τυχαίο ότι ιστορικά τα μεγάλα αριστερά και προοδευτικά κινήματα ή ακόμη και επαναστάσεις είχαν ηγέτες που έμειναν εκεί για πολλά χρόνια.
Αυτό δεν ήταν, όπως συχνά γράφεται, επειδή οι ηγέτες αυτοί ήταν «παντρεμένοι με την καρέκλα» ή είχαν «προσωπική εξουσία».
Ήταν ακριβώς γιατί η διατήρηση της ίδιας ηγεσίας, ακόμη και όταν η ιστορία είχε σκαπανεβάσματα, αποτύπωνε τη συνέχεια του κόμματος και της ιστορικής δυναμικής που αυτό εκπροσωπούσε.
Όλα αυτά δεν τα λέω, επειδή πιστεύω ότι ο Αλέξης Τσίπρας δεν έχει ευθύνη για την εκλογική κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ.
Κάθε άλλο, έχει μεγάλη ευθύνη γιατί εδώ και χρόνια δεν προσπάθησε να επαναπροσδιορίσει τον ΣΥΡΙΖΑ και τη στρατηγική του και να τον κάνει τον κορμό μιας μεγάλη λαϊκής προοδευτικής παράταξης και όχι απλώς μια παραλλαγή συστημικής «κεντροαριστεράς».
Πιθανώς να έχει και τη μεγαλύτερη ευθύνη.
Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο και δεν πρέπει τώρα να αποσυρθεί.
Αντίθετα, αυτός πρέπει να αναλάβει την ευθύνη να δώσει τη μάχη.
Γιατί οι διάφοροι καλοθελητές που οραματίζονται να παραδώσει τη σκυτάλη – ή το δακτυλίδι εάν προτιμάτε – δεν αντιλαμβάνονται ότι αυτό μόνο αποδιαρθρωτικά αποτελέσματα θα έχει.
Ιδίως όταν σε μεγάλο βαθμό ήταν αυτοί ακριβώς που δεν συνέβαλαν στο να κάνει ουσιαστική στρατηγική και πολιτική συζήτηση ο ΣΥΡΙΖΑ.
Αλλά και γιατί είναι σαφές ότι διάφορα συστημικά κέντρα όταν θέτουν ζήτημα ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ δεν το κάνουν επειδή τους έπιασε ο πόνος για το μέλλον της Αριστεράς στον τόπο, αλλά επειδή θέλουν να χάσει ο ΣΥΡΙΖΑ οποιαδήποτε έστω και συμβολική αναφορά σε μια αντισυστημική κατεύθυνση.
Και παρότι οι ιστορικές αναλογίες είναι ενίοτε επικίνδυνες, ας θυμηθούμε τον Ανδρέα Παπανδρέου, που και αυτόν όλοι τον είχαν τελειωμένο το 1989 και είχαν ετοιμάσει κιόλας και το πεδίο για να εκβιάσουν για διαδοχή σε εκείνη την περίφημη συνεδρίαση στο «Πεντελικόν» αλλά αυτός όχι μόνο άντεξε, αλλά κατάφερε να επανασυσπειρώσει το δυναμικό που ο ίδιος είχε διαγράψει σε προηγούμενες φάσεις και να πάει να κερδίσει τις εκλογές του 1993.
Έτσι και τώρα ο Αλέξης Τσίπρας καλό είναι να μαζέψει την «ομπρέλα» και όσους από αυτή οραματίζονται αλλαγή ηγεσίας, να αναλάβει την ευθύνη που του αναλογεί για την ανασυγκρότηση της προοδευτικής παράταξης που εξακολουθούμε να έχουμε ανάγκη και να δώσει τη μάχη μέχρι τέλους.
Από αυτό θα κριθεί και δεν πρέπει να ξεχνά ότι η ιστορία δεν είναι ποτέ επιεικής με όσους εγκαταλείπουν πρόωρα το πεδίο της μάχης.
Σε τελική ανάλυση «ποτέ μην σταματάς να αγωνίζεσαι μέχρι να τελειώσει ο αγώνας».