Η Μάγια Αγγέλου είχε πει κάποτε: «Συνειδητοποίησα όταν ήμουν περίπου 20 ετών ότι θα πέθαινα. Με τρόμαξε τόσο πολύ που διπλοκλείδωσα τις πόρτες προσπαθώντας να κρατήσω τον θάνατο έξω – και τελικά παραδέχτηκα ότι δεν μπορούσα να κάνω τίποτα γι’ αυτό. Μόλις έφτασα πραγματικά σε αυτό το συμπέρασμα, άρχισα να απολαμβάνω τη ζωή, και την απολαμβάνω πάρα πολύ».

Η πλούσια απόλαυση όλων των προσφορών της ζωής την οδήγησε να κερδίσει μια υποψηφιότητα για τα Tony Award, τρία βραβεία Grammy, ένα Emmy, το National Medal of Arts, το Lincoln Medal και την εισαγωγή της στο National Women’s Hall of Fame, μεταξύ άλλων τιμών.

Ενώ το έργο της θαυμάζονταν από πολλούς εδώ και χρόνια, η αναγνώρισή της στο ευρύ κοινό εκτοξεύτηκε στα ύψη αφότου έγινε η δεύτερη ποιήτρια στην ιστορία που απήγγειλε ποίημα σε προεδρική ορκωμοσία. Το 1993, διάβασε το «Στον Παλμό του Πρωινού» στην ορκωμοσία του Μπιλ Κλίντον και η φήμη της διευρύνθηκε καθώς ακόμη περισσότεροι άνθρωποι άρχισαν να αναζητούν και να εκτιμούν το έργο της. Η Μάγια Αγγέλου έγινε μία από τις πιο επιδραστικές και δημοφιλείς συγγραφείς στην αμερικανική ιστορία και ξεπέρασε περισσότερες από τις δυσκολίες που της αναλογούσαν για να το πετύχει.

Photo: YouTube

Η Μάγια Αγγέλου ανατράφηκε από τη γιαγιά της

Η Μάγια Αγγέλου γεννήθηκε ως Μαργκερίτ Άννι Τζόνσον στο Σεντ Λούις του Μιζούρι στις 4 Απριλίου 1928. Η μητέρα της, Βίβιαν Μπάξτερ, μια όμορφη και εκλεπτυσμένη κάτοικος του Σεντ Λούις, ερωτεύτηκε τον Μπέιλι Τζόνσον, τον πατέρα της Αγγέλου, το 1924, λίγο μετά την επιστροφή του από τη θητεία του στο Ναυτικό.

Όταν η Αγγέλου ήταν ακόμη μωρό, οι γονείς της μετακόμισαν δυτικά, ελπίζοντας να ξεφύγουν από τον ρατσισμό του Νότου και την αποδοκιμαστική οικογένεια της Βίβιαν. Ωστόσο, στην Καλιφόρνια, ο γάμος τους έγινε γρήγορα αβάσταχτος και χώρισαν όταν η Αγγέλου ήταν τριών ετών. Εκείνη και ο πεντάχρονος αδελφός της, Μπέιλι, στάλθηκαν να ζήσουν με την γιαγιά της από την πλευρά του πατέρα της, την Άννι Χέντερσον, στο Σταμπς του Άρκανσο.

«Έβαλαν εμένα και τον αδελφό μου σε ένα τρένο, χωρίς καμία συντροφιά, χωρίς κανέναν ενήλικα, έβαλαν ετικέτες στα χέρια μας και είπαν: «Αυτό το παιδί πρέπει να παραδοθεί στην τάδε» θυμάται η Αγγέλου. Αργότερα στη ζωή της, η Αγγέλου θα ευχαριστούσε τον Θεό που «με έστειλαν στην πατρική μου γιαγιά».

Η γιαγιά της μαζί με τον άλλο της γιο, τον θείο Γουίλι για τη Μάγια, ήταν ιδιοκτήτες και διαχειριστές του τοπικού παντοπωλείου. Ήταν μια έξυπνη επιχειρηματίας και μια στοργική γιαγιά. Η Αγγέλου θαύμαζε πολύ τη γιαγιά της: «Μου έδωσε τόσα πολλά δώρα,  μεταξύ των οποίων την εμπιστοσύνη ότι με αγαπούσαν». Το Σταμπς αποδείχθηκε ένα σχετικά ασφαλές καταφύγιο για τα πρώτα χρόνια της ζωής της Αγγέλου.

Δείτε το βίντεο 

Η φωνή μου ήταν μια φονική μηχανή

Η Αγγέλου επέστρεψε στο Σεντ Λούις μόνο μία φορά σαν επίσκεψη, όταν δεν ήταν ακόμα οκτώ ετών. Ενώ έμενε με τη μητέρα της, ο φίλος της Βίβιαν, ένας άνδρας ονόματι Φρίμαν, βίασε την Αγγέλου. Εκείνη το είπε στα αδέρφια της, τα οποία στη συνέχεια το είπαν στην υπόλοιπη οικογένειά της. Ο Φρίμαν συνελήφθη και κρίθηκε ένοχος, αλλά εξέτισε μόνο μία ημέρα στη φυλακή για το έγκλημα.

Μόλις τέσσερις ημέρες μετά την αποφυλάκιση του Φρίμαν, όμως, οι θείοι της Αγγέλου τον ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου σε αντίποινα. Μετά την επίθεση και την επακόλουθη δολοφονία, η Αγγέλου αρνήθηκε να μιλήσει για πέντε χρόνια. Πίστευε ότι η φωνή της είχε οδηγήσει άμεσα στο θάνατο του άνδρα, λέγοντας: «Η μητέρα μου και η οικογένειά της προσπάθησαν να με βοηθήσουν αλλά δεν ήξεραν αυτό που ήξερα εγώ: ότι η φωνή μου ήταν μια φονική μηχανή».

«Πιστεύω ότι ο εγκέφαλός μου ανακατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια εκείνων των ετών. Πιστεύω ότι οι περιοχές του εγκεφάλου που παρέχουν και προωθούν τη φυσική ομιλία δεν είχαν καμία σχέση και έτσι, μπόρεσα να αναπτύξω μια μνήμη αρκετά ασυνήθιστη, η οποία μου επέτρεψε να μάθω πολλές γλώσσες». Ενώ δεν μιλούσε, βυθίστηκε στα λόγια μεγάλων λογοτεχνών όπως ο Σαίξπηρ και ο Ένγκαρ Άλλαν Πόε και αποστήθισε όλη την ποίηση που μπορούσε να βρει, συμπεριλαμβανομένων των έργων του Λάνγκστον Χιουζ και του Πολ Λόρενς Ντάνμπαρ.

Με τη μητέρα της 

Η πρώτη μαύρη γυναίκα εισπράκτορας τελεφερίκ του Σαν Φρανσίσκο

Όταν η Αγγέλου ήταν 14 ετών και ο αδελφός της 16, η γιαγιά της αποφάσισε ότι «είχε φτάσει σε μια επικίνδυνη ηλικία για ένα μαύρο αγόρι στον διαχωρισμένο νότο». Αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα να τους στείλει και τους δύο πίσω να ζήσουν με τη μητέρα τους, η οποία από τότε είχε μετακομίσει στο Όκλαντ της Καλιφόρνια.

Το 1942, η Αγγέλου άρχισε να φοιτά στο California Labor School στο Σαν Φρανσίσκο, όπου σπούδασε υποκριτική και χορό με υποτροφία.. Για να κερδίσει επιπλέον χρήματα ενώ σπούδαζε, αποφάσισε ότι ήθελε να εργαστεί ως εισπράκτορας σε τελεφερίκ, επειδή «λάτρευε τις στολές».

Η εταιρεία Market Street Railway Company αρχικά αρνήθηκε να την προσλάβει λόγω του χρώματος του δέρματός της, αλλά εκείνη ήταν αποφασισμένη. Εμφανιζόταν στην εταιρεία κάθε πρωί και καθόταν εκεί διαβάζοντας βιβλία, μέχρι που τελικά η διοίκηση υποχώρησε και της πρόσφερε τη δουλειά. Σε ηλικία μόλις 16 ετών, έγινε η πρώτη μαύρη γυναίκα εισπράκτορας τελεφερίκ του Σαν Φρανσίσκο.

Επίσης, εκείνη τη χρονιά, έμεινε έγκυος αφού έκανε σεξ για να αποδείξει ότι δεν ήταν λεσβία. Όταν είπε στη μητέρα της για την εγκυμοσύνη: «Με ρώτησε: «Αγαπάς το αγόρι;» Είπα όχι. «Σε αγαπάει;». Είπα όχι. ‘Λοιπόν, δεν υπάρχει λόγος να καταστρέψουμε τρεις ζωές. Θα κάνουμε εμείς ένα μωρό»». Η Αγγέλου γέννησε τον μοναδικό της γιο, Guy Johnson, μόλις ένα μήνα μετά την αποφοίτησή της από το λύκειο.

Η Μάγια Αγγέλου εργάστηκε για λίγο σε οίκο ανοχής

Με ένα νέο μωρό να φροντίζει, η Αγγέλου μετακόμισε από το σπίτι της μητέρας της σε ηλικία μόλις 17 ετών. Βρήκε ένα δωμάτιο προς ενοικίαση στο Σαν Φρανσίσκο, όπου η σπιτονοικοκυρά δέχτηκε να προσέχει τον γιο της, ενώ εκείνη δούλευε σε περιστασιακές δουλειές για να τους συντηρεί. Στην αυτοβιογραφία της θυμάται μερικές από τις δουλειές που έκανε εκείνη την περίοδο, μεταξύ των οποίων «χορεύτρια σέικ σε νυχτερινά κέντρα, μαγείρισσα χάμπουργκερ, μαγείρισσα σε κρεολικό εστιατόριο και κάποτε δούλεψα σε μηχανουργείο, αφαιρώντας τη μπογιά από τα αυτοκίνητα με τα χέρια μου».

Στα τέλη της εφηβείας της, άρχισε μια σχέση με έναν μεγαλύτερο άνδρα ονόματι L.D., ο οποίος ήταν παντρεμένος και είχε εθισμό στον τζόγο. Αφού έχασε πάνω από 5.000 δολάρια, έπεισε την Αγγέλου να δουλέψει σε έναν οίκο ανοχής για να βγάλει αρκετά επιπλέον χρήματα για να ξεπληρώσει το χρέος του από τον τζόγο. Πιστεύοντας ότι θα παντρευτούν μόλις αποκτήσουν αρκετά μετρητά, η Αγγέλου συμφώνησε και για μικρό χρονικό διάστημα εργάστηκε ως εργαζόμενη στο σεξ και μαντάμ. Ενώ ορισμένοι κριτικοί έχουν επισημάνει ότι αυτή η εποχή της ζωής της Αγγέλου συχνά αποσιωπάται ή παραλείπεται στις μεταγενέστερες βιογραφίες της, η ίδια ήταν αρκετά ανοιχτή για την εποχή που εργαζόταν στο σεξ, αφηγούμενη την εμπειρία της στα απομνημονεύματά της «Gather Together in my Name» το 1974: «Τα πρόσωπα, τα σώματα και οι μυρωδιές των κόλπων σχημάτιζαν ένα ατελείωτο μοτίβο από μαργαρίτες στο μυαλό μου. […] Το νερό πλυσίματος με Lysol τσούζει τα μάτια μου και ένα φιλμ ατμών καλύπτει τους αδενοειδείς μου αδένες».

Photo: YouTube

Μια επιτυχημένη καριέρα στον χορό

Τη δεκαετία του 1950, η Αγγέλου έστρεψε την προσοχή της στην καριέρα της ως χορεύτρια και άρχισε να εμφανίζεται σε κλαμπ γύρω από το Σαν Φρανσίσκο. Παρακολούθησε επίσης μαθήματα μοντέρνου χορού, σπουδάζοντας κοντά σε επιδραστικούς χορογράφους όπως η Μάρθα Γκράχαμ. Ενώ παρακολουθούσε μαθήματα, γνώρισε τον διάσημο χορευτή Αλβίν Άιλέυ. Το ζευγάρι συνεργάστηκε για μικρό χρονικό διάστημα, χορεύοντας μαζί ως «Αλ και Ρίτα», αλλά το νούμερό τους δεν απογειώθηκε ποτέ.

Η Αγγέλου μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για να σπουδάσει αφρικανικό χορό για ένα χρόνο κοντά στη χορογράφο Περλ Πρίμους, πριν επιστρέψει στο Σαν Φρανσίσκο και γίνει γνωστή με τις παραστάσεις καμπαρέ και τον χορό calypso στο Purple Onion, ένα νυχτερινό κέντρο που συχνά επισκέπτονταν ανιχνευτές ταλέντων. Στο Purple Onion, πήρε επίσημα το καλλιτεχνικό όνομα «Maya Angelou», συνδυάζοντας το παιδικό της παρατσούκλι με το επώνυμο του πρώην συζύγου της.

Η θεατρική καριέρα της νεοβαπτισμένης Μάγια Αγγέλου άρχισε να απογειώνεται. Από το 1954 έως το 1955, περιόδευσε σε όλη την Ευρώπη και την Αφρική. Αφού επέστρεψε στην Αμερική, έπαιξε στην off-Broadway παράσταση Calypso Heat Wave και αργότερα στο θεατρικό έργο The Blacks. Άρχισε επίσης να ηχογραφεί τις παραστάσεις της με μουσική calypso, κυκλοφορώντας το πρώτο της άλμπουμ με μουσική calypso, με τίτλο Miss Calypso, το 1957.

Photo: YouTube

Μήπως είσαι συγγραφέας

Ενώ η Αγγέλου έδινε παραστάσεις σε κλαμπ στην Καλιφόρνια, γνώρισε πολλούς σημαντικούς καλλιτέχνες και συγγραφείς, όπως ο Langston Hughes και ο μυθιστοριογράφος John Oliver Killens. Το 1959, ο Killens της πρότεινε να μετακομίσει μόνιμα στη Νέα Υόρκη και «να πάει να ανακαλύψει αν πραγματικά είναι συγγραφέας», όπως αναφέρει η Guardian. Η Αγγέλου, η οποία αργότερα περιέγραψε τον εαυτό της ως «αρκετά νέα και αρκετά ανόητη» για να δεχτεί την πρότασή του, μετακόμισε στη Νέα Υόρκη και άρχισε να δημοσιεύει τα πρώτα της γραπτά.

Εντάχθηκε στη συντεχνία συγγραφέων του Χάρλεμ, όπου έγινε φίλη με πολλούς άλλους σημαντικούς συγγραφείς της εποχής, συμπεριλαμβανομένου του James Baldwin, τον οποίο αποκάλεσε στοργικά «αδελφικό της φίλο». Ο Baldwin, μαζί με τον συντάκτη Robert Loomis, θα την ενθάρρυναν να γράψει μια αυτοβιογραφία. Αν και στην αρχή ήταν απρόθυμη, τελικά αποφάσισε να δοκιμάσει τη συγγραφή απομνημονευμάτων και το αποτέλεσμα ήταν η φημισμένη αυτοβιογραφία της «Ξέρω Γιατί Κελαηδάει το Πουλί στο Κλουβί» του 1969.

Δείτε το βίντεο

Η επαφή με τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα

Ήταν επίσης στη Νέα Υόρκη όπου η Αγγέλου άρχισε να ασχολείται ενεργά με το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα. Αφού άκουσε τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ να μιλάει στο Χάρλεμ, άρχισε να βυθίζεται στον αγώνα για φυλετική ισότητα, χρησιμοποιώντας το αξιοσημείωτο συγγραφικό της ταλέντο για να συγκεντρώσει χρήματα για τη Διάσκεψη Χριστιανικής Ηγεσίας του Νότου. Μαζί με τους ηθοποιούς Godfrey MacArthur Cambridge και Hugh Hurd, έγραψε την παράσταση «Cabaret for Freedom».

Η παράσταση συγκέντρωσε τόσα πολλά χρήματα που η Αγγέλου διορίστηκε νέα διευθύντρια του γραφείου του SCLC (Southern Christian Leadership Conference) στη Νέα Υόρκη, όπου συνεργάστηκε στενά με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ για την οργάνωση και τη συγκέντρωση κεφαλαίων.

Ενώ βρισκόταν στην Αφρική, η Αγγέλου ήρθε κοντά με έναν άλλο ηγέτη πολιτικών δικαιωμάτων, τον Malcolm X. Μαζί δημιούργησαν την Οργάνωση της Αφροαμερικανικής Ενότητας το 1964. Όταν ο Μάλκολμ Χ δολοφονήθηκε τον επόμενο χρόνο, η οργάνωση διαλύθηκε και η Αγγέλου, πενθώντας την απώλεια του φίλου της, πέρασε τον επόμενο χρόνο ζώντας στη Χαβάη.

Επέστρεψε στη Νέα Υόρκη το 1967, αλλά σε μια τραγική τροπή της μοίρας, ο Κινγκ δολοφονήθηκε στα 40α γενέθλια της Αγγέλου, την ώρα που ετοιμαζόταν να ξεκινήσει μια πανεθνική περιοδεία για την προώθηση της εκστρατείας του Κινγκ για τους φτωχούς ανθρώπους. Συντετριμμένη μετά τους θανάτους του Μάλκολμ Χ και του Κινγκ σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, η Αγγέλου διοχέτευσε την ενέργειά της ακόμη πιο έντονα στη συγγραφή.

Photo: Instagram

Ο γιος της παραλίγο να πεθάνει

Η Αγγέλου μετακόμισε στην Αφρική εν μέσω του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα. Το 1961 άρχισε να βγαίνει με έναν Νοτιοαφρικανό αγωνιστή της ελευθερίας, τον Vusumzi Make. Το ζευγάρι, μαζί με τον γιο της Αγγέλου, μετακόμισε στο Κάιρο της Αιγύπτου για να συνεχίσει τον αγώνα κατά του απαρτχάιντ. Ενώ ζούσε στην Αίγυπτο, η Αγγέλου έγραφε για μια εβδομαδιαία ριζοσπαστική εφημερίδα που ονομαζόταν The Arab Observer.

Μετά το τέλος της σχέσης τους το 1962, η Αγγέλου αποφάσισε να μετακομίσει στην Γκάνα, όπου ο γιος της σκόπευε να φοιτήσει στο κολέγιο. Ωστόσο, μόλις τρεις ημέρες μετά την άφιξή τους στη χώρα, έσπασε τον αυχένα του σε αυτοκινητιστικό ατύχημα. Ευτυχώς ανάρρωσε γρήγορα και μπόρεσε να συνεχίσει να φοιτά στο κολέγιο, ενώ η Αγγέλου άρχισε να εργάζεται για το περιοδικό The African Review ως συντάκτρια.

Μια πρωτοποριακή καριέρα στον κινηματογράφο και την τηλεόραση

Ενώ η Μάγια Αγγέλου μπορεί να είναι περισσότερο γνωστή ως ποιήτρια και επιδραστική συγγραφέας απομνημονευμάτων, είχε επίσης μια πρωτοποριακή καριέρα στον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Έγραψε το σενάριο και το soundtrack για το δράμα Georgia, Georgia το 1972 και έγινε η πρώτη μαύρη γυναίκα που ανέλαβε την παραγωγή σεναρίου. Λίγο αργότερα, έγινε μία από τις πρώτες μαύρες γυναίκες που εντάχθηκαν στο Σωματείο Σκηνοθετών της Αμερικής.

Photo: Wikimedia Commons

Ο μοναδικός εγγονός της απήχθη

Το 1981, μια τραγωδία έπληξε την οικογένεια της Μάγια Αγγέλου. Η Αγγέλου είχε έναν εγγονό, τον Colin Ashanti Johnson, με τον οποίο ο γιος της, Guy Johnson, μοιραζόταν τα δικαιώματα επιμέλειας με την πρώην σύζυγό του. Η Sharon Murphy, η μητέρα του Colin, είχε δικαίωμα επίσκεψης μία φορά το μήνα. Στις 13 Απριλίου 1981, έφτασε να παραλάβει το γιο της, ως συνήθως. Αλλά την επόμενη Κυριακή, δεν έφερε ποτέ τον Colin στο σπίτι –τον είχε απαγάγει.

Για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, ο Τζόνσον και η Αγγέλου δεν είχαν καμία επαφή με τον Κόλιν και δεν υπήρχαν στοιχεία. Το άγχος επιβάρυνε την υγεία του Τζόνσον, επιδεινώνοντας τον παλιό τραυματισμό του στον αυχένα τόσο άσχημα που παρέλυσε για λίγο από το λαιμό και κάτω. Οι εναποθέσεις ασβεστίου και οι θρόμβοι αίματος είχαν αποδυναμώσει τη σπονδυλική του στήλη τόσο πολύ που δεν μπορούσε να περπατήσει και χρειάστηκε να υποβληθεί σε πολλαπλές χειρουργικές επεμβάσεις. Ο Τζόνσον, ωστόσο, ήταν αποφασισμένος να αναρρώσει πλήρως και να ξαναδεί τον γιο του, δηλώνοντας: «Όταν θα έχω τον γιο μου πίσω, θέλω να με δει καλά».

Η Αγγέλου και ο γιος της δεν σταμάτησαν ποτέ να ψάχνουν, ξοδεύοντας χιλιάδες δολάρια για να ερευνήσουν την εξαφάνιση. Στις 29 Μαΐου 1985, βρήκαν την άκρη όταν ένας γνωστός της Murphy επικοινώνησε με την Αγγέλου δίνοντάς της την τοποθεσία της Murphy και του Colin στο Austin του Texas. Η Αγγέλου επικοινώνησε με τις αρχές και η Murphy τελικά συμφώνησε να συναντηθούν. Η προκαθορισμένη συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο σπίτι του δικηγόρου της Αγγέλου στο Austin, και στις 6 Ιουνίου 1985, πάνω από τέσσερα χρόνια μετά την τελευταία φορά που τον είχε δει, η Αγγέλου κατάφερε επιτέλους να φέρει τον εγγονό της στο σπίτι.

Photo: YouTube

Photo: YouTube

Η αντιμετώπιση του φόβου

Το 1973, η Μάγια Αγγέλου επέστρεψε στο Νότο για πρώτη φορά από την παιδική της ηλικία για να μιλήσει στο Πανεπιστήμιο Wake Forest στο Winston-Salem της Βόρειας Καρολίνας. Είχε αρνηθεί να επιστρέψει στο Νότο για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της, λέγοντας: «Ήξερα ότι η καρδιά μου θα έσπαγε αν ποτέ πατούσα το πόδι μου σε αυτό το έδαφος, υγρό, ακόμα, με παλιές πληγές». Ωστόσο, τελικά, «άρχισε να συνειδητοποιεί πόσο σοβαρά ο Νότος την είχε κυριεύσει, έπρεπε να αντιμετωπίσει το φόβο αλλιώς θα την καταβρόχθιζε ολόκληρη».

Το 1981, της προσφέρθηκε η θέση του καθηγητή Reynolds Αμερικανικών Σπουδών στο Wake Forest και δέχτηκε. Όταν πρωτοήρθε, ήταν μία από τους λίγους μαύρους καθηγητές στο προσωπικό. Το 2008, η Αγγέλου δήλωσε: «Δεν είμαι συγγραφέας που διδάσκει. Είμαι δασκάλα που γράφει. Αλλά έπρεπε να εργαστώ στο Wake Forest για να το μάθω αυτό».

Έχοντας βρει ακόμη μια κλίση που την εκπλήρωνε, η Αγγέλου ήταν ενεργό μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας του Wake Forest, διδάσκοντας μαθήματα σε διάφορα θέματα, όπως «Παγκόσμια ποίηση στη δραματική απόδοση», «Αφρικανική κουλτούρα και αντίκτυπος στις ΗΠΑ» και «Σαίξπηρ και ανθρώπινη κατάσταση». Συνέχισε να διδάσκει και να δίνει διαλέξεις στο Wake Forest μέχρι το θάνατό της, σε ηλικία 86 ετών, στις 28 Μαΐου του2014.

«Δεν έχω βαρεθεί ποτέ στη ζωή μου»

Η Μάγια Αγγέλου παρατήρησε κάποτε σε μια συνέντευξη: «Βλέπω τον εαυτό μου ως ένα πολύ ενδιαφέρον άτομο. Δεν έχω βαρεθεί ποτέ στη ζωή μου».

Εκτός από τη διδασκαλία και τη συγγραφή, παρέμεινε πολιτικά και κοινωνικά ενεργή, κάνοντας προεκλογική εκστρατεία υπέρ της Χίλαρι Κλίντον στις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών το 2008 και υπέρ του Μπαράκ Ομπάμα στις γενικές εκλογές.

Photo: Wikimedia Commons

Photo: Wikimedia Commons

Τελευταία Νέα