Ενώπιον ιστορικών αλλαγών βρίσκεται η παγκόσμια ναυτιλία όπως προκύπτει από τις τοποθετήσεις ειδικών και μη στην παγκόσμια ναυτιλιακή έκθεση Nor-Shipping που πραγματοποιείται αυτή την εβδομάδα στο Ολο. Ναυτιλιακή χώρα και η Νορβηγία έχει τα δικά της «Ποσειδώνια», τη Nor-Shipping που συγκεντρώνει κορυφαίους παράγοντες της ναυτιλίας – και όχι μόνο – από όλο τον κόσμο.
Στο πλαίσιο αυτό αίσθηση προκάλεσε η τοποθέτηση του νομπελίστα οικονομολόγου Joseph Stiglitz, ο οποίος προειδοποίησε για μείωση του ρόλου της ναυτιλίας στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα τις επόμενες δεκαετίες εκτιμώντας ότι θα μειωθεί η ζήτηση για πλοία.
Μία από τις αιτίες, σύμφωνα με τον ίδιο, όπως αναφέρει το TradeWinds, είναι ότι ο αγώνας κατά της κλιματικής αλλαγής σημαίνει ότι θα υπάρχουν λιγότερα και τελικά μηδενικά φορτία πετρελαίου και φυσικού αερίου προς διακίνηση. Τα φορτία αυτά αποτελούν το 40% του συνολικού όγκου της ναυτιλίας, σήμερα. Για τη ναυτιλία, αυτό είναι πολύ μεγάλη υπόθεση, δήλωσε ο Stiglitz και πρόσθεσε ότι αν πάρουμε στα σοβαρά, και νομίζω ότι πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά, τον στόχο της καθαρής ουδετερότητας άνθρακα μέχρι το 2050, αυτό σημαίνει ότι δεν θα υπάρχει ναυτιλία αυτών των ορυκτών καυσίμων.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον φημισμένο οικονομολόγο η αύξηση των εντάσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας έχει οδηγήσει στο λεγόμενο «nearshoring», την τάση δηλαδή μεγάλων βιομηχανιών να μεταφέρουν την παραγωγή τους κοντά στην έδρα τους, πράγμα που σημαίνει λιγότερα αγαθά προς μεταφορά.
Τρίτος παράγοντας που θα επηρεάσει τη ζήτηση για ναυτιλιακές υπηρεσίες, κατά τον Stiglitz, είναι η τεχνητή νοημοσύνη. Οι υπηρεσίες, είπε, αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και θα βοηθηθούν από την τεχνητή νοημοσύνη.
Επίσης η μη επαρκής δημοσιονομική και νομισματική στήριξη θα οδηγήσει σε χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας που επηρεάζει άμεσα και τη ναυτιλία.
Επιπλέον και τα άμεσα μέτρα που καλείται να λάβει ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός στην επικείμενη συνεδρίαση της Επιτροπής Προστασίας του Θαλασσίου Περιβάλλοντος (MEPC) θα επηρεάσουν τον ναυτιλιακό κλάδο.
Οπως εκτιμάται, στην εν λόγω συνεδρίαση ο ΙΜΟ θα συζητήσει και ίσως υιοθετήσει ποιο φιλόδοξους στόχους όπως είναι οι καθαρές μηδενικές εκπομπές αερίων ρύπων έως το 2050, σε αντίθεση με τον στόχο που έχει τώρα για μείωση κατά 50%. Στην πρόταση αυτή που ευθυγραμμίζει τη ναυτιλία με τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, αντιτίθενται οι αναπτυσσόμενες οικονομίες, καθώς θεωρούν ότι εμποδίζεται η ανάπτυξή τους.
Ωστόσο ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για το κλίμα, Τζον Κέρι, μιλώντας σε άλλο συνέδριο στη Nor-Shipping δήλωσε ότι η Επιτροπή Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (MEPC) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού πρέπει να περάσει πιο φιλόδοξους στόχους μείωσης των εκπομπών στη συνεδρίαση του επόμενου μήνα στο Λονδίνο.
Μάλιστα παρομοίασε τη μάχη για την απανθρακοποίηση με την D-Day, την ημέρα απόβασης των Συμμάχων στη Νορμανδία.
Πάντως παρά τις αντιρρήσεις των αναπτυσσόμενων χωρών ο απερχόμενος γενικός γραμματέας του ΙΜΟ Kitack Lim εμφανίζεται αισιόδοξος και δηλώνει στο TradeWinds ότι αναμένει «ένα καλό αποτέλεσμα» στη συνάντηση.
Οι μελέτες
Στο μεταξύ ικανοποιητικά κρίνονται τα αποτελέσματα μελέτης των δανών ερευνητών Anders Liengaard και Soren Roschmann που αναλύουν εδώ και καιρό τα δεδομένα που σχετίζονται με τις λειτουργικές επιδόσεις των πλοίων μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου των εισηγμένων στο χρηματιστήριο ναυτιλιακών εταιρειών. Πρόσφατα προχώρησαν σε μία κατάταξη των 23 ναυτιλιακών εταιρειών με βάση τις εκπομπές αερίων ρύπων των πλοίων τους. Ολες οι εταιρείες κατετάγησαν μεταξύ Β+ και C-. Δεν υπήρξε πλοίο με Α ούτε όμως και πλοίο που να βαθμολογήθηκε στο κατώτερο επίπεδο (με D και E), μια κατηγοριοποίηση που συναντάται κυρίως στα μεγαλύτερης ηλικίας πλοία. Ομως οι εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες δεν διαθέτουν συνήθως γερασμένα πλοία.
Πάντως οι δύο ερευνητές επεσήμαναν ότι δεν είναι η ηλικία ο κύριος παράγοντας κατηγοριοποίησης του πλοίου όσον αφορά τις εκπομπές, αλλά η λειτουργία του σε πραγματικές συνθήκες. Για παράδειγμα ο αυξημένος χρόνος παραμονής ενός πλοίου σε ένα λιμάνι μπορεί να το καταστήσει λιγότερο αποδοτικό από ένα μεγαλύτερης ηλικίας που παρέμεινε λιγότερο στο λιμάνι.
