«Με βαθιά συγκίνηση και σεβασμό αποχαιρετούμε τον Γιάννη Μαρκόπουλο, έναν από τους μεγαλύτερους μουσικοσυνθέτες μας, που το σπουδαίο και ξεχωριστό έργο του αποτέλεσε σταθμό στην πορεία του μουσικού μας πολιτισμού», αναφέρει σε ανακοίνωση του ΚΚΕ, χαρακτηρίζοντάς τον έναν από τους μεγαλύτερους μουσικοσυνθέτες μας, που το σπουδαίο και ξεχωριστό έργο του αποτέλεσε σταθμό στην πορεία του μουσικού μας πολιτισμού.

Ο Γιάννης Μαρκόπουλος είχε συμμετάσχει σε φεστιβάλ της ΚΝΕ και τα τραγούδια του ακούγονταν σε όλα τα φεστιβάλ, είτε συμμετείχε είτε όχι, και σε εκδηλώσεις του ΚΚΕ. Το 2016 το ΚΚΕ είχε οργανώσει συναυλία προς τιμήν του στην έδρα της Κεντρικής Επιτροπής στον Περισσό, όπου ήταν και ο ίδιος ο Γιάννης Μαρκόπουλος.

«Υπήρξε πάντα ευαίσθητος στα προστάγματα της εποχής»

«Ο Γιάννης Μαρκόπουλος δεν μιμήθηκε τη μουσική μας παράδοση, ούτε επέστρεψε σ’ αυτή με αναπόληση και νοσταλγία. Τη μετουσίωσε σε ζωντανή πραγματικότητα του καιρού μας. Σ’ αυτή τη γόνιμη αξιοποίηση των εξελίξιμων στοιχείων της παράδοσης βρίσκεται η πεμπτουσία της τέχνης του, το μυστικό της ιδιαιτερότητας και της πρωτοτυπίας της. Με το έργο του μας έδειξε τον τρόπο να ερμηνεύουμε δημιουργικά της κληρονομημένες πνευματικές και αγωνιστικές αξίες μας, την ανάγκη να τις απαλλάσσουμε από τα νεκρά τους στοιχεία, να τις ανακατατάσσουμε, να τις αναγεννάμε και να τις βάζουμε να μιλούν στο σήμερα και για το σήμερα.

Ο Γιάννης Μαρκόπουλος υπήρξε πάντα ευαίσθητος στα προστάγματα της εποχής, θερμαινόταν από τα ζωτικά ενδιαφέροντά της και είχε την ικανότητα να αγκαλιάζει το πνεύμα και τις ανάγκες των πλατειών λαϊκών στρωμάτων. Αυτά τα στοιχεία τον έκαναν να αγαπηθεί από το φοιτητικό κυρίως κοινό στα σκληρά χρόνια της δικτατορίας. Ένα κοινό που αγνοώντας τις απαγορεύσεις της χούντας δημιουργούσε το αδιαχώρητο στις μπουάτ όπου νέοι ερμηνευτές, ανάμεσά τους και ο Νίκος Ξυλούρης, παρουσίαζαν τα έργα του συνθέτη.

Δικαιολογημένα αμέσως μετά τη μεταπολίτευση κατάκτησε τις καρδιές του πλατιού λαϊκού κοινού, που τον αποθέωνε στις συναυλίες του, όπως στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ από το πρώτο κιόλας το 1976.

Πώς τα τραγούδια του μετατράπηκαν σε λαϊκούς ύμνους κόντρα στην καταπίεση

Το ανεπανάληπτο «Χρονικό» των παθών, των αγώνων και των ιδανικών του βασανισμένου λαού μας στην πρόσφατη ιστορία του, έκφραζε τους καινούριους πόθους του, έσπρωχνε «με του δασκάλου τη φωνή το χέρι του εργάτη» να γράψει καινούρια τραγούδια για τη λευτεριά. Οι κύκλοι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Μετανάστες, Ιθαγένεια, Θητεία, Θεσσαλικός Κύκλος και μια σειρά νέα τότε τραγούδια του συνθέτη γύριζαν σε κάθε στόμα, μα πάνω απ’ όλα το «εμείς είμαστε οι εργάτες», στο οποίο η ταξική συνείδηση της εργατικής τάξης βρήκε μια ασύγκριτη μέσα στην απλότητα και τη λαϊκότητά της μουσική έκφραση.

Με τη νέα μουσική ματιά του τραγούδια όπως το «Πότε θα κάνει ξαστεριά» ή το «Αγρίμια κι αγριμάκια μου» μετατράπηκαν σε λαϊκούς ύμνους ενάντια στην κοινωνική καταπίεση κάθε είδους και μορφής, όχι μόνο στα χρόνια της δικτατορίας, αλλά ως τις μέρες μας. Μεγάλοι λαϊκοί τραγουδιστές όπως οι αξέχαστοι Νίκος Ξυλούρης και Μαρία Δημητριάδη, αλλά και ο Λάκης Χαλκιάς κι ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης, σημάδεψαν με τις ερμηνείες τους αυτές τις ξεχωριστές στιγμές.

«Η τέχνη του ενώνει τα καταπιεσμένα κοινωνικά στρώματα»

Στίχος και μουσική στο έργο του Γιάννη Μαρκόπουλου βρίσκονται σε μια ολοκληρωμένη αρμονία, σε ένα τέλειο συνταίριασμα που συνδέει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μιας δίκαιης και ευτυχισμένης ζωής. Είναι πραγματικά ευτύχημα που η ελεύθερη σκέψη, ο βαθύς ποιητικός στοχασμός, η ολοζώντανη γλώσσα και ο πλαστικός, μουσικός στίχος του Σολωμού συναντήθηκαν με την πλούσια καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία του Γιάννη Μαρκόπουλου, τη βαθιά γνώση του στο περιεχόμενο του σολωμικού έργου και την εντρύφησή του στη λαϊκή μουσική μας παράδοση στο ιδιαίτερα απαιτητικό έργο του «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι».

Η τέχνη του ενώνει τα καταπιεσμένα κοινωνικά στρώματα ενάντια στους καταπιεστές τους και γι’ αυτό είναι τέχνη πολιτική: Ένα προσκύνημα στη χάρη του λαού, μια υπόκλιση στα βάσανά του και ένας απέραντος θαυμασμός στα έργα του: τα μικρά, μες στην καθημερινή βιοπάλη του, αλλά και μεγάλα στους κρίσιμους ταξικούς αγώνες του, όπως το εκφράζει στο τραγούδι του «Προσκυνώ τη χάρη σου λαέ μου» που ο συνθέτης αφιέρωσε στην Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας το 1980 στο 6ο της Φεστιβάλ.

Το έργο του Μαρκόπουλου – μακριά πάντα από τις σειρήνες της ευκολίας και τους πειθαναγκασμούς της εμπορευματοποίησης – δεν αποτελεί απλά παθητικό δέκτη των μηνυμάτων του καιρού. Είναι ένας ενεργητικός πομπός που μεταβάλλεται σε κοινωνική πράξη, που επενεργεί στη ζωή με τα ιδανικά που εκφράζει και εξυπηρετεί τα αιτήματα μιας φωτεινότερης κι ομορφότερης ζωής για τους όπου γης αδικημένους. Και γι’ αυτό είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσει με αμείωτη τη δύναμή του διαχρονικά να ζεσταίνει τις ανθρώπινες καρδιές. Κάθε νέα γενιά που θα έρχεται θα το ξανα-ανακαλύπτει, γιατί θα εκφράζει και τους δικούς της πόθους, ανάγκες και οράματα.

Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά συλλυπητήριά του στην οικογένεια και τους οικείους του.»

ΚΝΕ: Η τέχνη του αποτελεί εφόδιο για τους νέους

Το Κεντρικό Συμβούλιο της ΚΝΕ με ανακοίνωσή του εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για τον θάνατο του σπουδαίου Έλληνα συνθέτη, Γιάννη Μαρκόπουλου και αναφέρει: «Η τέχνη του Γιάννη Μαρκόπουλου αποτελεί εφόδιο για τους νέους και τις νέες, έναυσμα στον δρόμο του αγώνα, των υψηλών ιδανικών της πάλης για έναν καλύτερο κόσμο, χωρίς εκμετάλλευση και αδικία.

Η μουσική του, πλημμυρισμένη με «χρώματα κι αρώματα», που κουβαλούν τη μνήμη και τη δύναμη των λαϊκών αγώνων της νεότερης ιστορίας της χώρας μας, κατάφερε να ριζώσει μέσα στις νεανικές καρδιές. Οι πρώτοι δύο δίσκοι του κυκλοφορούν στα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας, με το τραγούδι “Πότε θα κάνει ξαστεριά” από τον δεύτερο δίσκο του “Ριζίτικα” να γίνεται συνώνυμο του ξεσηκωμού του Πολυτεχνείου, το 1973, ανατριχιάζοντας μέχρι σήμερα μαθητές και φοιτητές, που το τραγουδούν σε κάθε αγωνιστική επέτειο του Πολυτεχνείου, δρασκελίζοντας τον χρόνο.

Τα τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου έχουν συντροφεύσει γενιές και γενιές μελών της ΚΝΕ, νέων αγωνιστών, όχι μόνο από την ευρεία θέση που κατέκτησε στις λαϊκές συνειδήσεις και τον πολιτισμό της Ελλάδας, αλλά και από την παρουσία του ίδιου του μουσικοσυνθέτη στο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή, από την αρχή της πορείας του μέχρι σήμερα. Ήδη, στο 4ο Φεστιβάλ ΚΝΕ – Οδηγητή, το 1978, ο Γιάννης Μαρκόπουλος βρίσκεται στη σκηνή του Φεστιβάλ στο Περιστέρι, μαζί με τον Γιάννη Ρίτσο, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Θάνο Μικρούτσικο, τον Χρήστο Λεοντή, τον Νίκο Ξυλούρη και άλλους μεγάλους καλλιτέχνες.

Σταθερή η παρουσία του στα φεστιβάλ της ΚΝΕ

Στο 6ο Φεστιβάλ της ΚΝΕ, το 1980, στο ‘Αλσος Περιστερίου, ο Γιάννης Μαρκόπουλος παρουσίασε το νέο έργο του «Προσκυνώ τη χάρη σου λαέ μου», αφιερώνοντάς το στην ΚΝΕ. Σταθερή ήταν η παρουσία της μουσικής του στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ, ενώ ξεχωρίζει από την πρόσφατη ιστορία του το 42ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή, το 2016, όπου στην κορύφωση των εκδηλώσεών του πραγματοποιήθηκε μεγάλη συναυλία αφιερωμένη στο έργο του, την οποία διηύθυνε ο ίδιος.

Όπως λέει ο στίχος του τραγουδιού που αφιέρωσε στην ΚΝΕ πριν από 43 χρόνια «και θαυμάζω λαέ μου τα έργα σου», έτσι μέσα στα θαυμαστά έργα του λαού μας ανήκει και η μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου. Σήμερα όλοι οι νέοι κομμουνιστές την θαυμάζουμε, αφού τρυπώνει ακόμη μέσα στις καρδιές μας, δεσμευόμαστε ότι θα συνεχίζει να ακούγεται δυνατά στα Φεστιβάλ ΚΝΕ – Οδηγητή, σε κάθε αγώνα της νεολαίας. Εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στους οικείους του».