Την ώρα που πληθαίνουν τα παραδείγματα μεγάλων επενδύσεων που προχωρούν και αφορούν την αξιοποίηση μεγάλων περιοχών, μια σημαντική επένδυση στην περιοχή του Λαιμού Βουλιαγμένης οδηγείται μάλλον σε… ναυάγιο. Και το πρόβλημα δείχνει να βρίσκεται στον τρόπο που συχνά περιοχές προβάλλονται ως «φιλέτα» διαθέσιμα προς εκμετάλλευση και ανάπτυξη, την ώρα που υπάρχουν σαφείς περιορισμοί στις δυνατές χρήσεις γης, με βάση τη νομοθεσία και τον ισχύοντα πολεοδομικό σχεδιασμό.

Ειδικότερα, «στον αέρα» εξακολουθεί να βρίσκεται, πέντε μήνες μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, η διαδικασία παραχώρησης του ακινήτου του Εκκλησιαστικού Ορφανοτροφείου στον Λαιμό Βουλιαγμένης προς μακροχρόνια μίσθωση στο επενδυτικό σχήμα που πλειοδότησε.

Πρόκειται για μια σύμπραξη του εφοπλιστή Βίκτωρα Ρέστη με ρώσους επενδυτές, η οποία έπρεπε ως την Τετάρτη 31 Μαΐου να καταβάλει το υπολειπόμενο ποσό των 8,7 εκατ. ευρώ προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία. Το σχήμα είχε ήδη καταβάλει, αν και με καθυστέρηση, το αρχικό ποσό των 2,4 εκατ. ευρώ, ενώ οι καθυστερήσεις που σημειώνονταν στην καταβολή της δεύτερης δόσης είχαν ως αποτέλεσμα να χορηγούνται διαδοχικές παρατάσεις.

Η τελευταία παράταση έληξε την προηγούμενη Τετάρτη, με το ποσό να μην έχει καταβληθεί, εγείροντας ερωτήματα ως προς την εξέλιξη του επενδυτικού πλάνου της Εκκλησίας. Ερωτήματα που ενισχύονται από το ισχυρότατο νομικό και διοικητικό καθεστώς που δεν επιτρέπει την αλλαγή χρήσης γης στην έκταση του Ορφανοτροφείου, γεγονός για το οποίο έχει ενημερωθεί αναλυτικά το επενδυτικό σχήμα που πλειοδότησε.

Πρόβλημα με τις χρήσεις γης

Υπάρχουν πλήθος ενδείξεις ότι το πρόβλημα με τη συγκεκριμένη επένδυση έγκειται στη δυσκολία να πραγματοποιηθεί ακριβώς γιατί οι δυνατές χρήσεις γης στο συγκεκριμένο ακίνητο, με βάση το πώς έχει διαμορφωθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός της περιοχής, δεν επιτρέπουν να πραγματοποιηθεί εκεί μια μεγάλη τουριστική και οικιστική επένδυση.

Οπως αποκαλύπτουν «ΤΑ ΝΕΑ», απαντώντας σε σχετική αίτηση της ένωσης προσώπων «Βίκτωρ Ρέστης-D Melia ΕΠΕ», η Διεύθυνση Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης με έγγραφό της στις 15 Φεβρουαρίου 2023 ενημέρωνε ότι «πρόκειται περί εκτάσεων εντός σχεδίου, εντός της ευρύτερης περιοχής του Εκκλησιαστικού Ορφανοτροφείου, όπου οι προβλεπόμενες και επιτρεπόμενες χρήσης των νομίμων υφιστάμενων κτιρίων είναι 1) η παροχή κοινωνικής πρόνοιας, χρήση η οποία συνάδει απολύτως με τον σκοπό του ιδρύματος (παροχή περίθαλψης, μόρφωσης και χριστιανικής ανατροφής και εν γένει των απαραίτητων εφοδίων για τη ζωή ορφανών παιδιών), καθώς και 2) η χρήση εστιατορίων, χρήση η οποία αποβλέπει στη διάθεση εσόδων προς εξυπηρέτηση παροχής κοινωνικής πρόνοιας».

Δηλαδή, οι νόμιμες χρήσεις του συγκεκριμένου ακινήτου είναι να στεγάζει ιδρύματα που προσφέρουν πρόνοια και εστιατόρια, τα έσοδα των οποίων να συνεισφέρουν στην παροχή κοινωνικής πρόνοιας και όχι άλλες δραστηριότητες.

Οπως αναφέρεται στο σύντομο ιστορικό που περιλαμβάνει η απαντητική επιστολή του δήμου, η συγκεκριμένη έκταση των 97.000 τ.μ. απαλλοτριώθηκε το 1925 από το τότε υπουργείο Γεωργίας και Υγιεινής υπέρ του Ταμείου Περιθάλψεως Προσφύγων, για ανέγερση Ορφανοτροφείου. Δύο χρόνια αργότερα, το 1927, το ελληνικό Δημόσιο μεταβίβασε την πλήρη κυριότητα της έκτασης των 97 στρεμμάτων, στην οποίαν ήδη λειτουργούσε Ορφανοτροφείο, στο φιλανθρωπικό ίδρυμα με την επωνυμία «Εκκλησιαστικό Ορφανοτροφείο Βουλιαγμένης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών». Το 1951 υπεγράφη η εφαρμογή του σχεδίου ρυμοτομίας Βουλιαγμένης στο οποίο ορίστηκαν οι εκτάσεις των οποίων η επικαρπία πέρασε στην τότε κοινότητα Βουλιαγμένης, με την Ιερά Μονή Ασωμάτων Πετράκη και το Εκκλησιαστικό Ορφανοτροφείο να διατηρούν την ψιλή κυριότητα. Εντός της έκτασης δημιουργήθηκαν οικοδομικές νησίδες με πλήρη κυριότητα του Ορφανοτροφείου.

Το 1964 καταργήθηκαν οι θεσμικές γραμμές των εν λόγω νησίδων, ενώ το 1997 με το ισχύον μέχρι σήμερα Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Βουλιαγμένης ο χώρος του Ορφανοτροφείου χαρακτηρίστηκε ως περιοχή πρόνοιας και πρασίνου.

Το 2004 το προεδρικό διάταγμα που καθόριζε τις ζώνες προστασίας, τις χρήσεις γης και τους όρους και τους περιορισμούς δόμησης στο παραλιακό μέτωπο της Αττικής από το Φάληρο ως την Αγία Μαρίνα, ανέφερε ρητά ότι «στην έκταση που βρίσκεται το Εκκλησιαστικό Ορφανοτροφείο και στα νομίμως υφιστάμενα κτίρια επιτρέπονται οι χρήσεις κοινωνικής πρόνοιας και εστιατορίων» και επέτρεπε την επιπλέον ανέγερση μόνο ενός νέου εστιατορίου και μάλιστα υπό πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Το Εκκλησιαστικό Ορφανοτροφείο προσέφυγε στο ΣτΕ κατά του εν λόγω ΠΔ, με το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο, με την υπ. αρ. 2133/2016 απόφασή του, να απορρίπτει την αίτηση κρίνοντας πως η σχετική διάταξη «ορίζει ως χρήση των νομίμως υφιστάμενων κτιρίων την κοινωνική πρόνοια, η οποία συνάδει απολύτως με τον σκοπό του αιτούντος ιδρύματος». Με αυτό τον τρόπο το ΣτΕ έκανε σαφές ότι στο συγκεκριμένο ακίνητο εξακολουθούν να ισχύουν πολύ συγκεκριμένοι περιορισμοί ως προς τις χρήσεις γης και τις δυνατότητες εκμετάλλευσης και αξιοποίησής του.

Ο ρόλος του Ανδρέα Βορύλλα και το κόμμα «Νίκη»

Πάντως στις 30 Μαΐου 2023, μία ημέρα πριν από τη λήξη της προθεσμίας για την καταβολή του ποσού, η πλευρά Ρέστη προχώρησε σε σύσταση νέας εταιρείας με την επωνυμία MONTEKAVO AE με κύριο ΚΑΔ, όπως προκύπτει από το ΓΕΜΗ, την «εκμίσθωση και διαχείριση ιδιόκτητων ή μισθωμένων ακινήτων». Ως πρόεδρος της εταιρείας εμφανίζεται ο Βίκτωρ Ρέστης, ενώ το διοικητικό συμβούλιο απαρτίζουν ένα νομικό πρόσωπο, η ΝΤΙ ΜΕΛΙΑ ΕΠΕ (D Melia), και ένα φυσικό πρόσωπο, ο Ανδρέας Βορύλλας.

Ως σκοπός της D Melia, αναφέρεται, μεταξύ άλλων, η «παροχή υπηρεσιών διαχείρισης κεφαλαίων, παροχής υπηρεσιών μεσιτείας και η ενοικίαση και εκμετάλλευση παραλιών, τουριστικών περιοχών, αθλητικών και ψυχαγωγικών παιχνιδιών». Ως μέλος και διαχειριστής εμφανίζεται η Δήμητρα Μαράντου, με ποσοστό 70%, και ως εταίρος-μέλος με ποσοστό 30% ο Μάριος Ιωάννης Λεμπέσης.

Η περίπτωση του Ανδρέα Βορύλλα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, γιατί κατέβηκε στις εκλογές της 21ης Μαΐου ως υποψήφιος βουλευτής Β2 Δυτικού Τομέα Αθηνών με το κόμμα «Νίκη» αποσπώντας 1.813 σταυρούς. Σε άρθρο του στον ιστότοπο του κόμματος – στο οποίο, μεταξύ άλλων, προτείνει μείωση της φορολογίας φυσικών και νομικών προσώπων – ο ίδιος σημειώνει ότι έχει «σαραντάχρονη πορεία στον επιχειρηματικό κλάδο».

Η σχέση με εκκλησιαστικούς κύκλους

Η πολυσυζητημένη σχέση του κόμματος με εκκλησιαστικούς κύκλους έχει δημιουργήσει ερωτήματα και εικασίες αναφορικά με την ανοχή που φαίνεται να δείχνει η Εκκλησία της Ελλάδος και η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, στην οποία υπάγεται το Εκκλησιαστικό Ορφανοτροφείο, στο επενδυτικό σχήμα που πλειοδότησε, με τις διαδοχικές παρατάσεις. Ωστόσο, παράγοντες του Δήμου Βουλιαγμένης εκτιμούν ότι πρόκειται για σύμπτωση, υπενθυμίζοντας ότι ο διαγωνισμός «τρέχει» από πολύ πριν την εμφάνιση της «Νίκης» στο πολιτικό προσκήνιο. Πηγές του Ορφανοτροφείου διαψεύδουν οποιουσδήποτε τέτοιους συσχετισμούς, παραπέμποντας στην πρόσφατη δήλωση του Αρχιεπισκόπου ο οποίος μεταξύ άλλων έκανε λόγο για «παραχαράκτες της πίστης μας που, εκμεταλλευόμενοι το θρησκευτικό συναίσθημα των ανθρώπων, επιζητούν να δημιουργήσουν οπαδούς και στρατούς». Σημειώνεται ότι ανακοίνωση σχετικά με τους φερόμενους δεσμούς του με το κόμμα «Νίκη» έχει εκδώσει και ο Βίκτωρ Ρέστης, κάνοντας λόγο για «δημοσιεύματα απολύτως αναληθή και δίχως πραγματικό υπόβαθρο».